Thủ tướng Pháp Bayrou rời nhiệm sở, Tổng thống Macron đối mặt thử thách mới

Thủ tướng Pháp François Bayrou đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội, chấm dứt chín tháng ngắn ngủi trên cương vị lãnh đạo chính phủ.

Sự kiện này đẩy nước Pháp vào vòng xoáy bất ổn chính trị mới và buộc Tổng thống Emmanuel Macron phải khẩn trương tìm kiếm một thủ tướng khác - người thứ năm chỉ trong vòng chưa đầy hai năm.

Hôm thứ Hai, Quốc hội đã bỏ phiếu bãi nhiệm chính phủ của ông Bayrou, với 364 phiếu chống và 194 phiếu thuận. Kế hoạch cắt giảm khoảng 44 tỷ euro (tương đương 52 tỷ USD) nhằm đưa thâm hụt ngân sách tiến gần mức trần 3% của Liên minh châu Âu đã không nhận được sự ủng hộ.

Ông Bayrou cảnh báo gánh nặng nợ công đã lên tới 114% GDP, coi đây là nguy cơ sống còn của đất nước, song cảnh báo ấy không đủ sức thuyết phục đa số nghị sĩ.

Thủ tướng Pháp François Bayrou đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu tín nhiệm tại Quốc hội. Ảnh: IMAGO

Trước giờ bỏ phiếu, ông Bayrou nói: “Các vị có quyền lật đổ chính phủ, nhưng không thể xóa bỏ thực tế. Thực tế sẽ vẫn khắc nghiệt với việc chi phí tiếp tục leo thang, gánh nặng nợ nần vốn đã khó gánh chịu sẽ ngày càng trĩu nặng và tốn kém hơn.”

Song ngay cả một số nghị sĩ bảo thủ thân cận cũng quay lưng với ông, cho rằng kế hoạch ngân sách ảnh hưởng nhiều đến những nhóm dân cư dễ tổn thương.

Ông Bayrou là thủ tướng thứ sáu dưới thời Tổng thống Macron kể từ năm 2017, và là người thứ hai trong vòng một năm bị Quốc hội buộc phải từ chức.

Trước đó, ông Michel Barnier chỉ giữ cương vị này ba tháng. Diễn biến hiện nay tiếp tục gây sức ép đối với Tổng thống Macron trong bối cảnh ông đang tập trung vào các nỗ lực ngoại giao liên quan đến tình hình Ukraine.

Các lãnh đạo đối lập lập tức lên tiếng. Ông Jean-Luc Mélenchon, lãnh đạo đảng cực tả France Unbowed, viết trên X rằng: “Ông Macron giờ đây đang ở tuyến đầu đối diện với người dân. Ông ta cũng phải ra đi.”

Bà Marine Le Pen, lãnh đạo đảng cực hữu Tập hợp Quốc gia, kêu gọi tổ chức bầu cử sớm, cho rằng đây là dấu mốc khép lại “sự bế tắc của một chính phủ hoạt động kém hiệu quả.”

Theo phóng viên Natacha Butler của Al Jazeera, các đảng phái từ cả cánh hữu lẫn cánh tả đều đồng loạt phản đối kế hoạch ngân sách, cho rằng văn kiện này bất công và làm gia tăng gánh nặng đối với những người nghèo nhất.

Bà nhận định đây là “một ngày đặc biệt khó khăn đối với ông Bayrou tại Quốc hội” và cũng là “một khoảnh khắc đáng thất vọng khác” đối với Tổng thống Macron, người đã mất hai thủ tướng chỉ trong vòng một năm.

Giới quan sát dự báo trong những tuần tới, nước Pháp có thể chứng kiến thêm nhiều cuộc đình công và biểu tình của các công đoàn, qua đó gia tăng sức ép đối với chính phủ kế nhiệm. Ông Hugo Drochon, chuyên gia tại Đại học Nottingham, nhận định các lựa chọn của Tổng thống Macron đang ngày càng thu hẹp.

Theo ông, nhà lãnh đạo Pháp có thể tiếp tục bổ nhiệm một nhân vật trung hữu hoặc tìm kiếm sự hợp tác với phe xã hội chủ nghĩa, nhưng kịch bản nào cũng đòi hỏi những thỏa hiệp về ngân sách.

Ông nhấn mạnh thị trường tài chính không quan tâm đến các tranh cãi trong nội bộ chính trường, mà chờ đợi một chính phủ mới cùng một ngân sách khả thi để giải quyết khủng hoảng nợ.

Ông cảnh báo nếu không sớm đưa ra giải pháp, nước Pháp có thể rơi vào tình trạng tê liệt chính trị nghiêm trọng hơn, trong khi sự bất mãn của công chúng ngày càng gia tăng.

“Người dân Pháp đang kỳ vọng vào một sự thay đổi. Câu hỏi đặt ra là liệu ông Macron có thể chỉ định được một thủ tướng đủ năng lực để tìm ra lối thoát hay không,” ông Drochon nhấn mạnh.

Nhiệm vụ trọng tâm của chính phủ kế nhiệm sẽ là tìm cách thông qua ngân sách trong một Quốc hội chia rẽ sâu sắc, thách thức từng khiến ông Bayrou phải rời nhiệm sở. Tổng thống Macron, dù đối diện với nhiều lời kêu gọi từ chức, đã bác bỏ khả năng giải tán Quốc hội và đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu chính trị mới.

Tùng Lâm