Thực hành thiền, Yoga ảnh hưởng tích cực tới hoạt động của gen

Nhưng bạn có biết rằng, các liệu pháp thư giãn thân tâm như thiền, vận động chánh niệm (yoga, thái cực quyền …) có thể tác động đến sức khỏe con người ở cấp độ gen di truyền hay không?

Thiền, yoga là những thực hành cổ xưa ở phương Đông đã có từ hơn 2.500 năm về trước, sự chứng nghiệm đã diễn ra qua hàng ngàn thế hệ tu sỹ. Đến vài chục năm gần đây từ cuối những năm 70, thiền- yoga đã bắt đầu được đưa vào y học như một phương pháp trị liệu y khoa chính thống ở các nước phát triển nhất nhì trên thế giới như Âu, Mỹ …. Phương pháp này được các nhà khoa học khuyến cáo áp dụng cho nhiều người bệnh.

Môi trường và lối sống có thể ảnh hưởng đến việc 'bật' và 'tắt' các gen, điều đó có thể tác động thực sự đến nguy cơ mắc bệnh, tuổi thọ và thậm chí cả những đặc điểm cơ thể được truyền lại cho các thế hệ tương lai.

Trong bài báo mới, đăng trên tạp chí Frontiers in Immunology, các nhà nghiên cứu người Anh đã phân tích những phát hiện từ 18 nghiên cứu công bố trước đó, có tổng cộng 846 người tham gia, về tác dụng sinh học của thiền định, yoga, các bài tập thở, khí công và thái cực quyền. Các tác giả cho biết, các bài tập thể chất và tinh thần này dường như ngăn chặn sự biểu hiện của gen và các con đường di truyền thúc đẩy viêm nhiễm.

Các tác giả cho biết thêm, tình trạng viêm có thể tạm thời tăng cường hệ thống miễn dịch và để bảo vệ chống lại nhiễm trùng và chấn thương. Nhưng trong xã hội ngày nay, căng thẳng chủ yếu là do tâm lý, phản ứng viêm của cơ thể có thể trở thành mãn tính và có thể làm suy giảm cả sức khỏe thể chất lẫn tinh thần.

Môi trường và lối sống đều có thể ảnh hưởng đến việc 'bật' và 'tắt' các gen, điều đó có thể tác động thực sự đến nguy cơ mắc bệnh, tuổi thọ và thậm chí cả những đặc điểm cơ thể được truyền lại cho các thế hệ tương lai. Ví dụ, các sự kiện căng thẳng có thể kích hoạt phản ứng 'chiến đấu hay bỏ chạy' và kích hoạt phản ứng dây chuyền những thay đổi liên quan đến căng thẳng trong cơ thể, bao gồm kích hoạt các gen cụ thể liên quan đến việc tạo ra các protein gây viêm.

Tác giả Ivana Buric, một nghiên cứu sinh tiến sĩ tại Phòng thí nghiệm về Não bộ, Niềm tin và Hành vi của Đại học Coventry ở Anh, cho biết nhóm của cô đã rất ngạc nhiên khi thấy rằng các kỹ thuật thư giãn thân tâm khác nhau lại có những tác động tương tự như vậy ở cấp độ di truyền. "Ngồi thiền khá khác so với yoga hay Thái cực quyền," cô ấy chia sẻ, "tuy nhiên, tất cả những hoạt động này khi được thực hành thường xuyên dường như làm giảm hoạt động của các gen liên quan đến tình trạng viêm nhiễm."

Cô ấy còn nói thêm, đây là một lĩnh vực nghiên cứu tương đối mới và có khả năng những lợi ích tương tự có thể thu được từ những thay đổi lối sống khác như ăn uống lành mạnh và tập thể dục. Chưa có đủ nghiên cứu để hiểu rõ về sự khác biệt giữa các các hoạt động cơ thể như yoga so với hoạt động thể chất khác về việc thay đổi biểu hiện của gen.

Buric cho biết các nghiên cứu hiện có gợi ý rằng các can thiệp bằng liệu pháp thư giãn thân tâm "làm cho bộ não điều khiển quá trình hoạt động của DNA diễn ra theo một lộ trình giúp cải thiện sức khỏe." Cô cũng nhấn mạnh rằng gen di truyền hoạt động không tĩnh, nó có thể phụ thuộc vào những thứ mà con người có thể can thiệp". Cô nói: "Bằng cách lựa chọn những thói quen lành mạnh mỗi ngày, chúng ta có thể tạo ra một mô hình hoạt động của gen có lợi hơn cho sức khỏe của mình. Thậm chí chỉ cần 15 phút thực hành chánh niệm dường như cũng có tác dụng rồi."

Bs. Phạm Thị Vân Ngọc