Thủ tướng: Đưa Việt Nam trở thành trung tâm dịch vụ logistics hàng đầu Đông Nam Á, châu Á và thế giới

Phát biểu tại sự kiện, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao việc lần thứ 13 Diễn đàn được tổ chức nhằm thúc đẩy ngành logistics phát triển nhanh và bền vững - ngành giữ vai trò huyết mạch trong luân chuyển hàng hóa, và là một trong những "trụ cột" thúc đẩy năng lực cạnh tranh quốc gia.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Diễn đàn được tổ chức tại Đà Nẵng - địa phương có vị trí chiến lược với hệ thống cảng biển nước sâu, sân bay quốc tế và nằm trên trục giao thông Bắc - Nam cũng như tuyến Hành lang Kinh tế Đông - Tây, kết nối các quốc gia trong khu vực Tiểu vùng Mekong mở rộng (GMS). Vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định thí điểm lập khu thương mại tự do đầu tiên tại Đà Nẵng.

Cùng với việc hình thành Trung tâm Tài chính Quốc tế đặt tại đây (tháng 12/2025), việc phát triển hạ tầng khu công nghiệp và logistics sẽ là động lực để Đà Nẵng bứt phá, sớm trở thành một trung tâm tài chính, kinh tế, logistics tầm khu vực và quốc tế, lan tỏa phát triển tới vùng Bắc Trung Bộ, duyên hải miền Trung và cả nước.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Ngọc Cảnh và các đại biểu dự Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025

Đảng, Nhà nước rất quan tâm và đã có nhiều chủ trương, chính sách quan trọng để phát triển ngành logistics. Các nghị quyết của Bộ Chính trị, các thể chế, cơ chế, chính sách do Quốc hội, Chính phủ ban hành về phát triển các vùng đều có nội dung về logistics. Việc thực hiện các chủ trương, chính sách này đã mang lại những kết quả tích cực.

Thứ nhất, tốc độ tăng trưởng dịch vụ logistics nhanh và ổn định, đạt bình quân 14-16%/năm, đóng góp trực tiếp vào GDP hàng năm ở mức 4,5-5% GDP. Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới năm 2023, Việt Nam xếp thứ 43/139 quốc gia về Chỉ số Năng lực logistics (LPI) và thuộc Top 5 trong ASEAN cùng với 4 quốc gia Singapore, Malaysia, Thái Lan và Indonesia.

Thứ hai, chi phí logistics đã giảm xuống, còn khoảng 16% GDP (từ mức trên 20% GDP vào năm 2014), tiết kiệm hàng tỷ USD mỗi năm cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Thứ ba, hệ thống kết cấu hạ tầng logistics được đầu tư đồng bộ, đặc biệt là mạng lưới cảng biển, sân bay, đường cao tốc, trung tâm logistics tại các vùng kinh tế trọng điểm như: TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Cần Thơ.

Thứ tư, khu vực doanh nghiệp logistics ngày càng lớn mạnh với hơn 34.000 doanh nghiệp. Nhiều doanh nghiệp đã tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu, ứng dụng công nghệ cao trong quản trị vận hành.

Thứ năm, các hiệp định thương mại tự do còn tạo ra môi trường thuận lợi để logistics Việt Nam hội nhập sâu, mở rộng thị trường dịch vụ quốc tế trên các bình diện: Thị trường – hạ tầng (theo chuẩn quốc tế) – chuỗi cung ứng – hợp tác, đầu tư – nguồn nhân lực và tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế.

Thứ sáu, những kết quả này đã góp phần trực tiếp nâng cao năng lực cạnh tranh hàng hóa, giảm chi phí xuất nhập khẩu, thúc đẩy tăng trưởng thương mại quốc tế và luân chuyển hàng hóa trong nước, quy mô thương mại quốc tế năm 2025 khoảng 900 tỷ USD.

Theo Thủ tướng, ngành logistics Việt Nam vẫn còn tồn tại những hạn chế Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng với những kết quả đã đạt được, Thủ tướng Chính phủ cũng thẳng thắn nêu rõ những hạn chế còn tồn tại của ngành logistics Việt Nam. Chi phí logistics vẫn ở mức cao so với nhiều quốc gia trong khu vực; hạ tầng kết nối và liên kết vùng chưa đồng bộ, dễ bị gián đoạn khi xảy ra thiên tai. Phần lớn doanh nghiệp logistics có quy mô nhỏ, năng lực cạnh tranh còn yếu, thiếu vắng các doanh nghiệp đầu tàu và chưa hình thành được trung tâm logistics quốc gia mang tính trung chuyển quốc tế. Bên cạnh đó, ngành vẫn đang thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản theo chuẩn quốc tế; hệ thống thể chế chưa hoàn thiện, chưa theo kịp thực tiễn; chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong lĩnh vực logistics còn chậm và chưa đáp ứng yêu cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chứng kiến Lễ trao bản ghi nhớ hợp tác giữa các đơn vị

Để phát triển ngành logistics trong thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh trước hết phải hoàn thiện thể chế và cơ chế chính sách theo hướng ổn định, đồng bộ, minh bạch và khả thi, đồng thời cắt giảm mạnh thủ tục hành chính và các rào cản nhằm giảm chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Tiếp đó, cần phát triển hạ tầng logistics xanh, số, thông minh, hiện đại; kết nối cơ sở dữ liệu logistics với Cổng Một cửa quốc gia và đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực logistics xanh, carbon thấp, phấn đấu duy trì tỉ trọng giá trị gia tăng khoảng 20-25% vào năm 2030. Một nhiệm vụ quan trọng khác là đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển xanh và số, song song với việc hình thành các doanh nghiệp logistics lớn, có khả năng tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Thủ tướng cũng yêu cầu xây dựng cơ chế huy động nguồn lực để phát triển hạ tầng logistics hiện đại, thông minh thông qua hợp tác công – tư, kết hợp nguồn vốn trong và ngoài nước, vốn đầu tư trực tiếp, gián tiếp và vốn vay. Công tác quản trị logistics phải hướng đến sự thông minh, tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp và các cơ quan quản lý, hải quan, ngân hàng, bảo hiểm, vận tải, đồng thời khuyến khích đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ số và các nền tảng quản lý vận tải, kho hàng, thương mại điện tử. Cùng với đó, cần phát triển đồng bộ các dịch vụ liên quan như ngân hàng, bảo hiểm, tài chính, chứng khoán, y tế, giáo dục để hỗ trợ ngành logistics. Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu tăng cường liên kết logistics Việt Nam với hệ thống khu vực và quốc tế, lấy liên kết làm sức mạnh, hợp tác tạo lợi ích và đối thoại để củng cố niềm tin. Cuối cùng, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong ngành logistics là yêu cầu khách quan và cũng là ưu tiên chiến lược, bởi nếu nông nghiệp là trụ đỡ đã giúp đất nước thoát nghèo, công nghiệp đưa Việt Nam trở thành quốc gia thu nhập trung bình cao, thì khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số sẽ là chìa khóa để Việt Nam vươn lên nhóm nước phát triển, có thu nhập cao.

Về các nhiệm vụ cụ thể với các cấp, các ngành, địa phương, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương hướng dẫn, phối hợp cùng với các bộ, ngành, địa phương và hiệp hội, doanh nghiệp logistics tổ chức thực hiện đúng lộ trình Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050.

Bộ Tài chính kiện toàn tổ chức và cơ chế hoạt động của Ủy ban Chỉ đạo quốc gia về Cơ chế một cửa ASEAN, Cơ chế một cửa quốc gia và Tạo thuận lợi thương mại; phát huy mạnh mẽ hiệu lực, hiệu quả của cơ chế liên ngành, phối hợp từ Trung ương đến địa phương để kịp thời tái cơ cấu chuỗi cung ứng, dịch vụ logistics quốc tế và trong nước, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng hiệu quả, nâng cao giá trị gia tăng, xác định: Phát triển hạ tầng logistics là nền tảng; phát triển khu thương mại là động lực và phát triển xanh, số, thông minh, hiện đại là trung tâm.

Bộ Tài chính cùng với Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu, xây dựng các chính sách tài chính, tín dụng, quỹ phát triển logistics xanh để khuyến khích, thúc đẩy các doanh nghiệp logistics chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ trong thời gian tới.

Bộ Xây dựng tiếp tục chủ trì, phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương và các địa phương triển khai thực hiện quy hoạch giao thông bảo đảm kết nối hiệu quả với các trung tâm logistics trên địa bàn cả nước, gắn quy hoạch trung tâm logistics với quy hoạch cảng biển, cảng cạn, kho ngoại quan; hoàn thiện cơ sở hạ tầng cả về đường bộ, đường sắt, đường thủy nội địa, đường biển và đường hàng không...

Các địa phương như: Hải Phòng, Đà Nẵng phát triển và phát huy lợi thế Khu thương mại tự do và Trung tâm tài chính quốc tế; hoàn thiện kết cấu hạ tầng, thúc đẩy phát triển dịch vụ logistics, tạo cơ hội giúp cả nước bắt kịp xu thế phát triển của khu vực và thế giới; chủ động quy hoạch trung tâm logistics vùng, thu hút đầu tư, triển khai mô hình “đô thị logistics thông minh” và phát huy lợi thế của Khu thương mại tự do.

Các bộ, ngành, địa phương tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu logistics quốc gia, kết nối với hệ thống Cơ chế một cửa quốc gia, chứng nhận xuất xứ điện tử, hải quan số, cảng thông minh, vận tải đa phương thức số hóa. Nâng cao tỷ lệ thủ tục hành chính xử lý trực tuyến, chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến và mức độ hài lòng của người dân; đưa logistics trở thành trong những ngành ưu tiên trong Chiến lược quốc gia về chuyển đổi số. Hợp tác đầu tư logistics trên tinh thần “bình đẳng, cùng phát triển, cùng có lợi, cùng có trách nhiệm với xã hội, người lao động và bảo vệ môi trường; lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Nhấn mạnh phương châm “Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước phát triển, nhân dân hạnh phúc”, Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ cam kết: Giữ vững ổn định chính trị-xã hội và ổn định kinh tế vĩ mô; triệt để phân cấp, phân quyền; tập trung tháo gỡ những điểm nghẽn của nền kinh tế; phát triển mạnh các chuỗi cung ứng xanh, giảm chi phí tuân thủ, chi phí đầu vào; xây dựng môi trường đầu tư kinh doanh và cơ chế chính sách ổn định, kiến tạo, có tính cạnh tranh và dự báo cao, thực thi minh bạch và trách nhiệm giải trình; tiếp tục đầu tư, xây dựng quy hoạch không gian phát triển và kết cấu hạ tầng hiện đại, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Chính phủ kiên định phương châm hành động với “5 thông” (Thể chế thông thoáng - Hạ tầng thông suốt - Quản trị thông minh - Cách làm thông dụng - Hợp tác thông hiểu) để đưa logistics trở thành ngành kinh tế quan trọng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2035, Việt Nam thuộc nhóm 30 nước đứng đầu thế giới về Chỉ số Năng lực logistics (LPI).

Hiệp hội Logistics Đà Nẵng ra mắt - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Với tinh thần "đã nói là làm, đã cam kết phải thực hiện, đã làm, đã thực hiện là có sản phẩm, kết quả cụ thể", "biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể", Thủ tướng mong muốn cộng đồng doanh nghiệp logistics tiếp tục đổi mới quản trị, liên kết chuỗi, đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đồng thời phát huy tinh thần "tự lực, tự cường, đổi mới, sáng tạo, đoàn kết, hợp tác", vươn ra khu vực và thế giới. Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), Hiệp hội Phát triển nhân lực Logistics Việt Nam (VALOMA) và các hiệp hội Logistics địa phương đóng vai trò cầu nối, góp ý chính sách, hỗ trợ đào tạo, xúc tiến thương mại dịch vụ logistics ra thị trường quốc tế.

Hiệp hội Logistics Đồng Nai ra mắt - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng Chính phủ mong muốn cộng đồng doanh nghiệp logistics tiếp tục đổi mới quản trị, liên kết chuỗi, đẩy mạnh chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đồng thời phát huy tinh thần “tự lực, tự cường, đổi mới, sáng tạo, đoàn kết, hợp tác”, vươn ra khu vực và thế giới.

Tại diễn đàn, lãnh đạo các cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp logistics, hiệp hội ngành nghề, chuyên gia và các tổ chức quốc tế đã trao đổi, thảo luận tổng kết tình hình ngành logistics Việt Nam; những thành tựu, khó khăn, vướng mắc và đề xuất các giải pháp phát triển logistics Việt Nam, như: Cải cách thủ tục hành chính, đầu tư hạ tầng, đào tạo nhân lực, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số…

PV