Thực hư thông tin 'từ 10-3, sinh con một bề được hỗ trợ mua BHYT, miễn giảm học phí'

Theo Thông tư 01/2021/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 25-1-2021 Hướng dẫn một số nội dung để địa phương ban hành chính sách khen thưởng, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân thực hiện tốt công tác dân số, đối tượng được khuyến khích, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật là các tập thể và cá nhân thực hiện tốt công tác dân số. Cụ thể, về tập thể bao gồm: Thôn, làng, ấp, bản, buôn, phum, sóc, tổ dân phố, khu phố, khối phố, khóm, tiểu khu và tương đương (gọi chung là thôn); xã, phường, thị trấn (gọi chung là xã). Về cá nhân: Là các cá nhân là công dân Việt Nam cư trú trên lãnh thổ Việt Nam thực hiện tốt công tác dân số.

Thông tư có 8 điều, trong đó, Bộ Y tế hướng dẫn các địa phương một số nội dung khuyến khích liên quan đến việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế; kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh và nâng cao chất lượng dân số. Thông tư có hiệu lực thi hành kể từ ngày 10-3-2021.

Đối với thông tin "Từ 10-3, sinh con một bề được hỗ trợ mua BHYT, miễn giảm học phí", theo TS. Đinh Huy Dương, Vụ trưởng Vụ Truyền thông-Giáo dục, Tổng cục Dân số-KHHGĐ nhấn mạnh: Nếu chỉ thông tin như trên là chưa chính xác, chưa đầy đủ về nội dung của Thông tư.

Nội dung trên nằm trong Điều 4 của Thông tư liên quan đến việc hướng dẫn một số nội dung khuyến khích kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Với tập thể, các xã đạt 100% thôn đã có nội dung về kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh trong hương ước, quy ước được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng một lần kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

TS. Đinh Huy Dương, Vụ trưởng Vụ Truyền thông-Giáo dục, Tổng cục Dân số-KHHGĐ: Việc áp dụng chính sách khen thưởng tùy vào từng địa phương (ảnh Chí Cường)

Với cá nhân, căn cứ mục tiêu chính sách dân số và thực tiễn, để kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, địa phương lựa chọn, quyết định một số nội dung cụ thể để khuyến khích, hỗ trợ cho cặp vợ chồng sinh 2 con một bề cam kết không sinh thêm con như: Tôn vinh, biểu dương việc nuôi con khỏe, dạy con ngoan, con học giỏi, thành đạt; miễn, giảm học phí, hỗ trợ mua bảo hiểm y tế học sinh; hỗ trợ sữa học đường và các nội dung, hình thức phù hợp khác.

Như vậy, việc các cặp vợ chồng sinh con một bề (có ký cam kết không sinh thêm con) có thuộc diện được khuyến khích, hỗ trợ hay không còn tùy thuộc vào tình hình thực tế tại từng địa phương, do địa phương quyết định. Không đồng nghĩa với việc, người dân trên cả nước, cứ sinh 2 con một bề là được hưởng các khuyến khích, hỗ trợ.

Đối với một số nội dung khác về chính sách khuyến khích liên quan đến duy trì vững chắc mức sinh thay thế, TS, Đinh Huy Dương cho biết, tại Điều 3 của Thông tư này, Bộ Y tế đưa ra một số nội dung khuyến khích liên quan đến việc duy trì vững chắc mức sinh thay thế. Trong đó, tùy theo từng vùng, khu vực (vùng mức sinh cao, mức sinh thấp và vùng mức sinh thay thế) sẽ có những hướng dẫn khác nhau.

Cụ thể, tại các tỉnh thuộc vùng mức sinh cao theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ (33 tỉnh), nếu thôn đạt 3 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp xã khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Thôn đạt 5 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo mức khuyến khích, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật. Với xã đạt 3 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Theo Thông tư 01, không phải người dân trên cả nước, cứ sinh 2 con một bề là được hưởng các khuyến khích, hỗ trợ (ảnh V.H)

Xã thuộc vùng miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn, xã có mức sinh cao đạt 1 năm không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật. Với xã đạt 5 năm liên tục không có người sinh con thứ 3 trở lên được đề xuất UBND cấp tỉnh khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Với cá nhân, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đã có đủ 2 con và tự nguyện sử dụng biện pháp tránh thai dài hạn (triệt sản, đặt dụng cụ tử cung, cấy thuốc tránh thai) được khuyến khích, hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Tại các tỉnh thuộc vùng mức sinh thấp (21 tỉnh), Thông tư cũng nêu rõ, nếu xã 3 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con được đề xuất UBND cấp huyện khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật; xã 5 năm liên tục đạt và vượt tỷ lệ 60% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ sinh đủ 2 con được đề xuất UBND cấp tỉnh khen thưởng kèm theo hỗ trợ bằng tiền hoặc hiện vật.

Với cá nhân, căn cứ vào thực tiễn, địa phương lựa chọn, quyết định khen thưởng, hỗ trợ tiền hoặc hiện vật cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi.

Còn tại các tỉnh thuộc vùng mức sinh thay thế (9 tỉnh), căn cứ vào mục tiêu chính sách dân số và thực tiễn, để duy trì vững chắc mức sinh thay thế, địa phương lựa chọn, quyết định một số nội dung cụ thể để khuyến khích, hỗ trợ đối với tập thể, cá nhân như đã nêu ở trên.

Cũng theo Vụ trưởng Vụ Truyền thông giáo dục, đây là Thông tư hướng dẫn của Bộ Y tế để các địa phương làm căn cứ xây dựng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ sao cho phù hợp với thực tiễn tại địa phương mình. Bước đi, lộ trình thực hiện ra sao và khuyến khích, hỗ trợ như thế nào phụ thuộc ở mỗi địa phương.

Phong Châu