Thúc đẩy đầu tư tư nhân để nâng tầm thị trường chứng khoán
Bà Nguyễn Thị Diệu Phương, Phó Giám đốc Điều hành của Tập đoàn VinaCapital, cho rằng, đầu tư tư nhân là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành các doanh nghiệp có quy mô lớn và đạt chuẩn quốc tế, từ đó góp phần nâng cao chất lượng của thị trường chứng khoán Việt Nam.
Cơ hội và thách thức trong hoạt động đầu tư tư nhân tại Việt Nam
Theo bà Phương, đầu tư tư nhân không chỉ là việc cung cấp vốn mà còn là quá trình đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng một hệ thống quản trị minh bạch, cải thiện hiệu quả tài chính và mở rộng quy mô hoạt động. Một trong những yếu tố quan trọng để thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế chính là sự tham gia của các doanh nghiệp có chất lượng, có khả năng cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu.
Khi nói về tình hình đầu tư tư nhân trong bối cảnh hiện nay, bà Phương cho rằng nền kinh tế Việt Nam vẫn đang trên đà tăng trưởng mạnh mẽ nhờ vào một dân số trẻ, năng suất lao động ngày càng được cải thiện, cùng với đó là sự phục hồi của nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên, trong gần một năm qua, hoạt động đầu tư tư nhân tại Việt Nam chưa thực sự sôi động. Số lượng giao dịch M&A trong 9 tháng qua đã giảm đáng kể, nguyên nhân chủ yếu là tâm lý ngần ngại của nhà đầu tư và sự bất ổn về mặt địa chính trị trên toàn cầu.
Thực tế, số lượng các doanh nghiệp tư nhân có quy mô vừa và lớn hiện nay tại Việt Nam vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu phát triển của thị trường. Đặc biệt, hầu hết các doanh nghiệp muốn huy động vốn qua kênh đầu tư tư nhân đều có quy mô nhỏ hoặc chỉ mới bắt đầu phát triển. Việc này khiến cho các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội đầu tư có tiềm năng sinh lời lớn.
Tuy nhiên, bà Phương nhấn mạnh rằng mặc dù gặp phải những thách thức tạm thời, nhà đầu tư quốc tế vẫn rất quan tâm đến thị trường Việt Nam. Cụ thể, qua các cuộc gặp gỡ và trao đổi với các nhà đầu tư quốc tế, có rất nhiều quỹ đầu tư lớn từ các quốc gia như Singapore, Thái Lan, Mỹ, Nhật Bản và châu Âu đang tìm kiếm cơ hội đầu tư vào các doanh nghiệp tư nhân tại Việt Nam. Điều này chứng tỏ rằng mặc dù có một số khó khăn ngắn hạn, nhưng tiềm năng của thị trường Việt Nam vẫn rất lớn, và đầu tư tư nhân vẫn được coi là một cơ hội không thể bỏ qua.
Đầu tư tư nhân thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp chất lượng
Để nâng cao chất lượng doanh nghiệp và thúc đẩy quy mô thị trường chứng khoán, đầu tư tư nhân đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Bà Phương cho biết, đầu tư tư nhân không chỉ đơn giản là cung cấp vốn cho doanh nghiệp, mà còn là sự tham gia sâu vào các hoạt động quản lý và phát triển của doanh nghiệp. Các nhà đầu tư tư nhân sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng hệ thống quản trị chuyên nghiệp, quản lý tài chính chặt chẽ, và tối ưu hóa quy trình sản xuất, kinh doanh.
Một ví dụ điển hình trong hoạt động đầu tư tư nhân là sự hợp tác của VinaCapital với Công ty Thọ Phát, một công ty dẫn đầu thị trường trong ngành thực phẩm tại Việt Nam. Thông qua khoản đầu tư vào Công ty Thọ Phát thông qua hình thức vay chuyển đổi, VinaCapital đã giúp công ty này mở rộng quy mô mạng lưới phân phối, nâng cao chất lượng sản phẩm và tiếp cận những thị trường mới. Nhờ vào sự hỗ trợ từ các chuyên gia của VinaCapital, Thọ Phát đã có thể cải thiện hiệu quả kinh doanh, gia tăng sản lượng và tối ưu hóa quy trình vận hành.
“Những hoạt động như vậy giúp doanh nghiệp không chỉ nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn giúp mở rộng quy mô và gia tăng giá trị doanh nghiệp. Khi các doanh nghiệp này được niêm yết trên thị trường chứng khoán, họ sẽ đóng góp một lượng lớn hàng hóa có chất lượng, từ đó giúp thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển mạnh mẽ, thu hút thêm dòng vốn từ các nhà đầu tư quốc tế”, bà Phương chia sẻ.
Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hiện nay, mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng triển vọng tăng trưởng vẫn được đánh giá rất tích cực. Các tổ chức quốc tế, như FTSE Russell, đã ghi nhận tiềm năng của thị trường Việt Nam với hy vọng sẽ được nâng hạng vào năm 2025. Tuy nhiên, việc nâng hạng không chỉ dựa vào tốc độ tăng trưởng kinh tế mà còn phụ thuộc vào chất lượng và quy mô của các doanh nghiệp niêm yết trên thị trường chứng khoán. Chính vì vậy, việc phát triển các doanh nghiệp có tiềm năng bền vững, chất lượng và quy mô lớn là yếu tố then chốt. Trong chiến lược này, hoạt động đầu tư tư nhân (private equity) đóng vai trò vô cùng quan trọng. Những quỹ đầu tư tư nhân không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện năng lực quản trị mà còn giúp mở rộng quy mô và gia tăng sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Minh bạch và những thách thức trong đầu tư tư nhân
Mặc dù đầu tư tư nhân tại Việt Nam có tiềm năng lớn nhưng vẫn còn nhiều thách thức mà các nhà đầu tư cần phải đối mặt. Theo bà Phương, một trong những vấn đề lớn nhất trong môi trường đầu tư hiện nay là tính minh bạch của các doanh nghiệp. Các báo cáo tài chính của nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp tư nhân chưa niêm yết, còn thiếu sự minh bạch, chưa được kiểm toán bởi các tổ chức uy tín theo chuẩn quốc tế. Điều này khiến cho các nhà đầu tư gặp khó khăn trong việc đánh giá chính xác giá trị và tiềm năng của các doanh nghiệp.
Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp tư nhân hiện nay vẫn còn trong giai đoạn phát triển và chưa hoàn thiện các quy trình quản lý nội bộ. Việc này kéo dài thời gian thực hiện dự án và làm giảm hiệu quả sử dụng vốn. Các doanh nghiệp cần phải cải thiện các quy trình quản lý, chuẩn hóa hoạt động và nâng cao năng lực vận hành để thu hút được các nhà đầu tư tư nhân.
Cuối cùng, bà Phương cũng nhấn mạnh rằng việc định giá doanh nghiệp là một vấn đề quan trọng cần được cải thiện. Hiện nay, nhiều chủ doanh nghiệp có xu hướng định giá quá cao so với kỳ vọng của nhà đầu tư. Điều này gây khó khăn trong việc đàm phán và chốt deal. Bà Phương khuyến nghị các doanh nghiệp nên tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia về định giá để có thể đưa ra mức giá hợp lý và thu hút dòng vốn từ các nhà đầu tư.
Với triển vọng kinh tế Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm tới, bà Phương cho rằng đầu tư tư nhân tại Việt Nam sẽ có nhiều cơ hội phát triển vào năm 2025. Kinh tế Việt Nam dự báo sẽ tiếp tục duy trì mức tăng trưởng từ 6,5% đến 7%, đồng thời lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chính của các doanh nghiệp sẽ tăng trưởng mạnh mẽ. Các lĩnh vực như dược phẩm, y tế, giáo dục, hàng tiêu dùng và bất động sản được dự báo sẽ là những ngành hưởng lợi lớn từ sự tăng trưởng này.
VinaCapital cũng đang tập trung vào việc tìm kiếm các cơ hội đầu tư tại Việt Nam thông qua quỹ VOF, với một danh mục đầu tư lên đến 100-150 triệu USD. Những ngành mà VinaCapital đang quan tâm gồm có y tế, dược phẩm, giáo dục và tiêu dùng, với hy vọng có thể tìm được những doanh nghiệp tiềm năng và đưa họ vào thị trường chứng khoán.