Thủ tướng Israel phác thảo kế hoạch cho Gaza hậu xung đột

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu trước Quốc hội Mỹ ngày 24/7/2024 ở Điện Capitol, Washington. Ảnh: Reuters

Trong bài phát biểu kéo dài khoảng một tiếng trước Quốc hội Mỹ, nhà lãnh đạo Israel tìm kiếm sự hỗ trợ của Mỹ, đặc biệt là về nguồn cung cấp vũ khí. Hãng tin Reuters dẫn lời ông Netanyahu cho biết: “Viện trợ quân sự nhanh chóng của Mỹ có thể đẩy nhanh đáng kể việc chấm dứt giao tranh ở Gaza và giúp ngăn chặn một cuộc xung đột rộng lớn hơn ở khu vực Trung Đông”.

Ông cho biết Israel đang tích cực tham gia vào các nỗ lực chuyên sâu nhằm đảm bảo việc thả các con tin vẫn đang bị giam giữ bởi lực lượng Hamas. Ngoài ra, ông cũng nói về triển vọng của một liên minh an ninh rộng lớn ở Trung Đông giữa Israel và các nước láng giềng Ả Rập.

Tuy nhiên, để một thỏa thuận như thế này có thể được hình thành, Israel và Arab Saudi sẽ cần phải bình thường hóa quan hệ song phương. Trước mắt, Riyadh đã từng tuyên bố rằng cuộc xung đột đang diễn ra ở Gaza cũng như sự phản đối của ông Netanyahu đối với nhà nước Palestine đang cản trở nỗ lực này.

Về một kế hoạch cho Gaza sau khi xung đột kết thúc, ông Netanyahu khẳng định Israel sẽ không bao giờ cho phép lực lượng Hamas trở lại nắm quyền lực. Thay vào đó, ông chỉ cho biết tầm nhìn của ông là về một "Dải Gaza phi quân sự hóa và phi cực đoan" do người Palestine lãnh đạo, những người không tìm cách tiêu diệt Israel.

Nhà lãnh đạo Israel cũng không đề cập đến việc tạo ra con đường dẫn tới một nhà nước Palestine - điều mà ông và các đối tác trong liên minh cực hữu của mình đã kiên quyết phản đối ngay cả khi chính quyền Tổng thống Joe Biden thúc đẩy Israel nhượng bộ về vấn đề này.

Dù vậy, ông không loại trừ Chính quyền Palestine do Bờ Tây lãnh đạo, cơ quan có vai trò trong giải pháp 2 Nhà nước được chính phủ Mỹ và nhiều quốc gia khác trên thế giới coi như hướng đi bền vững nhất cho một nền hòa bình và ổn định lâu dài tại Gaza.

Người biểu tình ủng hộ Palestine bên ngoài Điện Capitol khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu trước Quốc hội Mỹ ngày 24/7/2024. Ảnh: Reuters

Ông Netanyahu thực hiện bài phát biểu trong sự vắng mặt của hàng chục nhà lập pháp Đảng Dân chủ - những người quyết định bỏ qua bài phát biểu của ông nhằm bày tỏ sự thất vọng trước hàng nghìn thường dân thiệt mạng và cuộc khủng hoảng nhân đạo từ chiến dịch của Israel tại Gaza. Hàng nghìn người biểu tình ủng hộ Palestine cũng đổ về gần khu vực Điện Capitol trong sự hiện diện dày đặc của cảnh sát nhằm đảm bảo an ninh.

Nhận định về những người biểu tình chống lại Israel và ủng hộ Hamas, ông Netanyahu trong bài phát biểu của mình khẳng định họ “nên xấu hổ về bản thân mình”. Ông Netanyahu bác bỏ những lời chỉ trích về chiến dịch tấn công Gaza của Israel khiến hơn 39.000 người tử vong, đồng thời khẳng định Israel đang bảo vệ dân thường ở khu vực này.

Ông đổ lỗi cho các báo cáo về nạn đói ở Gaza là do Hamas gây ra cũng như cáo buộc những người biểu tình bên ngoài được Iran, kẻ thù của Israel hậu thuẫn, mà không đưa ra bằng chứng. Ông nói: “Theo tất cả những gì chúng tôi biết, Iran đang tài trợ cho các cuộc biểu tình chống Israel đang diễn ra bên ngoài tòa nhà này”.

Nhận định về bài phát biểu của Thủ tướng Israel, Reuters ngày 24/7 dẫn lời quan chức cấp cao của Hamas Sami Abu Zuhri cho biết các tuyên bố của ông Netanyahu cho thấy ông không muốn ký kết một thỏa thuận ngừng bắn. Quan chức này cho biết: "Bài phát biểu của ông Netanyahu đầy sự dối trá và sẽ không bao giờ thành công trong việc che đậy sự thất bại trước tinh thần phản kháng cũng như không bao giờ che đậy được tội ác mà quân đội của ông ta đang gây ra đối với người dân Gaza”.

Về phía các nhà lập pháp tại Quốc hội, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Ben Cardin, người ngồi trên bục thay cho Phó Tổng thống Kamala Harris, bày tỏ sự không hài lòng với những nhận xét của ông về những người biểu tình ở Mỹ. Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Chris Murphy cho biết bài phát biểu của ông Netanyahu đã cản trở mối quan hệ giữa hai nước.

Phát biểu trên mạng xã hội X, ông nhấn mạnh rằng ông Netanyahu đã “hạ thấp quy mô cuộc khủng hoảng nhân đạo tại Gaza”, đồng thời tuyên bố ông Netanyahu “lẽ ra nên dành thời gian này để hoàn tất một thỏa thuận đưa các con tin về nước và chấm dứt chiến tranh, thay vì đến đây để bình luận về chính trị Mỹ”.

Trong khuôn khổ chuyến thăm Mỹ, ông Netanyahu dự kiến sẽ gặp mặt Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris ngày 25/7 thứ Năm và cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 26/7 tại Florida.

Ngân Hà