Thực hiện Nghị quyết số 66: Không để tình trạng 'nói nhiều làm ít', 'nói mà không làm'

Nghị quyết số 66 là đòi hỏi khách quan của tiến trình đổi mới

Theo Chủ tịch Quốc hội, trong bài viết quan trọng "Đột phá thể chế, pháp luật để đất nước vươn mình" ngày 4/5/2025, đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định, phải đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia, nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ cho phát triển trong kỷ nguyên mới; đồng thời nhấn mạnh, phải tháo gỡ điểm nghẽn của điểm nghẽn - chính là những vướng mắc, bất cập về thể chế, pháp luật đang cản trở sự phát triển đất nước. Tổng Bí thư cũng chỉ rõ, công tác xây dựng và thi hành pháp luật phải đổi mới căn bản, toàn diện, bảo đảm chất lượng, hiệu quả, tạo môi trường pháp lý thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, khơi thông, giải phóng mọi nguồn lực, thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình với các đại biểu tham quan triển lãm bên lề hội nghị.

Chủ tịch Quốc hội khẳng định, việc ban hành Nghị quyết số 66 là đòi hỏi khách quan của tiến trình đổi mới, nhằm tạo đột phá nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác xây dựng và thi hành pháp luật, đáp ứng yêu cầu phát triển trong kỷ nguyên mới vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của đất nước. "Về mặt thực tiễn, nghị quyết xuất phát từ yêu cầu cấp bách phải khắc phục những tồn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật; từ đòi hỏi phải nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; từ nhu cầu khơi thông, giải phóng mọi nguồn lực cho sự phát triển và từ nguyện vọng chính đáng của người dân, doanh nghiệp về một môi trường pháp lý minh bạch, công bằng và hiệu quả", Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, trong những năm qua, công tác xây dựng và thi hành pháp luật đã đạt được những kết quả quan trọng, góp phần tạo nền tảng pháp lý cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Hệ thống pháp luật Việt Nam đã được hình thành tương đối đồng bộ, bao trùm hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Tính đến nay, Quốc hội đã ban hành 213 luật, bộ luật đang có hiệu lực pháp luật, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành hàng nghìn nghị định, quyết định; các bộ, ngành đã ban hành hàng vạn thông tư quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành. Hệ thống pháp luật đã cơ bản điều chỉnh tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, từ kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đến quốc phòng, an ninh, đối ngoại...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn quán triệt chuyên đề tại hội nghị.

Bên cạnh đó, Chủ tịch Quốc hội cũng chỉ rõ những tổn tại, hạn chế trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật: Một số chủ trương, định hướng của Đảng chưa được thể chế hóa kịp thời, đầy đủ; nhiều văn bản quy phạm pháp luật còn mang nặng tính mệnh lệnh hành chính, quy định chi tiết "được làm gì, không được làm gì", thiếu linh hoạt, không theo kịp sự phát triển nhanh chóng của khoa học công nghệ, thị trường và các mô hình kinh doanh mới; chất lượng xây dựng pháp luật chưa theo kịp yêu cầu của thực tiễn; tình trạng quy định pháp luật chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu đồng bộ, không rõ ràng chưa được khắc phục triệt để...

Dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm"

Về những nội dung trọng tâm, cốt lõi của Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị, bao gồm quan điểm chỉ đạo, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lưu ý, phải bảo đảm sự lãnh đạo toàn diện, trực tiếp của Đảng trong công tác xây dựng pháp luật, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác thi hành pháp luật. Tăng cường kiểm soát quyền lực; phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, lợi ích nhóm, lợi ích cục bộ; phòng ngừa, ngăn chặn mọi biểu hiện trục lợi, hướng lái chính sách.

Phải xác định công tác xây dựng và thi hành pháp luật là "đột phá của đột phá" trong hoàn thiện thể chế phát triển đất nước; đổi mới căn bản, toàn diện, đồng bộ công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, phù hợp với đường lối đổi mới của Đảng; xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của cả hệ thống chính trị.

Đồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Đại tướng Lương Tam Quang, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Đảng ủy Công an Trung ương, Bộ trưởng Bộ Công an và đồng chí Nguyễn Đức Trung, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An với các đại biểu dự hội nghị tại điểm cầu Nghệ An.

"Xây dựng pháp luật phải bám sát thực tiễn, "đứng trên mảnh đất thực tiễn của Việt Nam", tiếp thu có chọn lọc giá trị tinh hoa của nhân loại, đưa thể chế, pháp luật trở thành lợi thế cạnh tranh, nền tảng vững chắc, động lực mạnh mẽ cho phát triển, tạo dư địa thúc đẩy tăng trưởng kinh tế "hai con số" trong thời gian tới, nâng cao đời sống của nhân dân, bảo đảm quốc phòng, an ninh, đối ngoại của đất nước", Chủ tịch Quốc hội nêu quan điểm. Nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật, tập trung xây dựng văn hóa tuân thủ pháp luật, bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng với thi hành pháp luật...

Về 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần tập trung thực hiện trong thời gian tới, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thông tin một điểm nhấn quan trọng là đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật. Pháp luật phải thể chế hóa đầy đủ, kịp thời chủ trương của Đảng; xuất phát từ lợi ích toàn cục của đất nước, ưu tiên bảo đảm quyền con người và quyền công dân.

"Luật pháp được xác định là lợi thế cạnh tranh của đất nước, do đó Nghị quyết yêu cầu dứt khoát từ bỏ tư duy "không quản được thì cấm" – thay vào đó phải khuyến khích sáng tạo, khơi thông nguồn lực phát triển. Các quy định pháp luật cần ổn định, đơn giản, dễ hiểu, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm", Chủ tịch Quốc hội quán triệt.

Thiếu tướng Đặng Hồng Đức, Ủy viên Ban Thường vụ Đảng ủy Công an Trung ương, Thứ trưởng Bộ Công an với các đại biểu dự tại điểm cầu Đảng ủy Công an Trung ương.

Đồng thời, Nghị quyết yêu cầu cắt giảm tối đa điều kiện kinh doanh, giảm chi phí tuân thủ; bảo đảm quyền tự do kinh doanh, quyền sở hữu tài sản và bình đẳng giữa các thành phần kinh tế; coi khu vực kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tư nhân tiếp cận dễ dàng nguồn vốn, đất đai, nhân lực chất lượng cao...

Người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật

Những nội dung, nhiệm vụ trọng tâm trong việc triển khai thực hiện Nghị quyết 66 đối với Quốc hội, Chính phủ, Chủ tịch Quốc hội cho biết, để thực hiện cuộc cách mạng về cải cách, tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, chúng ta cần phải sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan của Hiến pháp năm 2013 và 115 luật, 9 nghị quyết của Quốc hội, gần 20 nghìn văn bản dưới luật, nghị quyết của các cơ quan Trung ương và địa phương.

"Tại Kỳ họp thứ 9 này, Quốc hội cũng sẽ xem xét, thông qua trên 50 luật, nghị quyết để thực hiện chủ trương sắp xếp tổ chức bộ máy, đột phá phát triển khoa học công nghệ, tháo gỡ các vướng mắc, điểm nghẽn để thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội" - Chủ tịch Quốc hội thông tin và đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương cụ thể hóa, hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện hệ thống pháp luật, bảo đảm nền tảng pháp lý đáp ứng yêu cầu phát triển "bứt tốc" của đất nước để bước vào kỷ nguyên mới.

Đối với cấp ủy đảng của các cơ quan, tổ chức khác, theo chức năng, nhiệm vụ cần khẩn trương xây dựng kế hoạch và lãnh đạo tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 66. "Trong đó, lưu ý phải xác định đúng, đủ nhiệm vụ của từng cơ quan, gắn với thời hạn thực hiện cụ thể, kết quả đầu ra rõ ràng, đồng thời, có cơ chế theo dõi, giám sát, kiểm tra việc thực hiện bảo đảm để những chủ trương, quyết sách trong nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, mang lại những kết quả cụ thể có thể kiểm đếm và người dân cảm nhận được sự thay đổi theo chiều hướng tích cực. Dứt khoát không để tình trạng "nói nhiều làm ít", "nói mà không làm" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Nghị quyết yêu cầu người đứng đầu bộ, cơ quan ngang bộ phải trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng pháp luật và chịu trách nhiệm chính về chất lượng chính sách, pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý của bộ, ngành mình. Các bộ, cơ quan ngang bộ và các cơ quan của Quốc hội (trừ các cơ quan "chuyên trách" về pháp luật như Bộ Tư pháp, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp…) phải cơ cấu ít nhất 1 lãnh đạo có chuyên môn pháp luật. Các cấp ủy địa phương quan tâm phân công cấp ủy viên phụ trách công tác tư pháp và cơ cấu giám đốc Sở Tư pháp tham gia cấp ủy cấp tỉnh. Có cơ chế điều động, luân chuyển cán bộ, công chức của bộ, ngành Tư pháp đi địa phương và làm việc ở bộ, ngành Trung ương để bổ sung kinh nghiệm thực tiễn...

"Những nội dung này đều là vấn đề mới liên quan đến công tác cán bộ, thời điểm hiện nay chúng ta đang tiến hành Đại hội Đảng các cấp, chuẩn bị nhân sự cho nhiệm kỳ sau. Do đó, đề nghị các cấp ủy Đảng hết sức lưu ý để sắp xếp, bố trí cán bộ, phân công nhiệm vụ, đưa chủ trương mới này vào cuộc sống", Chủ tịch Quốc hội bổ sung.

Quỳnh Vinh