Thủy điện Trung Sơn: Vai trò quan trọng trong cắt, giảm lũ cho hạ du
Chủ động điều tiết, hạ, duy trì mực nước hồ chứa thấp, đảm bảo dung tích phòng lũ thường xuyên là 112 triệu m3, Thủy điện Trung Sơn có vai trò quan trọng trong cắt, giảm lũ cho hạ du trong mùa mưa bão, theo Quy trình Vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã.
Công ty TNHH MTV Thủy điện Trung Sơn cho biết, cuối các tháng mùa cạn và đầu mùa lũ năm 2024 vừa qua, Nhà máy Thủy điện Trung Sơn đã chủ động điều tiết mực nước hồ thông qua phát điện các tổ máy, duy trì mực nước hồ thấp hơn cao trình mực nước dâng bình thường (160m) và hoàn thành hạ hoàn toàn mực nước ở mực nước trước lũ (150m) từ 15/72024.
Tuân thủ quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã, Nhà máy đảm bảo luôn duy trì dung tích phòng lũ thường xuyên là 112 triệu m3 (dung tích từ cao trình 150m-160m), qua đó cho thấy vai trò quan trọng của Thủy điện Trung Sơn trong phòng, cắt giảm lũ cho hạ du trong mùa mưa bão.
Thủy điện Trung Sơn duy trì mực nước hồ thấp để đảm bảo dung tích phòng lũ
Để đảm bảo vận hành an toàn và hiệu quả Thủy điện Trung Sơn đồng thời cho biết luôn chủ động theo dõi lượng mưa trong lưu vực hồ chứa, tình hình thủy văn qua Đài khí tượng thủy văn Bắc Trung Bộ, Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia và Tổng Cục Khí tượng Thủy văn để nắm bắt và dự báo lưu lượng nước về, tuân thủ các chỉ đạo của Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai, Tìm kiếm cứu nạn và Phòng thủ dân sự tỉnh Thanh Hóa và các huyện hạ du theo quy định trong việc thực hiện xả lũ đảm bảo an toàn cho công trình và khu vực hạ du Nhà máy.
Hồ Thủy điện Trung Sơn có diện tích lưu vực hứng nước khoảng 14.660km2, trong lãnh thổ Việt Nam là khoảng 8.139km2 và lãnh thổ Lào là 6.521km2. Hồ nằm trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, Sơn La, với mực nước dâng bình thường ở cao trình 160m, mực nước chết ở cao trình 150m. Với dung tích toàn bộ 348,5 triệu m3, dung tích phòng lũ thường xuyên 112 triệu m3. Nhà máy được đưa vào vận hành tổ máy số 1 từ tháng 2/2017 và vận hành toàn bộ 4 tổ máy vào tháng 6/2017.
Nhà máy Thủy điện Trung Sơn hiện đang vận hành theo Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Mã, được phê duyệt tại Quyết định số 214/QĐ-TTg ngày 13/02/2018 của Thủ tướng Chính phủ. Việc vận hành hồ chứa phải theo nguyên tắc đảm bảo an toàn công trình, đảm bảo an toàn chống lũ cho hạ du, đảm bảo dòng chảy tối thiểu trên sông, nhu cầu sử dụng nước ở hạ du và đảm bảo hiệu quả phát điện.
Thực tế các nhà máy thủy điện có hồ chứa thường được thiết kế và vận hành đa mục tiêu trong việc khai thác tài nguyên nước. Các mục tiêu chính của các nhà máy này bao gồm: cấp nước hạ du, phòng lũ và phát điện. Thời gian qua trong quá trình vận hành các nhà máy thủy điện hầu hết đã chứng minh vai trò của mình trong việc cắt và giảm lũ cho khu vực hạ du thông qua việc sử dụng dung tích phòng lũ thường xuyên của hồ chứa và khả năng điều tiết lưu lượng nước qua các tổ máy và cửa van của nhà máy.
Nguyên tắc vận hành hồ chứa thủy điện để cắt, giảm lũ (Q chạy máy: lưu lượng nước đi qua tổ máy phát điện , Q xả tràn: lưu lượng nước qua cửa xả tràn, Q về: lưu lượng nước lũ về hồ). Nguồn: EVN
Trong Quy trình vận hành liên hồ chứa cũng đã quy định, trước khi có lũ, hồ chứa các nhà máy thủy điện luôn phải hạ thấp mực nước để đón lũ trong mùa mưa bão, dành trước một phần dung tích hồ phòng lũ thường xuyên. Vì thế nên khi có bão, mưa lớn liên tục, lũ về, thì toàn bộ hoặc một phần nước lũ sẽ được tích lại trong hồ chứa các nhà máy thủy điện qua đó góp phần cắt, giảm lũ cho hạ du.
