Thực hư vụ Israel mất 2 tiêm kích F-35 trên bầu trời Iran

Theo các nguồn tin này, một trong hai phi công, được cho là nữ, đã thoát khỏi máy bay và bị bắt sau khi hạ cánh xuống lãnh thổ Iran. Phía quân đội Iran cũng lên tiếng xác nhận vụ việc. Tuy nhiên, tính xác thực của những thông tin này hiện vẫn gây tranh cãi.

Tiêm kích F-35 thả bom dẫn đường GBU-12. (Nguồn: MW)

Những tuyên bố này đã làm dấy lên các phân tích về khả năng hoạt động của F-35 trong môi trường có hệ thống phòng không dày đặc như Iran, cũng như khả năng đánh chặn của lực lượng phòng không nước này.

Vì sao F-35 lại có mặt trong không phận Iran?

F-35 là dòng chiến đấu cơ hiện đại nhất trong biên chế Không quân Israel. Khác với các dòng F-15 hay F-16 vẫn còn sử dụng radar mảng cơ lỗi thời, F-35 được thiết kế để thực hiện các nhiệm vụ xâm nhập sâu vào lãnh thổ đối phương, nhờ vào khả năng tàng hình và công nghệ điện tử tiên tiến.

Trước đây, các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran thường được thực hiện từ xa bằng tên lửa hành trình phóng từ không phận nước thứ ba, nơi máy bay không phải xâm nhập trực tiếp vào không phận Iran.

Các dấu hiệu gần đây cho thấy Israel có thể đã chuyển sang sử dụng bom trọng lực, loại vũ khí đòi hỏi máy bay phải bay trực tiếp qua mục tiêu để thả, điều này buộc F-35 phải tiến sâu vào lãnh thổ Iran.

Nếu đúng như vậy, thì đây là một bước leo thang chưa từng có trong chiến lược tấn công của Israel, khiến nguy cơ bị phòng không Iran đánh chặn tăng cao.

Iran có thể đánh chặn được F-35?

Dù từng bị đánh giá thấp, lực lượng phòng không Iran những năm gần đây đã có nhiều cải tiến, đặc biệt là sau khi nước này mua hệ thống radar Rezonans-NE từ Nga vào năm 2019. Hệ thống này được thiết kế đặc biệt để phát hiện các mục tiêu có tiết diện radar nhỏ như F-35 từ khoảng cách xa, cho phép Iran bố trí sẵn lực lượng và vũ khí để đánh chặn.

Ngoài ra, việc Israel chỉ sở hữu khoảng 40 chiếc F-35 khiến việc mất hai chiếc là một tổn thất không nhỏ. F-35 cũng bị hạn chế trong việc mang theo nhiều vũ khí khi thực hiện nhiệm vụ tàng hình, đặc biệt là khả năng tự vệ trên không, nếu cùng lúc phải mang bom trọng lực để tấn công mục tiêu mặt đất.

Tuyên bố từ Iran: Thật hay tuyên truyền?

Iran từng nhiều lần tuyên bố đạt được các thành tựu quân sự lớn, nhưng không phải lúc nào cũng có bằng chứng xác thực. Việc thông báo đã bắt giữ một nữ phi công Israel và khả năng sẽ đưa cô ra công khai trong các chiến dịch tuyên truyền, cho thấy có thể thực sự đã có đụng độ và thiệt hại.

Lịch sử cũng cho thấy Iran từng đạt được những chiến tích phòng không đáng chú ý: năm 2011, họ điều khiển được một máy bay không người lái tàng hình RQ-170 của CIA hạ cánh an toàn; năm 2019, họ bắn rơi một máy bay không người lái trinh sát chiến lược RQ-4 Global Hawk của Mỹ, cả hai đều là những tài sản quân sự có giá trị cực cao.

Nếu đúng là Israel mất hai chiếc F-35 trong một chiến dịch như vậy, thì đây cũng không hẳn là minh chứng cho thất bại của F-35. Trái lại, với tính chất nhiệm vụ xâm nhập sâu và rủi ro cao, F-35 vẫn là lựa chọn tối ưu hơn nhiều so với F-15 hay F-16, vốn sẽ dễ bị tổn thất nhiều hơn trong hoàn cảnh tương tự.

Xuân Minh