Thúc đẩy các dự án cải tạo chung cư cũ sớm được triển khai

Nếu không có quy hoạch chi tiết, việc cải tạo, xây mới các khu tập thể, chung cư cũ sẽ không thể triển khai. Ảnh: K.H.

Theo thống kê của UBND TP Hà Nội, trên địa bàn thành phố hiện có gần 1.579 nhà chung cư cũ có tuổi thọ hơn 50 năm, chủ yếu được xây dựng vào giai đoạn 1960 - 1990, tập trung tại khu vực nội thành. Sau khi rà soát, phân loại, có 200 nhà nguy hiểm cấp C, 137 nhà cấp B và 7 nhà thuộc diện nguy hiểm cấp D (cấp cao nhất) cần sớm được cải tạo...

Theo Kiến trúc sư Lê Huy Ánh, ngoài những vướng mắc liên quan đến phương án bồi thường, hỗ trợ, tạm cư, tái định cư thì việc chậm trễ trong lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết đã khiến nhiều dự án cải tạo, xây mới chung cư cũ chưa tiến hành được. Lập, phê duyệt quy hoạch chi tiết là bước quan trọng đầu tiên, tạo tiền đề cho việc đẩy nhanh các nội dung công việc khác trong quy trình cải tạo, xây dựng mới chung cư cũ. Nếu không làm xong khâu này cũng đồng nghĩa không đầy đủ điều kiện về mặt pháp lý, thủ tục để tiến hành một dự án xây mới hoặc cải tạo chung cư cũ.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam nhấn mạnh, yếu tố cốt lõi trong cải tạo là công tác quy hoạch. Việc xây dựng lại phải tuân thủ quy hoạch chung đã được phê duyệt, không làm gia tăng dân số cơ học và không được phá vỡ cấu trúc đô thị bằng các công trình cao tầng vượt chuẩn.

Nhìn nhận sự việc ở góc độ giải pháp, luật sư Nguyễn Văn Túy (Đoàn luật sư TP Hà Nội) phân tích, bằng sự ra đời của Luật Nhà ở 2023 và Luật Thủ đô đã gỡ nút thắt, tạo đột phá mới cho Hà Nội trong việc lập quy hoạch, cải tạo, xây mới chung cư cũ. Luật Nhà ở 2023 đã dành Chương 5 quy định về vấn đề cải tạo, xây dựng lại chung cư. Theo đó, đã luật hóa thời hạn sử dụng nhà chung cư theo hồ sơ thiết kế và thời gian sử dụng thực tế. Khi các khu chung cư hết thời hạn sử dụng sẽ được cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh kiểm định, nếu không đủ an toàn sẽ buộc phải cưỡng chế phá dỡ, xây dựng lại.

Cùng với Luật Nhà ở 2023, Luật Thủ đô 2024 có nhiều điểm mới quy định việc cải tạo chung cư cũ phải theo quy hoạch và làm cả khu, tỷ lệ đồng thuận không cần tối đa. Một điểm đáng lưu ý nữa trong chính sách cải tạo chung cư cũ thời gian tới là cơ chế quy gom các nhà tập thể nhỏ lẻ, không thể xây dựng lại tại chỗ, tạo điều kiện cho cư dân tái định cư tại chỗ trên địa bàn phường.

Từ nút thắt về pháp lý được giải quyết đã giúp Hà Nội có những hành động quyết liệt, khẩn trương trong việc cải tạo, xây lại chung cư cũ. Giai đoạn 2021 - 2025, Hà Nội đặt mục tiêu cải tạo 10 khu chung cư cũ. Trong đó, 4 khu nhà cấp D, có nguy cơ sụp đổ, buộc phải di dời khẩn cấp gồm: Giảng Võ, Thành Công, Ngọc Khánh và khu nhà của Bộ Tư pháp. 6 khu còn lại có tính khả thi để cải tạo gồm: Kim Liên, Trung Tự, Khương Thượng, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam. Mới đây, thành phố đã phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết cải tạo, xây dựng lại khu tập thể Nghĩa Tân với tổng diện tích nghiên cứu quy hoạch gần 317.000 m2…

Phó Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc Nguyễn Bá Nguyên đánh giá, với sự ra đời của Luật Nhà ở, Luật Thủ đô đã góp phần đẩy nhanh tiến độ lập, trình và phê duyệt nhiều quy hoạch chi tiết tại nhiều dự án. Điều này cũng đồng nghĩa với việc ngay trong năm 2025 sẽ có nhiều dự án cải tạo, xây mới các chung cư cũ được khởi công, giúp người dân có thêm chỗ ở và giúp thị trường bất động sản và nhà ở hạ nhiệt hơn.

Khắc Hạnh