Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thúc đẩy sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững

Năm 2024, sản lượng xuất khẩu sầu riêng của các cơ sở trong tỉnh Lâm Đồng là 25.518 tấn với tổng kim ngạch xuất khẩu khoảng 104,15 triệu USD

Công điện gửi Bộ trưởng các Bộ: Nông nghiệp và Môi trường; Công thương; Tài chính; Công an; Chủ tịch UBND 24 tỉnh, thành phố: Đắk Lắk, Lâm Đồng, Tiền Giang, Đồng Nai, Đắk Nông, Bình Phước, Gia Lai, Cần Thơ, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Bình Thuận, Kon Tum, Tây Ninh, Khánh Hòa, Bến Tre, Hậu Giang, Sóc Trăng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, An Giang, Long An, Phú Yên, Kiên Giang, Ninh Thuận có vùng trồng sầu riêng, nêu rõ thời gian vừa qua việc xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam ở một số thời điểm gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến quy mô xuất khẩu, giá trị gia tăng, lợi nhuận của người sản xuất và doanh nghiệp xuất khẩu.

Nguyên nhân chính là do một số quốc gia đã áp dụng thêm một số biện pháp kiểm soát bổ sung đối với sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam. Bên cạnh đó, biến đổi khí hậu diễn biến ngày càng phức tạp, tình trạng mở rộng, gia tăng nhanh diện tích sầu riêng tại một số địa phương đang tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của ngành hàng sầu riêng.

Trước thực trạng trên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường tập trung chỉ đạo sản xuất sầu riêng theo Đề án phát triển cây ăn quả chủ lực đến năm 2025 và 2030, bảo đảm cung cầu, đáp ứng tiêu chuẩn của thị trường tiêu dùng nội địa và xuất khẩu. Tích cực thực hiện đàm phán mở cửa các thị trường khác cho sản phẩm sầu riêng.

Chỉ đạo rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về quản lý, sử dụng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, bảo đảm minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế và điều kiện thực tiễn của Việt Nam. Hướng dẫn quy trình sản xuất sầu riêng an toàn, bền vững phải hoàn thành trong quý III/2025.

Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường cần đẩy mạnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến, tiêu thụ, quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc sầu riêng… nhằm nâng cao chất lượng, giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh của sản phẩm.

Chủ động tổ chức làm việc với Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GACC) về mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói và công nhận các phòng thử nghiệm đạt chuẩn; thống nhất quy trình kiểm tra thông quan đối với sản phẩm sầu riêng Việt Nam xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc bảo đảm thông thoáng, thuận lợi.

Hoạt động xuất khẩu sầu riêng Việt Nam nói chung và Lâm Đồng nói riêng trong năm 2025 dự báo sẽ gặp khó khi một số quốc gia đã áp dụng thêm một số biện pháp kiểm soát bổ sung

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường chỉ đạo hệ thống kiểm dịch thực vật tại các cửa khẩu biên giới bố trí đầy đủ nhân lực, trang thiết bị để kiểm tra, kiểm dịch kịp thời trong thời gian thu hoạch rộ; triển khai các biện pháp nâng cao năng lực cung ứng dịch vụ các phòng thử nghiệm phục vụ xuất khẩu.

Đối với Bộ trưởng Bộ Công thương, Thủ tướng chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng, phát triển thương hiệu quốc gia đối với sản phẩm sầu riêng Việt Nam.

Thúc đẩy xây dựng hệ thống phân phối sầu riêng ổn định tại các thị trường xuất khẩu lớn, chủ động tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương trực tiếp giữa doanh nghiệp xuất khẩu sầu riêng Việt Nam và nhà nhập khẩu nước ngoài, bảo đảm duy trì thị phần và tạo lợi thế cạnh tranh bền vững.

Thủ tướng giao Bộ trưởng Bộ Công an chỉ đạo lực lượng chức năng điều tra, xử lý nghiêm các hành vi gian lận mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói, làm giả hồ sơ, chứng từ xuất khẩu và các hành vi vi phạm pháp luật khác trong sản xuất, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu sầu riêng.

Nhờ trồng sầu riêng, nông dân Lâm Đồng có thu nhập cao

Đối với các tỉnh, thành phố có trồng sầu riêng, Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố chỉ đạo tổ chức sản xuất sầu riêng trên địa bàn tuân thủ đúng các quy định, quy trình, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và phù hợp với điều kiện thực tế.

Kiểm soát chặt chẽ diện tích trồng mới, không để xảy ra tình trạng tăng nóng về quy mô, phá vỡ cân đối cơ cấu cây trồng, cân đối cung - cầu.

Rà soát, điều chỉnh kế hoạch phát triển vùng trồng sầu riêng theo hướng tập trung, quy mô lớn, thuận lợi cho áp dụng cơ giới hóa, công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đồng thời chỉ đạo việc quản lý và giám sát mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói trên địa bàn. Tổ chức kiểm tra, giám sát định kỳ hoặc đột xuất để bảo đảm các cơ sở, đơn vị được cấp mã tuân thủ đúng quy định và đáp ứng yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Phối hợp với các cơ quan chuyên môn và lực lượng chức năng tăng cường kiểm tra, giám sát toàn diện chuỗi sản xuất - đóng gói - tiêu thụ - xuất khẩu sầu riêng.

Riêng tại tỉnh Lâm Đồng, hiện, diện tích canh tác sầu riêng toàn tỉnh đạt gần 25.800 ha; trong đó, diện tích trồng thuần chiếm 44,5%, diện tích đang vào thời kỳ kinh doanh 14.000 ha. Sản lượng sầu riêng năm 2024 đạt 175.000 tấn, sản lượng thu hoạch ước tính năm 2025 khoảng 182.000 tấn.

Toàn tỉnh hiện có 61 doanh nghiệp, hợp tác xã thu mua sầu riêng và 35 chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm sầu riêng với 1.639 hộ tham gia, diện tích 4.339 ha; phần lớn sản lượng sầu riêng sản xuất tại địa phương cung ứng cho thị trường để ăn tươi chiếm 85% tổng sản lượng sầu riêng toàn tỉnh; sầu riêng dạng bóc múi và cấp đông chiếm tỷ lệ 15% tổng sản lượng sầu riêng toàn tỉnh.

Có 114 vùng trồng sầu riêng được cấp mã số với diện tích 5.489 ha phục vụ xuất khẩu và 10 cơ sở đóng gói sầu riêng với tổng diện tích nhà xưởng 13.519 m2; sản lượng đủ điều kiện xuất khẩu dự kiến khoảng 125.000 tấn/năm.

Năm 2024, sản lượng xuất khẩu sầu riêng của toàn tỉnh Lâm Đồngkhoảng 110.000 tấn; trong đó, các cơ sở trên địa bàn tỉnh xuất khẩu 25.518 tấn với tổng kim ngạch xuất khẩu khoảng 104,15 triệu USD, tăng 2,72 triệu USD so với năm 2023; tỷ lệ xuất khẩu sầu riêng tươi chiếm 79%. Mục tiêu năm 2025 xuất khẩu khoảng 125.000 tấn; trong đó, do các đơn vị trong tỉnh xuất khẩu đạt khoảng 30.000 tấn, tăng 17,6% so với năm 2024.

HOÀNG SA - CHÍNH THÀNH