Thuê nhà dần trở thành phương án 'bắt buộc' thay vì là lựa chọn

Thuê nhà vì… không đủ tiền mua nhà

Trải qua một năm tình hình kinh tế nói chung và thị trường bất động sản (BĐS) nói riêng đối diện nhiều thử thách, với nhiều người dân, hiện nay thuê nhà trở thành phương án bắt buộc chứ không còn là lựa chọn.

Theo Báo cáo về xu hướng và tâm lý người tiêu dùng BĐS (CSS) của Batdongsan.com.vn, nửa cuối năm 2023, trong 3 lý do phổ biến của những người muốn thuê nhà thì “ưu tiên sự linh hoạt” chiếm tỷ trọng lớn nhất (38%), “không muốn mua nhà vì giá chưa hợp lý” chiếm 29% và “không đủ tiền mua nhà” chiếm 26%.

Tuy nhiên sang nửa đầu năm 2024, “không đủ tiền mua nhà” đã trở thành lý do hàng đầu khiến người dân lựa chọn thuê nhà, chiếm 33%. Động lực thuê nhà vì “ưu tiên sự linh hoạt” đã giảm tỷ trọng xuống, chỉ còn 27%.

Xu hướng thuê nhà do tài chính không đủ sở hữu nhà tăng lên

Có thể thấy, xu hướng đi thuê do tài chính chưa cho phép việc sở hữu BĐS tăng lên trong nửa đầu năm 2024. Trong đó, chung cư là loại hình BĐS được người thuê quan tâm nhiều nhất (43%), sau đó là nhà riêng (18%) và nhà trọ (18%), chỉ một bộ phận nhỏ (9%) quan tâm đến nhà phố cho thuê.

Ông Lê Bảo Long - Giám đốc Chiến lược của Batdongsan.com.vn cho hay phần lớn người Việt chỉ sẵn sàng dành từ 10 - 30% thu nhập cho việc thuê nhà mỗi tháng. Ông phân tích: “Hiện nay mức giá cho thuê nhà trọ trung bình ở Hà Nội và TP.HCM lần lượt là 3,5 và 4,8 triệu đồng, còn giá cho thuê chung cư trung bình tại 2 thành phố này là 12,5 - 13 triệu đồng.

Điều này đồng nghĩa với việc, để một người/hộ gia đình đủ tài chính thuê nhà, thì tổng thu nhập mỗi tháng của họ phải từ 15 - 20 triệu đồng nếu chọn nhà trọ, và 30 - 40 triệu đồng nếu thuê chung cư. Đây không phải là mức thu nhập thấp với đa số người Việt. Vì vậy, mặt bằng giá thuê nhà cao đang là một trở ngại với người dân.

Ông Long cho biết thêm, để khắc phục khó khăn tài chính, người thuê chủ động tìm BĐS có diện tích nhỏ hơn hoặc nằm ở vị trí xa trung tâm hơn.

Cụ thể, theo Báo cáo CSS nửa đầu năm 2024, khi được hỏi về phương án thích ứng khi giá thuê nhà cao, 67% người tiêu dùng BĐS dự định sẽ thuê nhà nhỏ hơn, 27% sẽ thuê nơi xa hơn, 20% cho biết sẽ sống với nhiều người hơn, 13% sẽ thuê nơi có ít tiện ích hơn.

Trong bối cảnh đa số người thuê đang cố gắng thắt chặt ngân sách và kỳ vọng vào một mức giá hợp lý hơn, 70% chủ nhà cũng sẵn sàng giảm giá thuê, với mức giảm phổ biến là dưới 10%.

Giá nhà liên tục tăng

Theo Savills Hà Nội, trong năm 2023, nguồn cung nhà ở ghi nhận mức thấp nhất trong vòng 10 năm, với 10.403 căn. Giá sơ cấp đạt 58 triệu/m2, tăng 7% theo quý và 12% theo năm. Giá sơ cấp trung bình đã tăng trong 20 quý liên tiếp.

Báo cáo của BHS cũng cho biết về giá bán sơ cấp, sản phẩm chung cư ở cả TP.Hà Nội và TP.HCM liên tục tăng cao do nguồn cung khan hiếm, các dự án không ra hàng cũng không có dấu hiệu giảm giá; giá vẫn đang neo ở mức cao. Trung bình giá tại Hà Nội đạt 53 triệu đồng/m2, giá cao nhất lên tới 150 triệu đồng/m2 và tại TP.HCM đạt hơn 61 triệu đồng/m2, giá cao nhất tới 500 triệu đồng/m2.

Giá chung cư tăng mạnh bất chấp thị trường khủng hoảng

Báo cáo của Bộ Xây dựng cho biết thị trường BĐS năm 2023 có nhiều phân khúc suy giảm, thậm chí “đóng băng”, nhưng giá nhà chung cư vẫn tăng liên tục.

Hiện mức giá chung cư bình quân tại Hà Nội là khoảng 53 triệu đồng/m2; tại TP.HCM giá chững lại nhưng vẫn ở mức cao, khoảng 61 triệu đồng/m2. Trên thị trường gần như không có dự án phân khúc căn hộ bình dân (giá dưới 25 triệu đồng/m2) mà chủ yếu là phân khúc căn hộ trung cấp và cao cấp (giá từ 25 - 70 triệu đồng/m2).

Tại Hà Nội, giá nhà ở thuộc quận Thanh Xuân tăng khoảng 3,5%; quận Hà Đông tăng khoảng 3,7%; quận Hoàng Mai tăng khoảng 3,8%; quận Nam Từ Liêm tăng khoảng 4,1%...

Đáng lưu ý, một số dự án có mức độ tăng giá bình quân cao như: Golden Land (Thanh Xuân) tăng khoảng 3,5% (lên mức 38,7 triệu đồng/m2); HH2 Linh Đàm (Hoàng Mai) tăng khoảng 3,8% (lên mức 25,7 triệu đồng/m2); The Sparks (Hà Đông) tăng khoảng 3,7% (lên mức 28,3 triệu đồng/m2), Goldsilk Complex (Hà Đông) tăng khoảng 4,1% (lên mức 33,5 triệu đồng/m2), Hoàng Thành Pearl (Nam Từ Liêm) tăng khoảng 4,1% (lên mức 52,3 triệu đồng/m2)...

Tại TP.HCM, dự án The Estella (quận 2) tăng khoảng 4,1%, The Opera Residence (quận 2) tăng khoảng 3,9%, Mỹ Khánh 3 (quận 7) tăng khoảng 3,6%, The Art (quận 9) tăng khoảng 3,8%...

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Anh Quê, Chủ tịch Tập đoàn G6 cho rằng muốn giá chung cư hạ nhiệt thì cần khơi thông vướng mắc pháp lý để đẩy mạnh nguồn cung ra thị trường. Ngoài ra, cần tháo gỡ các vướng mắc để đẩy nhanh triển khai nhà ở xã hội. Khi nguồn cung nhà vừa túi tiền ra thị trường nhiều thì chung cư có thêm áp lực cạnh tranh để hạ nhiệt về giá.

“Giá chung cư tiếp tục tăng nhẹ cho đến cuối năm 2025 do khan hiếm nguồn cung, sẽ ổn định giá và có thể giảm nhẹ từ năm 2026 do nguồn cung được cải thiện, nhất là nhà ở xã hội”, ông Quê nêu.

Lam Thanh