Thúc đẩy nội luật hóa thuế tối thiểu toàn cầu nhằm 'hút' vốn đầu tư các tập đoàn lớn

Ông Takahisa Onose, nhóm Công tác Thuế và Hải quan của VBF - Ảnh: Quách Sơn

Trình bày tham luận tại Phiên họp kỹ thuật của Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam thường niên (VBF) ngày 17/3, ông Takahisa Onose, nhóm Công tác Thuế và Hải quan của VBF cho biết, vào đầu tháng 10/2021, 136 nước thành viên của Diễn đàn hợp tác chung của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), trong đó có Việt Nam đã thông qua Tuyên bố chung về việc thực hiện chống xói mòn cơ sở thuế và chuyển dịch lợi nhuận (BEPS) 2.0.

Theo đó, trụ cột 2 của chính sách thuế mới này đã đưa ra giải pháp về thuế suất tối thiểu toàn cầu, nhằm đảm bảo lợi nhuận của các công ty đa quốc gia phải nộp ở mức thuế suất tối thiểu 15% trong trường hợp các khoản lợi nhuận đó đang được hưởng mức thuế suất thực tế thấp hơn, hoặc không chịu thuế.

Khi chính sách này được áp dụng dự kiến vào năm 2024, các công ty đa quốc gia đã và đang đầu tư vào Việt Nam có thể phải nộp thuế bổ sung tại các nước khác liên quan đến hoạt động của các công ty con tại Việt Nam.

"Khi đó, chính sách ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp của Việt Nam sẽ trở nên không còn ý nghĩa", ông Takahisa Onose đánh giá.

Ngoài ra, Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 20/8/2019 đã đưa ra quan điểm chỉ đạo là ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch và đề ra nhiệm vụ quan trọng là cần xây dựng thể chế, chính sách ưu đãi vượt trội, cạnh tranh quốc tế tạo điều kiện kinh doanh thuận lợi thu hút các dự án lớn, trọng điểm quốc gia, dự án công nghệ cao.

Theo đó, nhóm Công tác Thuế và Hải quan của VBF cho biết, cơ quan này đã có kiến nghị gửi Thủ tướng Chính phủ, trong bối cảnh nêu trên, để đối phó với các bất lợi của việc áp dụng Trụ cột 2, tiếp tục thu hút các tập đoàn đầu tư lớn, các dự án công nghệ cao lựa chọn Việt Nam là địa điểm đầu tư của mình theo đúng tinh thần của Nghị quyết số 50- NQ/TW, Chính phủ/Bộ Tài chính Việt Nam cần xem xét các giải pháp để thúc đẩy việc nội luật hóa thuế suất tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam và có các phương án hỗ trợ cho các doanh nghiệp và các nhà đầu tư nước ngoài bị ảnh hưởng.

Cũng tại phiên họp, giải đáp kiến nghị của Nhóm Công tác Thuế và Hải quan, bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - đại diện Bộ Tài chính khẳng định, tạo điều kiện cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là ưu tiên của Bộ Tài chính.

Trong năm qua, để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn, Bộ Tài chính đã trình các cấp thẩm quyền phê duyệt các chính sách hỗ trợ về thuế, phí… Từ nay đến năm 2027, Bộ Tài chính sẽ rà soát sửa đổi 10 luật thuế. Riêng trong năm 2023 - 2024, Bộ Tài chính sẽ xây dựng Luật sửa đổi bổ sung các Luật Thuế giá trị gia tăng (GTGT), Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Bà Nguyễn Thị Thanh Hằng - đại diện Bộ Tài chính khẳng định

Bộ Tài chính đã có công văn xin ý kiến các hiệp hội về Dự án sửa đổi Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt và Luật Thuế GTGT, Đại diện Bộ đề nghị các hiệp hội quan tâm và đóng góp ý kiến tích cực.

Với các kiến nghị cụ thể về Trụ cột 2 của BEPS liên quan thuế tối thiểu toàn cầu, theo bà Nguyễn Thị Thanh Hằng đây là vấn đề mới và quan trọng với Việt Nam.

Chính phủ đã giao Bộ Tài chính khẩn trương nghiên cứu. Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ về kết quả nghiên cứu.

Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Tổ công tác đặc biệt về nội dung này. Sau khi Tổ công tác đặc biệt họp, Bộ Tài chính đã có công văn báo cáo và đề xuất kiến nghị.

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến góp ý của nhân dân với đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) nhằm góp phần tạo điều kiện thúc đẩy, hỗ trợ doanh nghiệp mở rộng sản xuất, kinh doanh; rà soát, sắp xếp lại chính sách ưu đãi thuế để khuyến khích, thu hút đầu tư phát triển các ngành, lĩnh vực và địa bàn ưu tiên.

Tại dự thảo, Bộ Tài chính tính toán bổ sung nguyên tắc áp dụng ưu đãi thuế đối với doanh nghiệp thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu (Trụ cột 2) và nguyên tắc nộp bổ sung phần thuế chênh lệch đối với các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư ra nước ngoài thuộc đối tượng áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu để đảm bảo quyền đánh thuế của Việt Nam khi tham gia Trụ cột 2.

Kiều Chinh