Thủ tướng: Cần tránh mở cửa rồi lại đóng cửa ngay

Ngày 26-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến với cộng đồng doanh nghiệp (DN) và 63 tỉnh thành về các giải pháp tiếp tục hỗ trợ DN trong bối cảnh đại dịch Covid-19.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì hội nghị - Ảnh: Nhật Bắc

Tại hội nghị, Đại biểu Quốc hội Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC), cho rằng mở cửa không có nghĩa là chủ quan, là mất an toàn. "Vì Việt Nam thấy đã an toàn và có cơ sở để duy trì và nâng cao hơn nữa sự an toàn này nên mới đặt vấn đề mở cửa"- ông Lộc nói.

Ông Lộc đề xuất hướng dẫn thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 phải quy định rõ nguyên tắc nền tảng mà Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh, đó là trong quá trình thực hiện, tuyệt đối không được phép đẻ thêm các giấy phép con, các điều kiện kinh doanh mới, không cho phép phát sinh bất cứ các quy trình phê duyệt, cấp phép nào.

"Các địa phương phải vừa bảo đảm phòng chống được dịch bệnh, vừa cố gắng duy trì được hoạt động sản xuất kinh doanh, trong điều kiện có thể, để lo sinh kế cho dân. Khen chê, thưởng phạt cán bộ và các cấp chính quyền cần dựa trên tiêu chí kép này"- ông Lộc đề xuất.

Nhiều kiến nghị, vướng mắc cụ thể cũng được các đại biểu đề cập tại Hội nghị. Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM, đề nghị sửa đổi Luật Đầu tư, Luật Nhà ở để tháo gỡ ách tắc các dự án nhà ở có đất nông nghiệp hoặc có đất phi nông nghiệp không phải là đất ở là những dự án quy mô lớn, nhưng 5 năm qua chưa được công nhận chủ đầu tư.

Ông cũng đề nghị quyết liệt thực hiện 2 chính sách nhà ở là Nghị định 69/2021 về cải tạo, xây dựng lại nhà chung cư cũ (đây là chính sách rất khả thi vừa được Chính phủ ban hành) và chính sách phát triển nhà ở xã hội; thí điểm ban hành chính sách phát triển nhà ở thương mại giá thấp để góp phần phục hồi nền kinh tế đất nước trong điều kiện bình thường mới.

Đa số các đại biểu DN đồng tình với chủ trương của Chính phủ trong điều hành và hỗ trợ DN. Đại diện DN đề nghị phải đưa ra các giải pháp cho "dòng máu" giao thông chảy xuyên suốt từ cấp tỉnh, thành phố và địa phương. Nếu TP HCM mở cửa, các địa phương khác không mở cửa cũng không giải quyết được vấn đề gì. Các nhà máy khu vực ĐBSCL 80% DN có cán bộ quản lý ở TP HCM. Vì vậy mở cửa dưới ĐBSCL mà không có lãnh đạo quản trị điều hành thì cũng bằng không.

Thủ tướng gặp gỡ các doanh nghiệp tại hội nghị

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) Nguyễn Chí Dũng cho biết nhìn chung, việc triển khai các chính sách, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp thời gian qua đã được cộng đồng DN ghi nhận và đánh giá cao, góp phần giảm bớt những khó khăn của DN. Tuy nhiên, qua phản ánh của cộng đồng DN, việc triển khai của một số chính sách còn khá cứng nhắc, thiếu thống nhất ở một số địa phương, gây khó khăn cho đối tượng được hỗ trợ.

Kiến nghị phản ánh của cộng đồng DN cho thấy vẫn còn một số hạn chế, vướng mắc trong khâu thực thi các chính sách, giải pháp hỗ trợ DN. Tỷ lệ DN tiếp cận được với một số chính sách hỗ trợ về thuế, tín dụng, cho vay ưu đãi còn thấp do thủ tục còn phức tạp, một số điều kiện chưa phù hợp. Đặc biệt, các DN tiếp tục kiến nghị khẩn trương có hướng dẫn áp dụng các điều kiện tổ chức sản xuất an toàn trong tình hình mới và kế hoạch mở cửa của các địa phương.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thể cho biết một số địa phương còn có hiện tượng ùn tắc lưu thông hàng hóa cục bộ do quy định chưa phù hợp, dẫn đến tăng chi phí rất lớn cho DN, gây bức xúc trong dư luận, người dân. Bộ đã có công điện chấn chỉnh và liên tục theo dõi tình hình và đề nghị phải xử lý trách nhiệm của lãnh đạo các địa phương nếu ban hành các quy định về lưu thông hàng hóa trái quy định chung.

Còn Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nói: "NHNN đang tiếp tục chỉ đạo các ngân hàng thực hiện các cam kết về lãi suất, góp phần tháo gỡ khó khăn cho DN nhưng vẫn bảo đảm an toàn cho hệ thống ngân hàng, cũng là an toàn cho cả nền kinh tế".

Thủ tướng giao các bộ, ngành, địa phương phải xây dựng chiến lược, kịch bản phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới

Kết luận hội nghị, Thủ tướng đánh giá rất cao sự chia sẻ và đóng góp của cộng đồng DN để công tác phòng chống dịch đạt kết quả. Thủ tướng ghi nhận các ý kiến phát biểu thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, thẳng thắn, tâm huyết. Các đại biểu cũng đều thống nhất cao với chủ trương chuyển trạng thái từ "không Covid" sang thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh để phục hồi và phát triển kinh tế, ổn định, thúc đẩy sản xuất kinh doanh trong bối cảnh mới. Chống dịch để sản xuất và sản xuất để phục vụ chống dịch tốt hơn. "Phải tránh hai khuynh hướng: Chủ quan, lơ là, mất cảnh giác và bi quan, lo lắng, mất bình tĩnh, mất bản lĩnh, đưa ra các giải pháp cực đoan"- Thủ tướng lưu ý.

Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, Bộ Y tế chủ trì nghiên cứu, đưa ra các giải pháp thích ứng và sẽ sớm ban hành hướng dẫn tạm thời. Trong gần 2 năm qua, đã có thêm nhiều kinh nghiệm, lấy ý kiến nhiều bên, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, cố gắng tránh tình trạng như nhiều nước là cứ "mở cửa" rồi lại "đóng cửa" ngay.

Một chính sách không thể phủ kín hết mọi góc cạnh của cuộc sống trên phạm vi cả nước, song hướng dẫn phải phù hợp tình hình, tăng tính chủ động, nâng cao trách nhiệm của các chủ thể, của người dân, DN và các cơ quan quản lý nhà nước trên từng địa bàn (như thôn, ấp, khu dân cư, xã, huyện, tỉnh, trong nhà máy, DN, khu công nghiệp…).

Thủ tướng nhấn mạnh việc phòng chống dịch vẫn phải dựa trên các trụ cột là xét nghiệm, cách ly, điều trị, vắc-xin, ý thức của người dân.

Thủ tướng khẳng định cải cách và hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược. Quan điểm rất rõ của Đảng, Nhà nước, Chính phủ: Người dân và DN là chủ thể, là trung tâm. Mọi chính sách và việc thực hiện chính sách phải hướng đến người dân và DN; người dân và DN tham gia xây dựng chính sách và thực hiện các chính sách đó.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ sẽ phân cấp, phân quyền tối đa để chính quyền gần dân hơn, gần DN hơn; và DN, doanh nhân, người dân đến với chính quyền gần hơn. Chính phủ và các bộ ngành cũng đang tích cực cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh chuyển đổi số. Ông cũng nêu ra một số lĩnh vực đang rất cần đẩy mạnh hợp tác công tư như đầu tư hạ tầng chiến lược, chuyển đổi số, năng lượng tái tạo, giảm phát thải carbon, nâng cao năng lực hệ thống y tế… "Những gì người dân, DN làm được, làm tốt hơn thì Nhà nước không làm"- Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng cho biết dịch bệnh đã làm bộc lộ một số vấn đề như nhà ở cho công nhân, chăm lo đời sống tinh thần cho công nhân... Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Xây dựng và các cơ quan liên quan dứt khoát phải quan tâm vấn đề nhà ở cho công nhân.

Thủ tướng giao các bộ, ngành, địa phương trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, chủ động xử lý các kiến nghị, đề xuất tại hội nghị theo các quy định của pháp luật và chủ trương, đường lối của Đảng, linh hoạt, phù hợp tình hình cụ thể, không cứng nhắc, không cực đoan. Những vấn đề vượt thẩm quyền thì báo cáo cấp trên xem xét, quyết định. Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác đặc biệt tháo gỡ khó khăn cho DN và người dân; đã có công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cùng vào cuộc.

Thủ tướng giao các bộ, ngành, địa phương phải xây dựng chiến lược, kịch bản phòng chống dịch và phát triển kinh tế - xã hội trong tình hình mới, lấy ý kiến của DN để thực hiện hiệu quả hơn.

"Chúng tôi mong muốn cộng đồng DN thực sự là trung tâm, là chủ thể trong phòng chống dịch và phát triển kinh tế xã hội" - Thủ tướng bày tỏ và đồng thời mong muốn DN góp ý về đột phá thể chế, chính sách, pháp luật; đầu tư tăng năng suất lao động, năng suất các nhân tố tổng hợp, chuyển đổi số; tăng cường hợp tác công tư, nhất là xây dựng hạ tầng chiến lược. Góp ý thẳng thắn để cắt giảm, cải cách thủ tục hành chính; tham gia nhiều hơn để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tham gia vào quá trình chuyển giao công nghệ, tăng cường năng lực y tế, nhất là phát triển công nghiệp dược để chủ động ứng phó với mọi tình huống.

Đề nghị các DN tái cấu trúc để phù hợp với tình hình mới, Thủ tướng nói rõ Chính phủ và Quốc hội cố gắng đồng hành cùng DN một cách thực sự, trên tinh thần "nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật, nhân dân và DN được thụ hưởng thật", "không nói không, không nói khó, không nói có mà không làm" khi giải quyết các kiến nghị, khó khăn.

"Không có gì hơn là sự đoàn kết, thống nhất, chung tay. Lợi ích thì hài hòa giữa nhà nước, doanh nghiệp và nhân dân, khi có rủi ro thì mỗi bên gánh vác một ít để giảm nhẹ khó khăn. Còn không ai có thể làm được tất cả. Như Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nói: Chúng ta đã cố gắng, càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết, càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm, càng quyết tâm cao hơn nữa"- Thủ tướng phát biểu.

Thế Dũng