Thúc đẩy hợp tác Việt Nam-Nhật Bản trong lĩnh vực y tế

Các đại biểu trao đổi tại Tọa đàm. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Hiện nay, mối quan hệ giữa Việt Nam và Nhật Bản ngày càng phát triển sâu rộng, hai quốc gia đang đẩy mạnh hợp tác toàn diện trên nhiều lĩnh vực chiến lược mới. Trong đó, hợp tác y tế được nhấn mạnh là một trong những trụ cột quan trọng và hiệu quả trong quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, thể hiện qua các chương trình đẩy mạnh y tế dự phòng, hỗ trợ phát triển hạ tầng và đào tạo nguồn nhân lực.

Đó là những nội dung chủ đạo được thảo luận tại Tọa đàm "Quan hệ Việt Nam - Nhật Bản: Động lực mới, Tầm cao mới," diễn ra ngày 15/10, do Báo Đầu tư tổ chức nhân dịp kỷ niệm 52 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Nhật Bản (1973 - 2025).

Phát biểu tại Tọa đàm, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam, Ngài Ito Naoki cho biết trong giai đoạn phát triển mới của quan hệ Việt Nam-Nhật Bản, hai quốc gia đang mở rộng hợp tác sang nhiều lĩnh vực chiến lược, bao gồm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghiệp bán dẫn. Chính phủ hai nước đã thống nhất xem đây là những trụ cột mới trong quan hệ Việt Nam-Nhật Bản nhằm thúc đẩy phát triển bền vững.

Theo Đại sứ Ito Naoki, hai nước đang thúc đẩy nhiều chương trình hợp tác trong lĩnh vực y tế dự phòng, số hóa y tế và chăm sóc người cao tuổi, hướng tới một hệ thống y tế hiệu quả và bền vững hơn. Nhật Bản hiện hỗ trợ Việt Nam trong việc nâng cao năng lực tuyến y tế cơ sở, thu hẹp chênh lệch tiếp cận dịch vụ giữa các vùng miền và tăng cường năng lực phòng chống bệnh không lây nhiễm và bệnh truyền nhiễm.

Ngài Ito Naoki - Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Dưới góc độ hợp tác y tế, ông Đặng Quang Tấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Y tế) chia sẻ Nhật Bản là một trong những đối tác hợp tác quan trọng trong ngành y tế Việt Nam. Hợp tác song phương đã trở thành một mối quan hệ chiến lược, lâu dài. Nền tảng này được củng cố bởi Biên bản hợp tác trong lĩnh vực y tế năm 2019 giữa Bộ Y tế Việt Nam và Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản. Trên cơ sở đó, nhiều dự án đã được triển khai trên ba trụ cột: hạ tầng hiện đại, trang thiết bị tiên tiến và phát triển năng lực.

Một số dự án tiêu biểu có thể kể đến như Dự án "Tăng cường Hệ thống phát triển năng lực cho nhân viên y tế thông qua khám, chữa bệnh từ xa," do Bộ Y tế (Cục Quản lý khám chữa bệnh) phối hợp thực hiện với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), với tổng vốn đầu tư khoảng 3 triệu USD. Bên cạnh đó là dự án "Đẩy mạnh công tác phòng chống viêm gan virus tại Việt Nam," hợp tác giữa Cục Phòng bệnh và JICA, đang góp phần kiểm soát hiệu quả virus viêm gan, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân Việt Nam.

Tiến sỹ Đặng Quang Tấn cho biết thêm: “Trong lĩnh vực y tế, Việt Nam đang định hướng phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo, ứng dụng công nghệ cao, nâng cao chất lượng dịch vụ, bảo đảm tính bền vững và hội nhập quốc tế. Việt Nam hoan nghênh các doanh nghiệp Nhật Bản chia sẻ kinh nghiệm, công nghệ và mô hình quản lý tiên tiến để thúc đẩy hợp tác sâu rộng hơn trong nhiều lĩnh vực như dược phẩm, trang thiết bị y tế, an toàn thực phẩm và y học cổ truyền, quản lý bệnh viện...”

Ông Đặng Quang Tấn - Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Y tế). (Ảnh: PV/Vietnam+)

Dưới góc độ kinh tế và đầu tư, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư Nước ngoài, Bộ Tài chính, ông Nguyễn Anh Tuấn cho biết, Nhật Bản hiện là nhà tài trợ ODA lớn nhất, nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ ba, đồng thời là đối tác thương mại và du lịch lớn thứ tư của Việt Nam. Tính đến nay, Nhật Bản có hơn 5.600 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng vốn đăng ký vượt 78 tỷ USD.

Lợi thế của đầu tư Nhật Bản rất tương đồng với ưu tiên của Chính phủ Việt Nam hướng tới phát triển kinh tế bền vững, với nhiều lĩnh vực ưu tiên như công nghệ cao, sản xuất chế tạo và y tế, chuyển đổi số, khoa học-công nghệ. Trong đó, y tế tiếp tục được xem là một trong các lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác song phương, với những bước tiến cụ thể và mang tính thời sự.

Tại tọa đàm, các diễn giả nhấn mạnh vai trò quan trọng của mô hình hợp tác công-tư (PPP) trong xây dựng hệ thống y tế bền vững.

Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki đánh giá, khu vực tư nhân Nhật Bản đang ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong quá trình này: “Thông qua các hoạt động hợp tác của các công ty Nhật Bản trong lĩnh vực y tế, tôi tin rằng chất lượng chăm sóc sức khỏe và năng lực của ngành y tế Việt Nam sẽ tiếp tục được nâng cao.”

Ngài Đại sứ dẫn chứng Takeda là một trong ví dụ điển hình cho vai trò của các doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam trong lĩnh vực y tế, khi công ty đã phát triển vaccine phòng sốt xuất huyết và mang đến Việt Nam vaccine sốt xuất huyết đầu tiên được cấp phép lưu hành.

Trong giai đoạn từ năm 2021 đến 2024, Takeda đã phối hợp cùng Trung tâm Quốc gia về Sức khỏe và Y tế Toàn cầu (NCGM) thuộc Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản và Hội Hen-Dị ứng-Miễn dịch lâm sàng Thành phố Hồ Chí Minh (HSAACI) để triển khai sáng kiến tăng cường năng lực chẩn đoán và điều trị bệnh phù mạch di truyền (HAE) - một loại bệnh hiếm.

Tính đến nay, sáng kiến này đã hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn trong chẩn đoán và điều trị bệnh HAE tại Việt Nam, thông qua các chương trình trao đổi chuyên gia giữa Việt Nam và Nhật Bản, cùng với hơn 70 hội thảo, tọa đàm và khóa đào tạo liên tục.

Dự án đã hỗ trợ đào tạo cho hơn 7.500 nhân viên y tế, giúp hơn 100 trường hợp được tầm soát và 35 người bệnh HAE được chẩn đoán kịp thời. Các trung tâm điều trị chuyên biệt cũng đã được thành lập tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, mở rộng cơ hội tiếp cận chăm sóc cho người bệnh./.

(Vietnam+)