Thường xuyên tiến hành rà soát văn bản quy phạm pháp luật

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long phát biểu tại phiên họp.

Tại phiên họp, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2024, kết quả rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) và một số nội dung khác.

2 điểm nổi lên đáng mừng

Phát biểu tranh luận với một số ý kiến của đại biểu phát biểu cho rằng chất lượng của hệ thống pháp luật của đất nước ta còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo tại phiên họp, đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP Hồ Chí Minh) khẳng định, việc Quốc hội (QH) yêu cầu rà soát hệ thống pháp luật là việc làm kịp thời để có thể thấy rõ hơn bức tranh tổng thể về chất lượng của hệ thống để từ đó có giải pháp làm tốt hơn không chỉ trong xây dựng mà cả tổ chức thi hành pháp luật.

Với khối lượng rà soát rất lớn, bao gồm cả văn bản tầm luật và dưới luật. Theo đại biểu, qua rà soát lần này, có 2 điểm nổi lên đáng mừng.

Thứ nhất là, qua rà soát chưa phát hiện thấy nội dung trái chủ trương của Đảng, quy định của Hiến pháp và các điều ước quốc tế. Điều này thể hiện cả trong Báo cáo của Chính phủ và ý kiến độc lập của các cơ quan QH.

“Nội dung được phát hiện mâu thuẫn, chồng chéo là có, nhưng không nhiều”, đại biểu nói và bày tỏ tán thành với ý kiến của đại biểu QH cho rằng những nội dung có vấn đề chủ yếu do lạc hậu so với thực tiễn.

Thứ hai là, mỗi nội dung được phát hiện đều có hướng xử lý khá cụ thể, cả về nội dung, tiến độ và cách thức thực hiện. Có việc liên quan đến luật thì được xử lý ngay trong kỳ họp này, có việc thì đã có trong chương trình, kế hoạch lập pháp của năm và nhiệm kỳ. Các văn bản dưới luật thì Chính phủ cũng cam kết chỉ đạo sửa ngay. Đặc biệt, quarà soát chưa phát sinh yêu cầu cấp bách cần phải xử lý, phải dùng một luật sửa nhiều luật.

Nhấn mạnh ý nghĩa của việc rà soát pháp luật, đại biểu đề nghị không chỉ thực hiện rà soát VBQPPL theo đợt mà cần tiến hành thường xuyên; kết quả rà soát cần phải được sử dụng làm thông tin, dữ liệu đầu vào phục vụ việc nghiên cứu, hoàn thiện pháp luật.

Đại biểu Đỗ Đức Hiển phát biểu tại phiên họp.

Với tinh thần đó, đại biểu Đỗ Đức Hiển kiến nghị QH đưa vào Nghị quyết kỳ họp này, giao Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan, chính quyền địa phương thực hiện các việc như đã nêu trong Báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật; tăng cường kiểm tra, rà soát pháp luật; đẩy mạnh công tác tập huấn, phổ biến giáo dục pháp luật.

Các Ủy ban của QH tăng cường giám sát ban hành văn bản pháp luật. ồng thời, coi đây là thông điệp quan trọnghướng đến Ngày Pháp luật Việt Nam 9/11 của năm nay và những năm tiếp theo.

Hạn chế việc rà soát hệ thống pháp luật theo đợt

Phát biểu giải trình, làm rõ ý kiến đại biểu nêu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long khẳng định, qua rà soát thấy rằng hệ thống pháp luật của chúng ta cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.

Bộ trưởng cho hay, các vấn đề vướng mắc, bất cập là có, đã được nêu ở trong báo cáo. Tuy nhiên, cũng có những vấn đề nếu nghiên cứu một cách tổng thể thì các kiến nghị có phần chưa chính xác, ví dụ như những kiến nghị liên quan đến quy định về nhóm dự án được chia thành dự án thành phần theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng năm 2020 và Nghị định số 99 năm 2021 về quản lý thanh quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công.

Theo Bộ trưởng Lê Thành Long, những kết quả báo cáo QH chỉ là bước đầu và coi như một nguồn thông tin đầu vào để các cấp, các ngành thuộc phạm vi, nhiệm vụ của mình nghiên cứu, đề xuất theo thẩm quyền việc sửa đổi, bổ sung các văn bản.

Với những vấn đề đã phát hiện ra, Chính phủ đã ghi rất cụ thể kiến nghị, đề xuất trong báo cáo trình QH và có các phương án xử lý đối với các dự án luật đã có trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh.

Đối với những nội dung chưa có trong Chương trình xây dựng luật pháp lệnh năm 2023 - 2024, Bộ trưởng đề nghị các bộ, các ngành chủ động đẩy nhanh tiến độ và đề xuất bổ sung đưa vào Chương trình.

Các văn bản của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ sẽ đẩy nhanh tiến độ, đề xuất sửa đổi, bổ sung trong cuối năm 2023, đầu năm 2024.

Bộ trưởng Lê Thành Long nhấn mạnh, việc rà soát theo quy định của pháp luật về VBQPPL thuộc trách nhiệm của cơ quan quản lý, cơ quan chủ quản.

“Chúng ta phải tiến hành thường xuyên, rà soát và cố gắng hạn chế đến mức tối đa việc sửa đổi hoặc rà soát theo từng đợt”, Bộ trưởng nêu rõ. Cùng với đó, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội phải tăng cường vai trò Hiến định là giải thích các quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền.

Minh Khôi