Thuốc lá nung nóng: Ít khói nhưng không ít độc tố

Thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử được một bộ phận giới trẻ sử dụng nhưng không hiểu tác hại khôn lường.

Nguyễn Minh K. (17 tuổi, học sinh lớp 11 tại Thái Nguyên) từng là một học sinh khá, hòa đồng. Từ năm lớp 10, K. bắt đầu sử dụng thuốc lá điện tử do bạn bè rủ rê. Ban đầu, em chỉ “thử cho biết”, tuy nhiên, chỉ sau vài tháng, K. sử dụng hằng ngày.

K. cho biết: “Em xem quảng cáo trên mạng thấy họ nói là không độc hại, toàn hơi nước. Bạn bè cũng dùng nên em nghĩ chẳng sao. Nhưng dùng rồi thì thấy lúc nào người cũng thèm”.

Đầu năm 2025, K. bắt đầu ho nhiều, khó thở, nặng ngực và thường xuyên mất ngủ. Gia đình đưa đi khám thì bác sĩ phát hiện tổn thương phổi, viêm phổi do chất độc từ dung dịch trong thuốc lá điện tử xâm nhập vào niêm mạc phổi.

Kết quả xét nghiệm cho thấy cơ thể K. hấp thụ lượng nicotine cao gấp nhiều lần thuốc lá điếu thông thường. Bác sĩ giải thích, các sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đều chứa nicotine và nhiều hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, kim loại nặng, nguy cơ gây tổn thương phổi cấp tính.

Việc điều trị kéo dài hơn 2 tháng khiến K. phải nghỉ học gần cả học kỳ, sức khỏe giảm sút, thể trạng suy nhược. Mẹ của K. kể lại: Nó vốn không nghịch ngợm, nhưng nghe mạng quảng cáo “hút êm - không hại” nên dùng. Đến khi khó thở, ho ra đờm đen, cả nhà mới biết.

Sau sự việc, K. dù đã cai được thuốc nhưng sức khỏe không còn như trước, vận động nhanh là mệt, học tập cũng bị ảnh hưởng. Gia đình cho biết sẽ phối hợp với nhà trường và cơ quan y tế để tuyên truyền cho các học sinh khác tránh xa sản phẩm này.

Bộ Y tế cũng nhiều lần khuyến cáo thuốc lá nung nóng có thể tạo ra hơn 2.000 hóa chất trong quá trình hoạt động. Trong đó, nhiều chất nằm trong nhóm độc tố nguy hiểm. Những chất này tấn công phổi, đường hô hấp, hệ tim mạch, gây viêm mãn tính, đột quỵ và ung thư.

Không ít người nhầm tưởng rằng vì thuốc lá nung nóng không tạo khói đặc như thuốc lá điếu nên mức độ ảnh hưởng sức khỏe thấp hơn. Song các phân tích của Cục Quản lý Dược và nhiều nghiên cứu quốc tế chỉ ra: độc chất có thể giảm một phần nhưng vẫn vượt xa ngưỡng an toàn.

Điều đáng lo ngại là thuốc lá nung nóng đang nhanh chóng tiếp cận giới trẻ. Thiết kế hiện đại, nhỏ gọn, mùi hương ít khó chịu và khả năng giấu hành vi hút khiến nhiều học sinh, sinh viên dễ bị lôi kéo.

Theo khảo sát của Bộ Y tế, độ tuổi bắt đầu sử dụng thuốc lá mới, bao gồm thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng, có xu hướng trẻ hóa rõ rệt. Điều này tiềm ẩn nguy cơ nghiện nicotine sớm, gây tổn hại lâu dài đến sự phát triển não bộ, khả năng tập trung và sức khỏe tâm thần.

Bác sĩ Đoàn Mạnh Thịnh, Trưởng Phòng Khám, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Thái Nguyên, cho biết: Thực tế tại các bệnh viện cho thấy, số trường hợp viêm đường hô hấp mãn tính, viêm phổi, co thắt phế quản do tác động của sản phẩm thuốc lá mới đang gia tăng. Tại nhiều quốc gia, các hiệp hội y tế đồng loạt khuyến nghị: không có sản phẩm thuốc lá nào an toàn, và thuốc lá nung nóng không phải ngoại lệ.

Thuốc lá nung nóng dường như ít khói, nhưng từng luồng khí thoát ra vẫn chất chứa nguy cơ bệnh tật. Nhận diện đúng bản chất và hành động sớm chính là cách để mỗi người tự bảo vệ mình, bảo vệ gia đình và cộng đồng trước một hình thức gây hại đang ngày càng len lỏi trong đời sống.

Minh Châu