Thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch và kiến trúc
Thành phố Hà Nội đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới trong công tác quy hoạch và kiến trúc, để vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững.
Trong bối cảnh đó, tọa đàm “Chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch và kiến trúc” Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Hà Nội, Sở Quy hoạch kiến trúc Hà Nội và Hội Kiến trúc sư Hà Nội phối hợp tổ chức sáng nay (ngày 26.9) mang ý nghĩa thiết thực, tạo diễn đàn để các nhà khoa học, chuyên gia, quản lý và doanh nghiệp cùng trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp.

Toàn cảnh tọa đàm “Chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch và kiến trúc”.
Chia sẻ mở đầu tọa đàm, PGS-TS. Nguyễn Trúc Anh, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, cho biết thực tế là hiện nay, dữ liệu quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng còn phân tán ở nhiều cấp, ngành. Đặc biệt, tồn tại khoảng trống về số hóa dữ liệu trong lĩnh vực đất đai. “Hiện nay toàn bộ các xã, phường ở Hà Nội bản đồ số hóa địa chính chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt. Đối với các xã còn đất nông nghiệp thì được quản lý bằng sổ mục kê và sơ đồ vẽ tay do các trưởng thôn, xóm giữ và truyền tay nhau. Các quy trình quản lý phần lớn vẫn dựa vào hồ sơ giấy, gây tốn kém thời gian, chi phí và hạn chế khả năng giám sát”, Phó chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho biết.
Việc quản lý thủ công gây ra sự khó khăn cho nhà quản lý khi tiến hành khi xác định chủ đất, giải phóng mặt bằng. Thực trạng trên đặt ra tính cấp thiết về số hóa dữ liệu trong quản lý quy hoạch, kiến trúc.
Tại tọa đàm, đại diện các phường Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Giảng Võ trình bày định hướng giải pháp ứng dụng công nghệ vào phát triển đô thị tại từng địa bàn. Ông Nguyễn Hồng Dũng, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng đô thị (UBND phường Cửa Nam), trình bày giải pháp cải tạo chung cư cũ kết hợp nâng cấp hạ tầng đô thị. Theo ông Dũng phường Cửa Nam có khoảng 50 chung cư cũ, hiện nay chính quyền địa phương đang lập đề án quy gom thành 5-6 chung cư trên cơ sở phát triển kinh tế và tái định cư tại chỗ cho người dân. Số chung cư còn lại sẽ xây dựng tòa nhà phát triển thương mại, trụ sở, ngân hàng. Bên cạnh đó, ông Dũng cũng đưa ra giải pháp lắp đặt camera xử phạt nguội vi phạm giao thông, vệ sinh môi trường….
Mô hình công nghệ trong quản lý đất đai, kiến trúc (trường hợp huyện Bình Chánh cũ, TP.HCM) của công ty TNHH dịch vụ giải pháp SOS cũng nhận được sự quan tâm của các chuyên gia tại tọa đàm. Mô hình này có thể cung cấp thông tin nhà đất và quy hoạch xây dựng đô thị, dịch vụ nộp hồ sơ trực tuyến (như cấp phép xây dựng, cấp phép đào đường, cấp số nhà), tiếp nhận phản ánh vi phạm hành chính từ người dân, sử dụng máy bay không người lái rà soát vi phạm xây dựng…
Tuy nhiên, theo ông Hoàng Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Cổ phần Công nghệ AT.COM, yếu tố con người mới là then chốt. Để ứng dụng công nghệ hiệu quả, ông Tuấn nhấn mạnh, cần cân nhắc khung 3P+T (People – con người, Process – quy trình, Place – địa điểm và Technology – công nghệ) trong các dự án ICT (Information and Communication Technologies- công nghệ thông tin và truyền thông) hay DCT (Digital Twin City – Bản sao số thành phố).

TS. Đinh Thế Anh, giảng viên Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc Gia Hà Nội, chia sẻ tại tọa đàm.
Chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn tại Trung Quốc, TS. Đinh Thế Anh, giảng viên Trường Khoa học liên ngành và Nghệ thuật, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết có bốn hình thức quản trị đô thị tại quốc gia này, gồm: lưu trữ đám mây công của TP. Bắc Kinh; Nền tảng quản lý thông tin không gian-thời gian digital twin (song sinh số/bản sao số) cho các khu vực CBD Bắc Kinh; Nền tảng dữ liệu lớn Bắc Kinh và dịch vụ dữ liệu; Hệ thống quản lý đô thị ở quận Đông Thành, Bắc Kinh.
Theo TS. Đinh Thế Anh, các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), nhân vật số, xe tuần tra tự hành, máy bay không người lái, kính AR, robot bốn chân và robot hình người, được tháo dỡ rào cản thể chế tại các đặc khu thí điểm (đặc khu khoa học công nghệ, đặc khu kinh tế bay tầng thấp,…), và được cho phép tham gia sâu rộng vào trong lĩnh vực quản lý đô thị. Từ đó, năm nội dung sáng tạo mới có tính gợi ý tầm quốc tế cũng được đề xuất: Chuyển đổi từ “kiểm tra bằng tay” đến “kiểm tra máy móc”; từ “kiểm tra mặt đất” đến “kiểm tra trên không”; từ “xe tuần tra có người lái” đến“xe tuần tra tự hành”; từ “nhân viên dịch vụ công” đến “trợ lý dịch vụ công AI”; từ “quản lý bản đồ hai chiều” đến “Digital twin 3D”.
Từ các ý kiến chia sẻ, thảo luận của các diễn giả, chuyên gia tại tọa đàm cho thấy chuyển đổi số trong quản lý quy hoạch và kiến trúc không chỉ dừng lại ở ứng dụng công nghệ, mà còn đòi hỏi sự thay đổi đồng bộ từ tư duy quản lý, cơ sở dữ liệu, đến cơ chế phối hợp giữa các ngành, các cấp. Những kinh nghiệm quốc tế, cùng các mô hình thí điểm trong nước, mang lại nhiều gợi mở quan trọng để Hà Nội và các đô thị khác hướng tới một nền quản trị hiện đại, minh bạch và hiệu quả hơn.
Tin và ảnh: Minh Trang