Thực hiện các dự án giao thông trọng điểm: Bài 2: Tập trung tháo gỡ khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng
Cùng với sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự nỗ lực của các cấp, các ngành và sự đồng thuận của người dân, việc triển khai các dự án giao thông trọng điểm trên địa bàn tỉnh đã đạt nhiều kết quả tích cực. Xác định công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) là “chìa khóa” và cũng là “nút thắt” ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện các dự án, các cấp, các ngành, địa phương trong tỉnh đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để tháo gỡ.
Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 – vùng Thủ đô Hà Nội, đoạn qua địa phận tỉnh có tổng chiều dài 19,3km, đi qua 4 huyện: Văn Giang, Khoái Châu, Yên Mỹ, Văn Lâm. Dự án có tổng chiều dài đoạn tuyến qua địa phận huyện Văn Lâm khoảng 6,5km với diện tích thu hồi khoảng 71,62ha, trong đó, diện tích đất nghĩa trang cần thu hồi khoảng 3.000m2; số mộ cần di chuyển là hơn 1,1 nghìn ngôi; diện tích đất ở cần thu hồi là hơn 43,4 nghìn m2, với 204 hộ; hơn 94,5 nghìn m2 đất của doanh nghiệp… Trên cơ sở kết quả rà soát thực tế cũng như làm việc với các địa phương, các tổ chức, cá nhân có đất, tài sản trên đất bị thu hồi để thực hiện dự án, UBND huyện Văn Lâm đã linh hoạt thực hiện các giải pháp trong công tác GPMB. Huyện đã chủ động xây dựng phương án quy hoạch bố trí khu tái định cư, mở rộng khu nghĩa trang, bố trí đất sản xuất cho các hộ trong vùng bị ảnh hưởng. Đến nay, huyện đã bố trí 4 vị trí để làm khu tái định cư, bồi thường bằng đất với tổng diện tích khoảng 14,87ha. Đồng thời, huyện đã xây dựng kế hoạch mở rộng nghĩa trang nhân dân tại 4 vị trí thuộc các xã: Trưng Trắc, Lạc Đạo, Đình Dù và thị trấn Như Quỳnh để phục vụ công tác bồi thường, GPMB. Cùng với đó, huyện chỉ đạo các ngành, địa phương có dự án đi qua tăng cường vận động, tuyên truyền để người dân hiểu rõ vai trò của dự án đối với sự phát triển của tỉnh, của huyện. Do đó, đến nay nhiều hộ dân có diện tích đất bị thu hồi để thực hiện dự án đã đồng thuận ủng hộ việc triển khai dự án.
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Yên Mỹ rà soát diện tích đất thu hồi phục vụ công tác GPMB các dự án giao thông trọng điểm
Đồng chí Hoàng Hải Bình, Giám đốc Ban Quản lý công trình giao thông (Sở GTVT) cho biết: Qua rà soát, số hộ có diện tích đất ở bị thu hồi để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 – vùng Thủ đô Hà Nội, đoạn qua địa phận tỉnh là 843 hộ; số mộ cần di dời là hơn 3,3 nghìn ngôi, dự kiến diện tích bố trí tái định cư 50ha… Đến thời điểm hiện tại, tổng diện tích thu hồi trong phạm vi GPMB của dự án đạt 238,8ha, trong đó, các huyện đã di chuyển được 738 ngôi mộ. Quỹ phát triển đất của tỉnh đã tạm ứng 42 tỷ đồng để các địa phương tổ chức chi trả cho Nhân dân di chuyển mộ và thực hiện công tác xây dựng, mở rộng nghĩa trang và các công việc khác có liên quan.
Tại huyện Yên Mỹ, cùng với việc thực hiện đồng thời công tác GPMB nhiều dự án giao thông trọng điểm của tỉnh như: Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 – vùng Thủ đô Hà Nội; Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường liên tỉnh Hà Nội – Hưng Yên kéo dài, đoạn qua địa phận tỉnh… thời gian qua, huyện luôn chú trọng công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của các dự án. Để thực hiện tốt công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư các dự án, huyện đã chủ động, tích cực phối hợp với các sở, ngành, đơn vị thi công để thực hiện các bước công việc theo đúng quy định, lồng ghép một số bước để rút ngắn thời gian nhưng không ảnh hưởng đến trình tự thu hồi đất. Trong đó, công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân chấp hành nghiêm các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trong các lĩnh vực như quản lý đất đai, quản lý quy hoạch, trật tự xây dựng để thực hiện bồi thường, GPMB được đặt lên hàng đầu. Với phương châm linh hoạt, kiên trì, thận trọng, huyện phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, những người có uy tín trong cộng đồng dân cư, lực lượng nòng cốt của các đoàn thể ở địa phương nhằm tạo sự đồng thuận, đồng hành của Nhân dân đối với việc triển khai thực hiện dự án. Ông Nguyễn Đức Chung, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng huyện Yên Mỹ cho biết: Thực hiện công tác GPMB các dự án giao thông trọng điểm của tỉnh, đến nay, huyện đã thực hiện GPMB được 14,7km/19,4km đối với Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường liên tỉnh Hà Nội – Hưng Yên kéo dài; thực hiện di chuyển xong các ngôi mộ nằm trong Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 – vùng Thủ đô Hà Nội, dự kiến trong tháng 2/2023 sẽ họp dân để tuyên truyền về dự án và tổ chức kiểm đếm tài sản. Quá trình thực hiện, chính quyền địa phương cùng các tổ chức đoàn thể đã tích cực tuyên truyền để Nhân dân thấy được lợi ích của việc xây dựng các công trình, dự án, phát triển kết cấu hạ tầng. Việc thực hiện “dân vận khéo” kết hợp với thực hiện công khai minh bạch chế độ, chính sách của Nhà nước trong GPMB đã phát huy quyền làm chủ, bảo đảm lợi ích cho người dân bị thu hồi đất, nhờ đó, nhận được sự đồng thuận cao của Nhân dân.
Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện nay, công tác GPMB các dự án giao thông trọng điểm của tỉnh còn tồn tại một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của một số huyện không còn quỹ đất ở và đất nghĩa trang nên việc xây dựng khu tái định cư và khu nghĩa trang mới để phục vụ dự án phải được phê duyệt điều chỉnh bổ sung trong quy hoạch sử dụng đất mới triển khai được. Tuy nhiên trình tự, thủ tục bổ sung quy hoạch sử dụng đất mất nhiều thời gian đã làm ảnh hưởng đến tiến độ GPMB của dự án. Trên địa bàn một số huyện có các công ty, doanh nghiệp nằm trong phạm vi GPMB dự án. Hiện nay, chưa có văn bản hướng dẫn, triển khai thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ đối với các công ty, doanh nghiệp có tài sản trong phạm vi GPMB… gây khó khăn khi triển khai thực hiện quy trình bồi thường, hỗ trợ và GPMB theo quy định. Kinh phí GPMB Dự án thành phần 1.2 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 – vùng Thủ đô Hà Nội, đoạn qua địa phận tỉnh đã vượt tổng mức đầu tư trong Nghị quyết số 56/2022/QH15 của Quốc hội (vượt hơn 2,2 nghìn tỷ đồng)…
Trong thời gian tới, tỉnh cần sớm có phương án tháo “nút thắt” trong công tác GPMB các dự án. Trong đó, cần sớm có cơ chế đặc thù rút ngắn quy trình, thủ tục, thời gian lập điều chỉnh, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất liên quan đến Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 - vùng Thủ đô Hà Nội để bảo đảm tiến độ chung của dự án. Hướng dẫn UBND các huyện thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các doanh nghiệp nằm trong phạm vi GPMB dự án, đặc biệt là các doanh nghiệp đang thực hiện GPMB theo hình thức thỏa thuận với người sử dụng đất để triển khai dự án đầu tư do tỉnh tiếp nhận vào địa bàn…
