Thuế quan EV của Châu Âu đã làm chậm doanh số bán hàng tại Trung Quốc

Tuy nhiên, sẽ có một cái giá. EU cần tăng mạnh doanh số bán ô tô điện để đạt được mục tiêu phát thải CO2 vào năm 2035. Điều đó có vẻ bất khả thi trong điều kiện hiện tại.

EU đã tự dồn mình vào chân tường khi ra sắc lệnh tất cả ô tô mới phải là ô tô điện vào năm 2035 và gần 80% doanh số bán hàng vào năm 2030. Nhưng các nhà sản xuất ô tô đã tụt hậu so với khả năng sản xuất ô tô điện cho đại chúng của Trung Quốc. Liệu họ có nên tuân theo sắc lệnh của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho người Trung Quốc nhưng lại phá sản ngành công nghiệp của chính mình không?

Bằng cách làm cho nó khó khăn hơn một chút, nhưng không quá khó, đối với các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc, có vẻ như đã mang lại sự sống cho ngành công nghiệp châu Âu. Nhưng các mục tiêu xe điện cực kỳ tham vọng đòi hỏi một thị trường đại chúng và nhanh chóng, và không có dấu hiệu nào cho thấy điều đó. Nếu các thỏa thuận hiện tại vẫn được duy trì, các mục tiêu xe điện dựa trên CO2 của họ có thể bị “loãng”.

Trong một báo cáo về các nhà sản xuất Trung Quốc ở Tây ÂuSchmidt Automotive Research cho biết doanh số bán xe điện Trung Quốc sẽ đạt 200.000 vào năm 2024 và chiếm 9,9% thị phần xe điện, so với chỉ hơn 170.000 (8,8%) vào năm ngoái. Doanh số sẽ đạt hơn 900.000 vào năm 2030, chiếm 11% thị phần.

Schmidt cũng cho hay doanh số bán xe điện ở Tây Âu sẽ tăng gấp 4 lần lên gần 8,3 triệu vào năm 2030 từ mức chỉ dưới 2 triệu trong năm nay.

EU đã áp dụng thuế quan tạm thời vào ngày 5 tháng 7, tăng thuế đối với một số xe điện của Trung Quốc trong phạm vi từ 19% đến 48%, bao gồm cả mức thuế hiện tại là 10%. Thuế quan này có thể sẽ trở thành vĩnh viễn vào tháng 11 nếu được các quốc gia thành viên chấp thuận và phụ thuộc vào các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc.

Trung Quốc đã tiến hành điều tra về thương mại nói chung với EU, bao gồm cả thuế quan có thể áp dụng đối với xuất khẩu các sản phẩm từ sữa, rượu cognac và thịt lợn. Trung Quốc cũng đang xem xét thuế nhập khẩu đối với chủ yếu là các loại xe chạy bằng xăng có biên lợi nhuận cao của Đức. Trung Quốc thậm chí đệ đơn khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới. Vì vậy, vẫn còn nhiều điều có thể xảy ra sai sót.

Nếu chế độ tạm thời này tồn tại, các chuyên gia cho rằng các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc vẫn sẽ thịnh vượng vì hiệu quả của họ tốt hơn châu Âu tới 30%.

Nhà nghiên cứu đầu tư Bernstein cho rằng các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc sẽ vượt qua được cơn bão thuế quan.

"Thuế chống trợ cấp bổ sung sẽ làm giảm lợi nhuận xuất khẩu xe điện của Trung Quốc nhưng sẽ không ngăn cản các nhà sản xuất Trung Quốc mở rộng sang EU, nơi vẫn mang lại cơ hội rất sinh lợi. Chúng tôi ước tính rằng xuất khẩu của BYD sang EU vẫn sẽ có lợi nhuận cao hơn đáng kể so với doanh số bán hàng trong nước tại Trung Quốc", Bernstein cho biết trong một báo cáo gần đây.

Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD ở Hungary và Thổ Nhĩ Kỳ, chi nhánh Stellantis Leapmotor ở Ba Lan, SAIC và Chery có lẽ ở Tây Ban Nha, Hungary hoặc Séc, Dongfeng ở Ý và chi nhánh VW Xpeng đang nhanh chóng tiến hành thành lập các nhà máy ở châu Âu.

Trung Quốc, vì thành công của xe điện, có vẻ như đang chiếm ưu thế trong các cuộc đàm phán thuế quan, nhưng tình trạng sản xuất quá mức ở Trung Quốc và thị trường trong nước yếu khiến các thị trường xuất khẩu có giá trị cao như châu Âu trở nên rất hấp dẫn đối với người Trung Quốc, đặc biệt là khi thị trường Mỹ “hứa hẹn” mức thuế 100%.

Công ty nghiên cứu toàn cầu Rho Motion cho biết Trung Quốc đã hành động nhanh chóng để thúc đẩy hoạt động kinh doanh xe điện của họ tại châu Âu.

“Các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc chắc chắn đã có động lực trong năm nay để đa dạng hóa chuỗi cung ứng địa lý của họ, nhờ vào việc tăng thuế đột ngột. Kết quả là các nhà sản xuất Trung Quốc sẽ đẩy nhanh đáng kể các kế hoạch hiện tại của họ và công bố các địa điểm mới tại các vùng lãnh thổ mới”, Yu Du, Trưởng nhóm nghiên cứu Trung Quốc tại Rho Motion phát biểu tại một hội thảo trên web.

Trong báo cáo của mình, Schmidt cho hay sau khi áp dụng thuế quan, các nhà sản xuất Trung Quốc có thể sẽ ít hung hăng hơn so với dự kiến trước đó và tăng trưởng sẽ chậm hơn.

“Trong khoảng thời gian từ năm 2027 đến năm 2030, chúng tôi dự kiến thị phần của Trung Quốc trong toàn khu vực (thị trường xe điện) sẽ trì trệ ở mức giữa n 10% và 12% với khối lượng tăng lên hơn 900.000 vào năm 2030, một năm sẽ chứng kiến mức phát thải CO2 của đội xe EU giảm thêm 55% so với mức 2020/21, mặc dù một đợt đánh giá giữa kỳ vào năm 2026 vẫn cần phải xác nhận mục tiêu này. Các nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Brussels cho biết họ kỳ vọng một số điều chỉnh sẽ được phép áp dụng cho các loại xe chạy bằng nhiên liệu điện sẽ được đưa vào đánh giá năm 2026", Schmidt chia sẻ trong báo cáo.

Schmidt dự báo BYD có khả năng sẽ là thương hiệu xe điện hàng đầu của Trung Quốc tại châu Âu từ năm 2027.

Ông cho biết thêm: "Chúng tôi hoàn toàn kỳ vọng các thương hiệu xe cao cấp của Đức sẽ duy trì vị thế hiện tại trên thị trường, đặc biệt là khi Tập đoàn VW bắt đầu tung ra các mẫu xe điện cao cấp và BMW, nền tảng xe điện chuyên dụng Neue-KlAsse từ năm 2025".

Các nhà khai thác khối lượng lớn như Renault, thương hiệu Volkswagen, Peugeot của Stellantis, Fiat, Opel và Vauxhall sẽ tiếp xúc nhiều nhất với Trung Quốc,

“Đến năm 2027, chúng tôi tin rằng hơn một nửa số mẫu xe mang thương hiệu Trung Quốc sẽ được sản xuất tại châu Âu và Thổ Nhĩ Kỳ,” Schmidt nhận định.

Nam Nguyễn