Thủ tướng Australia Anthony Albanese có thể 'phất cờ' trong mùa bầu cử mới?

Sáng 28/3, Thủ tướng Anthony Albanese đã gặp Toàn quyền Australia Sam Mostyn để đề nghị giải tán Quốc hội và chính thức ấn định ngày bầu cử vào 3/5. (Nguồn: AFP)

Phát biểu họp báo tại Tòa nhà Quốc hội Australia cùng ngày, Thủ tướng Anthony Albanese khẳng định, dù phải đối mặt nhiều thách thức toàn cầu trong những năm vừa qua, chính phủ do đảng Lao động nắm quyền luôn chủ động ứng phó “theo cách của người Australia” - hỗ trợ người dân giảm gánh nặng chi tiêu và xây dựng nền tảng phát triển lâu dài.

Tuy nhiên, lãnh đạo đảng Tự do đối lập, ông Peter Dutton đã phản bác nhận định này bằng việc khởi động chiến dịch tranh cử với lời hứa cải thiện nền kinh tế, sau khi 29.000 doanh nghiệp nhỏ tại Australia phá sản trong ba năm đảng Lao động cầm quyền.

Cờ về tay ai

Nhiều dự đoán cho rằng, liên minh của ông Peter Dutton sẽ giành thêm ghế tại Hạ viện, nhưng điều này là chưa đủ để đảng Tự do lên nắm quyền. Thực tế, từ năm 1931 đến nay, chưa có chính phủ nào của Australia sụp đổ sau một nhiệm kỳ và chỉ từ nhiệm kỳ thứ hai trở đi thì chuyện này mới có khả năng xảy ra.

Hiện đảng Lao động giữ 77/151 ghế tại Hạ viện. Sau cuộc bầu cử sắp tới, tổng số ghế sẽ giảm còn 150 do thay đổi phân chia khu vực bầu cử. Một kịch bản có thể xảy ra là không có đảng nào giành đủ số ghế để tự thành lập chính phủ. Khi đó, chính phủ mới sẽ phải dựa vào sự ủng hộ của các nghị sĩ độc lập hoặc các đảng nhỏ để thành lập chính phủ thiểu số.

Cuộc bầu cử năm 2022 đã chứng kiến con số kỷ lục 19 nghị sĩ không thuộc cả chính phủ lẫn phe đối lập có ghế tại Quốc hội. Những nghị sĩ này có thể giữ vai trò quyết định liệu đảng Lao động của Thủ tướng Albanese hay đảng Tự do của ông Peter Dutton sẽ đứng ra thành lập chính phủ thiểu số đầu tiên của Australia kể từ năm 2010.

Lãnh đạo đảng Xanh, ông Adam Bandt bày tỏ sẵn sàng ủng hộ chính phủ thiểu số do đảng Lao động lãnh đạo nếu đảng này đáp ứng các yêu cầu gồm: cấm khai thác than và khí đốt mới, cung cấp dịch vụ nha khoa miễn phí cho toàn dân và áp trần giá thuê nhà.

Ông Bandt cho rằng, đây là cơ hội duy nhất để ngăn đảng Tự do lên nắm quyền và buộc đảng Lao động hành động quyết liệt trước tình hình khủng hoảng nhà ở, chi phí sinh hoạt tăng cao và biến đổi khí hậu.

Tranh thủ lòng dân

Trong nhiệm kỳ của Thủ tướng Anthony Albanese, áp lực chi phí sinh hoạt tại Australia gia tăng đáng kể khi Ngân hàng Trung ương Australia (RBA) nâng lãi suất 12 lần.

Tuy nhiên, đến tháng 2 năm nay, RBA quyết định hạ lãi suất cơ bản xuống 4,1%, cho thấy áp lực lạm phát có dấu hiệu hạ nhiệt.

Thủ tướng Australia cũng cam kết xây 1,2 triệu căn nhà trong 5 năm để giảm thiểu tình trạng thiếu nhà ở, nhưng tiến độ thực hiện còn chậm.

Về phía đối lập, lãnh đạo đảng Tự do Petter Dutton hứa hẹn giảm sức ép về nhà ở bằng cách hạn chế nhập cư, đồng thời cho phép người dân rút tiền từ quỹ hưu trí bắt buộc để đặt cọc mua nhà.

Cả hai đảng đều cam kết đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Tuy nhiên, trong khi chính phủ của đảng Lao động ưu tiên năng lượng tái tạo (điện mặt trời, gió) để thay thế than và khí đốt, phe đối lập đề xuất xây dựng 7 nhà máy điện hạt nhân do nhà nước tài trợ và bổ sung các nhà máy điện khí để đảm bảo nguồn cung trước khi điện hạt nhân đi vào hoạt động.

(theo Reuters)

Bích Quyên