Thuế quan từ Mỹ: Động lực chính thúc đẩy hình thành liên minh chiến lược Brazil - Ấn Độ
Mức thuế 50% của chính quyền Trump trở thành chất xúc tác khiến Ấn Độ và Brazil đẩy mạnh quan hệ thương mại, năng lượng và đổi mới sáng tạo, nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia và giảm phụ thuộc Mỹ.
Hai nền kinh tế đang nổi lớn nhất Nam bán cầu hợp sức chống lại sức ép từ Mỹ, hướng tới tự chủ năng lượng, mở rộng hợp tác thương mại và nông nghiệp trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu leo thang (trong ảnh: Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, trái, và Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva tại cuộc gặp ở Brasilia ngày 8/7/2025). Ảnh: ANI/TTXVN
Theo trang tin oilprice.com, đối mặt với mức thuế quan trừng phạt lên tới 50% do chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt, hai thành viên sáng lập khối BRICS là Ấn Độ và Brazil đang tăng cường đáng kể quan hệ chiến lược, thương mại và năng lượng. Cả hai quốc gia – nền kinh tế lớn nhất Nam Mỹ và nền kinh tế lớn thứ hai châu Á – đều bị áp mức thuế cao nhất của Mỹ so với bất kỳ quốc gia nào khác, buộc họ phải tìm kiếm sự hợp tác sâu rộng hơn để cân bằng tác động kinh tế.
Tăng cường hợp tác kinh tế và thương mại
Trong bối cảnh đó, Ấn Độ và Brazil gần đây đã ký kết các thỏa thuận mới nhằm mở rộng các hiệp định thương mại hiện có. Phó Tổng thống Brazil Geraldo Alckmin đã thăm Ấn Độ để tham dự Đối thoại kinh doanh Ấn Độ - Brazil, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ song phương.
Bộ trưởng Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ Piyush Goyal cho biết, các phòng thương mại và công nghiệp của hai nước đã ký kết một số văn kiện hợp tác, được coi là "một cột mốc quan trọng trong việc thể chế hóa quan hệ đối tác kinh doanh Ấn Độ-Brazil". Những văn kiện này mở ra những hướng hợp tác mới trong các lĩnh vực chủ chốt như cơ sở hạ tầng, năng lượng tái tạo, chăm sóc sức khỏe và đổi mới sáng tạo.
Hai quốc gia cũng đã nhất trí theo đuổi việc mở rộng sâu hơn Hiệp định Thương mại Ưu đãi hiện hành giữa Ấn Độ và MERCOSUR, khối thương mại Nam Mỹ. Mục tiêu là để "một phần đáng kể thương mại song phương được hưởng lợi từ các ưu đãi thuế quan".
Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva bày tỏ sự lạc quan về liên minh mới: "Chúng tôi sẽ tạo ra một liên minh chiến lược tuyệt vời với Ấn Độ – về chính trị, không gian, kinh doanh và kinh tế".
Mức thuế quan từ Mỹ là động lực chính thúc đẩy sự hợp tác trên. Ấn Độ và Brazil đều phải chịu mức thuế 50% đối với hàng hóa xuất khẩu sang Mỹ. Brazil bị áp thuế bổ sung 40% có hiệu lực từ ngày 6/8, nâng tổng mức thuế lên 50%. Ấn Độ cũng bị áp thuế 50% kể từ ngày 6/8, sau khi Tổng thống Trump tăng gấp đôi mức thuế 25% trước đó, do nước này tiếp tục nhập khẩu dầu thô từ Nga.
Áp lực lên Ấn Độ đặc biệt gia tăng khi Tổng thống Trump tái khẳng định lời đe dọa sẽ buộc Ấn Độ phải trả mức thuế quan "khổng lồ" trừ khi nước này ngừng mua dầu của Nga. Tuy nhiên, Ấn Độ vẫn giữ lập trường bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng trong chính sách năng lượng của mình. Hiện tại, dầu thô nhập khẩu từ Nga chiếm khoảng một phần ba tổng lượng dầu nhập khẩu của Ấn Độ.
Hợp tác năng lượng và an ninh lương thực
Bên cạnh thương mại, năng lượng và an ninh lương thực là hai trụ cột hợp tác quan trọng giữa Ấn Độ và Brazil. Brazil, với tư cách là nước xuất khẩu dầu thô lớn và đang tiếp tục tăng sản lượng từ các dự án ngoài khơi mới, đang tìm hiểu cơ hội xuất khẩu dầu thô sang Ấn Độ. Ấn Độ là nước mua dầu thô lớn thứ ba thế giới, sau Trung Quốc và Mỹ.
Brazil và Ấn Độ cũng nhất trí tăng cường hợp tác về năng lượng tái tạo, một lĩnh vực có sự tương phản rõ rệt: Brazil có nguồn điện chủ yếu từ năng lượng tái tạo, với thủy điện chiếm hơn một nửa tổng sản lượng điện sạch. Điện ít carbon chiếm hơn 90% nguồn cung điện của Brazil. Ấn Độ, nơi nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm 78% sản lượng điện năm ngoái, đang đẩy mạnh lắp đặt năng lượng tái tạo.
Trong nửa đầu năm 2025, Ấn Độ đã tăng thêm 22 gigawatt (GW) công suất năng lượng tái tạo, tăng 57% so với cùng kỳ năm trước. Quốc gia này đã đạt mục tiêu có 50% công suất điện lắp đặt từ các nguồn không phải nhiên liệu hóa thạch trước thời hạn 5 năm, và đặt mục tiêu đạt tổng công suất điện không sử dụng nhiên liệu hóa thạch là 500 GW vào năm 2030.
Cuối cùng, hai nước cũng đang mở rộng quan hệ đối tác trong lĩnh vực nông nghiệp và đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Rõ ràng, áp lực thương mại từ Mỹ đang thúc đẩy hai cường quốc kinh tế đang phát triển này xích lại gần nhau hơn, tạo ra một liên minh chiến lược mới nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế chung.
