THƯỜNG TRỰC ỦY BAN KINH TẾ THẨM TRA SƠ BỘ VIỆC ĐIỀU CHỈNH MỘT SỐ NỘI DUNG THUỘC HỢP PHẦN DỰ ÁN THU HỒI ĐẤT, BỒI THƯỜNG HỖ TRỢ TÁI ĐỊNH CƯ CẢNG HÀNG KHÔNG QUỐC TẾ LONG THÀNH

12/9/2023 Gốc

Chiều 12/9, tại Nhà Quốc hội, dưới sự chủ trì của Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, Thường trực Ủy ban Kinh tế họp mở rộng, thẩm tra sơ bộ Tờ trình của Chính phủ về điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết số 53/2017/QH14 của Quốc hội về Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Tham dự phiên họp có đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội; lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, UBND tỉnh Đồng Nai; đại diện Kiểm toán Nhà nước, Bộ Tài nguyên và Môi trường…

Toàn cảnh phiên họp

Theo Tờ trình của Chính phủ, trong quá trình triển khai dự án đã có thay đổi so với những chỉ tiêu chủ yếu được Quốc hội thông qua tại Nghị quyết số 53/2017/QH14. Mặt khác, tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH13 của Quốc hội về chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã quy định, Chính phủ chỉ đạo lập báo cáo nghiên cứu khả thi đối với từng giai đoạn của dự án và báo cáo Quốc hội thông qua trước khi quyết định đầu tư.

Do vậy, để có cơ sở thực hiện công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư dự án, Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét, thông qua điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 gồm: điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư dự án từ 22.938 tỷ đồng xuống 19.207,504 tỷ đồng (giảm 3.730,496 tỷ đồng); giảm diện tích đất thu hồi xuống còn 5.317,35 ha (giảm 82 ha); cho phép gia hạn thời gian thực hiện dự án đến hết năm 2024 để bảo đảm thời gian thực hiện hoàn thành dự án. Đồng thời, cho phép UBND tỉnh Đồng Nai kéo dài thời gian giải ngân đối với số vốn còn lại chưa giải ngân hết sau khi đã điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư của dự án (2.510,372 tỷ đồng).

Theo đó, Tờ trình của Chính phủ chỉ rõ diện tích đất thu hồi được đề nghị giảm xuống còn 5.317,35 ha là do không thực hiện đầu tư đối với diện tích Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn, vì không có nhu cầu tái định cư (97 ha); đồng thời, không thực hiện thu hồi diện tích đất khu nghĩa trang (20 ha) do đã được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách của tỉnh. Diện tích đất của dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành được giữ nguyên là 5.000 ha. Tuy nhiên, tăng diện tích đất khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn thêm 2,35 ha do cập nhật tuyến thoát nước ngoài ranh giới khu tái định cư; tăng diện tích đất tái lập hạ tầng ngoài ranh giới của Cảng hàng không quốc tế Long Thành (tăng thêm 32,65 ha). Điều chỉnh thời gian thực hiện dự án là đến hết 2024. Bổ sung nội dung bố trí tái định cư các hộ dân thuộc 2 tuyến giao thông kết nối T1, T2 vào Khu dân cư, tái định cư Lộc An – Bình Sơn.

Theo Chính phủ, căn cứ để trình Quốc hội điều chỉnh một số vấn đề như vậy dựa trên cơ sở điều chỉnh tại Điều 2 Nghị quyết số 94/2015/QH 13 ngày 25/6/2015, Quốc hội đã giao chính phủ chỉ đạo lập báo cáo nghiên cứu khả thi đối với từng giai đoạn của Dự án Cảng hàng không Quốc tế Long hành và báo cáo Quốc hội thông qua trước khi quyết định đầu tư. Tại Nghị quyết số 38/2017/QH14 Ngày 19/6/2017, Quốc hội cho phép tách nội dung thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành thành dự án thành phần, trong đó giao chính phủ chỉ đạo các cơ quan lập báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án, báo cáo Quốc hội xem xét, thông qua. Trên cơ sở Tờ trình số 492 ngày 22/10/2017 của Chính phủ.

Ngày 24/11/2017, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 53/2017/QH14 về báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án, trong đó giao Thủ tướng Chính phủ quyết định đầu tư dự án. Ngày 9/11/2018, Dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1487.

Đến nay, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai đã có tờ trình và các văn bản giải trình điều chỉnh Dự án. Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 192 ngày 13/2/2022 về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, Hội đồng thẩm định Nhà nước đã có báo cáo số 2663 này 7/4/2023 về việc kết quả thẩm định điều chỉnh Dự án thu hồi đất bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án Cảng hàng không Quốc tế Long Thành.

Ông Võ Văn Phi, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai

Theo giải trình của Ủy ban Nhân dân tỉnh Đồng Nai, cụ thể giảm chi phí xây dựng hạ tầng các khu tái định cư khoảng 1.864,135 tỷ đồng ( DA TP1,DA TP2) bao gồm giảm 2.031,303 tỷ đồng do cập nhật lại định mức, dự toán, tiết kiệm sau đấu thầu, giảm giá gói thầu xây dựng khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn ( DATP1, DATP2) và không thực hiện xây dựng phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn( DATP3, DATP4).

Tăng kinh phí giải pháp mặt bằng DATP1 6.168 tỷ đồng do điều chỉnh hướng tuyến hạng mục tuyến thoát nước ngoài ranh giới Khu dân cư, tái định cư Lộc An – Bình Sơn dẫn đến phát sinh chi phí bồi thường GPMB cho công ty cao su và một số hộ dân có thu hồi đất. UBND tỉnh Đồng Nai đã rà soát, xác định và cập nhập bổ sung giá trị bồi thường GPMB tại Quyết định số 260 ngày 22/1/2021

Tăng kinh phí đầu tư của DATP1 161 tỷ đồng do bổ sung một số hạng mục hạ tầng kỹ thuật; xây dựng mới 27 tuyến đường,mở rộng các tuyến đường nội khu, Xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật gồm thoát nước mưa, nước thải, hệ thống điện, viễn thông; Xây dựng một số vị tí đang tạm dừng thi công do điều chỉnh quy hoạch; chi phí tư vấn, chi phí dự phòng

Giảm chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư 1.859,1 tỷ đồng do tiết kiệm từ chi phí bồi thường đất của các cá nhân, tổ chức ( trong đó đã bao gồm 46 tỷ đồng phần Ngân sách Trung ương đã chi trả để thực hiện bồi thường GPMB phân khu III- Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn, UBND Đồng Nai kiến nghị hoàn trả phần chi phí này bằng Ngân sách địa phương)

Về điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, UBND tỉnh Đồng Nai cho biết do từ năm 2019 đến năm 2021 dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp và các địa phương thực hiện giãn cách xã hội, dẫn đến công tác thu hồi đất gặp nhiều khó khăn và không đảm bảo tiến độ khi khối lượng công việc cần phải giải quyết rất lớn, cùng với đó giá vật tư, vật liệu tăng cao, nguồn cung ứng sản xuất vật tư vật liệu bị đứt gãy, lực lượng lao động sau giãn cách chưa được phục hồi đầy đủ khiến cho quá trình thực hiện Dự án có cấu phần xây dựng bị ảnh hưởng do tác động của đại dịch Covid 19. Do đó, UBND tỉnh Đồng Nai kiến nghị điều chỉnh thời gian hoàn thành dự án từ năm 2021 đến hết năm 2024 để hoàn thành Dự án.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Hữu Toàn

Các đại biểu tham dự phiên họp ghi nhận UBND tỉnh Đồng Nai đã tích cực triển khai thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Đến nay, đã thu hồi tổng diện tích đất đạt 97,2% kế hoạch và bàn giao mặt bằng giai đoạn 1 cho Cảng vụ hàng không miền Nam với tổng diện tích 2.532 ha; đã thi công xong hệ thống hạ tầng kỹ thuật Khu dân cư, tái định cư tại xã Lộc An - Bình Sơn; hoàn thành 80% dự án tái lập hạ tầng kỹ thuật - hạ tầng xã hội ngoài ranh giới Cảng hàng không quốc tế Long Thành…

Các đại biểu cũng thảo luận về sự cần thiết điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 của Quốc hội; hồ sơ của dự thảo Nghị quyết; giao UBND tỉnh Đồng Nai quản lý, sử dụng phần diện tích đất xây dựng Phân khu III - Khu dân cư, tái định cư Bình Sơn… Trong đó, các đại biểu vẫn còn ý kiến, quan điểm khác nhau về việc điều chỉnh dự án thuộc thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ theo quy định tại khoản 3, Điều 43 Luật Đầu tư công, hay Chính phủ phải trình Quốc hội xem xét, thông qua việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14 trước khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh dự án, do việc điều chỉnh dự án làm thay đổi một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh

Phát biểu kết luận phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng, việc Chính phủ đề nghị Quốc hội điều chỉnh Nghị quyết 53/2017/QH14 là cần thiết để bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế, kịp thời điều chỉnh các chỉ tiêu đã được Quốc hội quyết định, tạo cơ sở để Chính phủ hoàn thành công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng lưu ý, các Bộ, ngành, địa phương cần phối hợp rà soát bảo đảm tính chính xác và thống nhất của các số liệu trong hồ sơ đề nghị điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53/2017/QH14. Báo cáo và làm rõ về sự phù hợp của các nội dung điều chỉnh với quy hoạch có liên quan theo quy định của pháp luật về quy hoạch, với chủ trương đầu tư dự án đã được cấp thẩm quyền phê duyệt… Các cơ quan, đơn vị cần đẩy nhanh tiến độ công tác thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; quan tâm hơn nữa đào tạo nghề, giải quyết việc làm, ổn định cuộc sống của người dân.

Một số hình ảnh tại phiên họp: