Thuốc lá lậu: Mối nguy hại đối với sức khỏe con người và xã hội

Ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nam giới

Hiện nay, hầu hết các loại thuốc lá nhập lậu vào Việt Nam đều có chất coumarin giúp tăng vị đậm và mùi thơm trong điếu thuốc. Coumarin thuộc nhóm hóa chất nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng và nằm trong danh mục chất cấm sử dụng trong thực phẩm của Bộ Y tế.

Cơ quan Thực phẩm & Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng đã cấm sử dụng coumarin trong thực phẩm. Chất coumarin hiện đang được sử dụng nhiều để tẩm vào sợi thuốc trong các bao thuốc lá lậu đang được bày bán tràn lan ngoài thị trường. Đã có một nghiên cứu trên loài chuột cho thấy cumarin gây ngộ độc gan, phổi và hình thành những khối u gây ung thư. Nhiều quốc gia trên thế giới và Việt Nam cũng đã cấm dùng coumarin trong công nghệ sản xuất thuốc lá vì có nhiều khả năng gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe con người. Coumarin cũng được tìm thấy trong nhiều loại thuốc diệt chuột đang được sử dụng hiện nay.

Thuốc lá lậu ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe sinh sản ở nam giới

Theo khảo sát của Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, khi tiến hành phân tích một số mẫu thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá Jet và Hero, Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá đã kết luận hàm lượng các chất gây hại, gây nghiện là tar và nicotin trong thuốc lá lậu cao hơn 1,5 lần so với tiêu chuẩn của Bộ Y tế. Các mẫu thuốc lá này cũng có độ ẩm cao hơn so với độ ẩm của thuốc lá điếu sản xuất trong nước, dễ phát sinh nấm men, nấm mốc, ảnh hưởng sức khỏe người sử dụng.

Hàm lượng hóa chất trong hai loại thuốc lá Jet & Hero cao bất thường, đặc biệt trong cả hai loại thuốc lá này đều có chứa hàm lượng coumarin rất cao. Ông Nguyễn Đình Trường - Viện trưởng Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá Việt Nam - cho biết: Theo báo cáo khảo sát của Viện Kinh tế kỹ thuật thuốc lá, thuốc lá lậu có chứa một chất (thuộc nhóm coumarin) là: 7-Hydroxy-6-methoxy-2H-1-benzopyran-2-one và một số chất độc hại khác trong sợi và khói thuốc.

Điều đó cho thấy, những người hút thuốc lá lậu đang tiếp xúc với một hàm lượng hóa chất độc hại cao gấp nhiều lần mức thông thường, gây nguy hại nghiêm trọng đến sức khỏe.

Theo thạc sĩ - bác sĩ Mai Bá Tiến Dũng - Phó Chủ tịch Hội Y học giới tính Việt Nam: “Coumarin dễ gây ngộ độc gan, phổi, hình thành những khối u, dễ dẫn đến bệnh ung thư và các bệnh nan y khác. Trong khi đó, cadimi được chứng minh có ảnh hưởng đến việc giảm số lượng và khả năng vận động của tinh trùng trong nam giới. Do vậy, nếu cơ thể phải chịu hấp thu một lượng coumarin và cadimi thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nói chung, và đặc biệt là sức khỏe sinh sản nói riêng, ở nam giới”.

Đe dọa đến trật an toàn xã hội

Bên cạnh những tác hại nghiêm trọng lên sức khỏe người tiêu dùng, thuốc lá lậu còn là một vấn đề thách thức đối với các cơ quan chức năng trong công tác quản lý kinh tế, an ninh chính trị xã hội.

Các đối tượng chủ yếu vận chuyển hàng lậu bằng xe máy trên đường quốc lộ

Không chỉ gây thiệt hại lên nền kinh tế do thất thu ngân sách hàng ngàn tỉ đồng, nạn buôn bán, vận chuyển thuốc lá lậu đe dọa đến trật an toàn xã hội, nhất là khu vực biên giới, các địa bàn có điểm nóng về buôn lậu nói chung và buôn lậu thuốc lá lậu nói riêng.

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia, chỉ riêng trong 8 tháng đầu năm, các lực lượng chức năng trên cả nước đã bắt giữ hơn 8.300 vụ, tịch thu hơn 8 triệu gói thuốc lá nhập lậu các loại. Thuốc lá nhập lậu vẫn là một trong những mặt hàng trọng điểm kiểm tra, kiểm soát của các lực lượng chức năng trên cả nước, đặc biệt là ở các tỉnh biên giới Tây Nam.

Để tăng cường chế tài với hoạt động buôn bán, vận chuyển, tàng trữ thuốc lá lậu, Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 98/2020/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Theo đó, từ ngày 15/10, người có hành vi buôn bán, vận chuyển, tàng trữ và giao nhận thuốc lá điếu nhập lậu có số lượng dưới 50 bao, sẽ bị phạt tiền theo quy định (Điều 8, Nghị định 98/2020/NĐ-CP). Như vậy, dù chỉ buôn bán 1 bao thuốc lá điếu nhập lậu, người bán đã có khả năng bị xử phạt tới 3 triệu đồng.

LyLy