Thủ tướng Tây Ban Nha kêu gọi tư nhân cùng điều tra sự cố mất điện

Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez đã kêu gọi các tập đoàn năng lượng tư nhân hợp tác làm rõ nguyên nhân sự cố mất điện diện rộng. Ảnh: Reuters.

Ngày 29/4, Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sánchez đã triệu tập cuộc họp khẩn với đại diện các tập đoàn năng lượng lớn như Red Eléctrica, Iberdrola, Endesa, EDP, Acciona Energiá và Naturgy để thảo luận về sự cố mất điện nghiêm trọng xảy ra hôm 28/4, Guardian đưa tin.

Ông nhấn mạnh cần có sự phối hợp giữa nhà nước và khối tư nhân để xác định nguyên nhân và nâng cấp hệ thống nhằm đảm bảo "nguồn cung và khả năng cạnh tranh lâu dài" của lưới điện Tây Ban Nha.

Sự cố bắt đầu vào lúc 12h33 trưa ngày 28/4 và kéo dài đến đêm, khiến Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha rơi vào tình trạng tê liệt.

Khoảng 15 gigawatt, tương đương 60% tổng công suất sử dụng, đã biến mất chỉ trong 5 giây, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giao thông, cơ sở hạ tầng và cuộc sống của người dân. Ít nhất 5 người được cho là đã thiệt mạng do bị mắc kẹt trong thang máy hoặc các tình huống khẩn cấp khác.

Trong khi các công ty vận hành điện phủ nhận khả năng xảy ra tấn công mạng, chính phủ Tây Ban Nha tuyên bố không loại trừ bất kỳ giả thiết nào. Tòa án hình sự tối cao Tây Ban Nha đã mở cuộc điều tra nhằm xác định có hay không hành vi phá hoại hệ thống hạ tầng quan trọng của quốc gia thông qua tấn công máy tính.

Cùng ngày, Thủ tướng Bồ Đào Nha Lúis Montenegro cũng kêu gọi tiến hành cuộc kiểm tra độc lập và đề nghị Cơ quan Hợp tác các Nhà quản lý Năng lượng châu Âu (ACER) thực hiện kiểm toán hệ thống điện của cả hai nước để làm rõ nguyên nhân.

Trước áp lực của công chúng, ông Sánchez công bố thành lập Ủy ban điều tra sự cố, đồng thời tỏ ra không hài lòng khi cho biết chỉ biết kết luận sơ bộ của Red Eléctrica về việc "không có dấu hiệu tấn công mạng" thông qua truyền thông, thay vì từ cơ quan vận hành lưới điện quốc gia.

Sau cuộc họp với lãnh đạo ngành năng lượng, Thủ tướng viết trên mạng xã hội X: “Tôi đánh giá cao nỗ lực khôi phục điện trong thời gian ngắn của các đơn vị, đồng thời yêu cầu họ hợp tác với chính phủ và các tổ chức độc lập để xác định nguyên nhân. Đây là bước đi cần thiết để bảo đảm hệ thống năng lượng vững chắc và cạnh tranh trong tương lai”.

Trong một cuộc phỏng vấn phát sóng sáng 30/4, bà Beatriz Corredor - Chủ tịch Red Eléctrica - cho biết họ đã xác định được nguyên nhân nhưng vẫn đang xử lý hàng triệu dữ liệu kỹ thuật được gửi về theo từng phần nghìn giây.

“Chúng tôi đã khoanh vùng được nguyên nhân, nhưng để kết luận chính xác thì cần thời gian”, bà nói, đồng thời bác bỏ khả năng từ chức.

Về mặt chính trị, sự cố mất điện đang trở thành tâm điểm tranh cãi. Đảng Nhân dân (PP) đối lập cáo buộc chính phủ cố tình "bưng bít thông tin", đồng thời chỉ trích Thủ tướng vì đẩy mạnh năng lượng tái tạo mà bỏ qua năng lượng hạt nhân – yếu tố mà họ cho là nguyên nhân sâu xa của sự cố.

PP cũng nhắc lại việc bà Corredor từng giữ chức bộ trưởng trong chính phủ xã hội chủ nghĩa trước đây, hàm ý nghi ngờ tính khách quan của Red Eléctrica.

Đảng cực hữu Vox thậm chí gay gắt hơn khi cho rằng sự cố là hậu quả của "định kiến ý thức hệ mù quáng với năng lượng hạt nhân", khiến Tây Ban Nha rơi vào tình trạng "bóng tối".

Tuy nhiên, ông Sánchez bác bỏ hoàn toàn các cáo buộc. “Nói rằng sự cố xảy ra do thiếu năng lượng hạt nhân là sự dối trá trắng trợn hoặc thể hiện sự thiếu hiểu biết. Năng lượng hạt nhân không hề có tính ổn định cao hơn các nguồn năng lượng khác”, ông tuyên bố.

Chủ tịch Red Eléctrica cũng lên tiếng bảo vệ năng lượng tái tạo, khẳng định hệ thống hiện tại hoàn toàn có thể tích hợp an toàn các nguồn năng lượng này: “Liên hệ sự cố hôm 28/4 với năng lượng tái tạo là không chính xác. Các nguồn tái tạo vận hành ổn định và đóng vai trò trong hệ thống an toàn điện”.

Trong bối cảnh cuộc điều tra đang được tiến hành và áp lực dư luận gia tăng, chính phủ Tây Ban Nha cam kết minh bạch, trách nhiệm và cải tổ để tránh tái diễn sự cố nghiêm trọng tương tự trong tương lai.

Phương Linh