Thủy quái hung tợn ở sông Amazon, cá hổ piranha cũng khiếp sợ

Ngư dân Guillermo Otta Parum. Ảnh: BBC

Guillermo Otta Parum làm nghề đánh bắt cá ở sông Amazon, đoạn thuộc Bolivia, trong hơn 50 năm. Ban đầu, ông Guillermo đánh bắt các loài cá bản địa, chủ yếu là cá da trơn sống ở sông Amazon. Nhưng sau đó, một loài thủy quái khổng lồ xuất hiện, được người dân gọi với cái tên hải tượng long (tên khoa học là: Arapaima gigas).

"Tôi nghĩ loài thủy quái này là một con rắn lớn. Nó tấn công mọi thứ. Nếu bắt được và ăn thịt nó, người ăn có thể bị trúng độc", ông Guillermo chia sẻ suy nghĩ về thời điểm lần đầu biết đến sự xuất hiện của hải tượng long ở sông Amazon đoạn chảy qua Bolivia.

Theo trang National Geographic, hải tượng long là một trong những loài cá nước ngọt lớn nhất thế giới, có thể dài tới 4m và nặng hơn 200kg. Chúng có nguồn gốc từ lưu vực sông Amazon ở Nam Mỹ, được tìm thấy ở các quốc gia như: Brazil, Peru và Colombia.

BBC ngày 28/12 đưa tin, theo ước tính mỗi năm, những con hải tượng long lại mở rộng "lãnh thổ" sâu thêm 40km vào các con sông ở lưu vực sông Amazon.

Federico Moreno, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên Thủy sản của Đại học Beni (Bolivia), cho biết, kích thước và sự háu ăn của loài này khiến nó trở thành mối đe dọa nghiêm trọng với các loài cá bản địa, kể cả cá hổ piranha.

"Hải tượng long là loài cá có tính lãnh thổ cao. Chúng chiếm lĩnh một vùng nước và khiến các loài bản địa khiếp sợ. Đó là một trong những vấn đề nghiêm trọng. Các loài khác sẽ phải rời đi tới những vùng xa xôi và khó tiếp cận. Điều này gây khó khăn cho hoạt động đánh bắt của ngư dân", ông Moreno nói.

Hải tượng long có thể dài tới 4m, nặng hơn 200kg và rất háu ăn. Ảnh: BBC

Fernando Carvajal, một nhà sinh vật học chuyên nghiên cứu về hải tượng long, cho biết, loài thủy quái này rất háu ăn. "Trong những năm đầu đời, hải tượng long tăng trưởng với tốc độ 10kg mỗi năm. Điều đó có nghĩa là chúng ăn rất nhiều cá".

Hải tượng long có hàm răng nhỏ, không sắc nhọn như của cá hổ piranha. Nhưng điều đó không ngăn chúng xơi tái loài cá vốn được xem là hung dữ ở Nam Mỹ này. Hải tượng long còn ăn nhiều loài cá khác, cùng thực vật, động vật thân mềm và chim. Loài cá khổng lồ này sử dụng "chiến lược kiếm ăn nuốt chửng", bằng cách mở cái miệng lớn, con cá tạo ra lực hút để thức ăn bị cuốn vào miệng. BBC ví chúng như một chiếc máy hút bụi khổng lồ.

Sự đáng sợ của hải tượng long cũng khiến các loài cá khác không dám tấn công con non của chúng.

Theo BBC, không ai biết chính xác loài hải tượng long xuất hiện lần đầu tiên ở Bolivia vào năm nào vì chúng được tìm thấy chủ yếu ở các quốc gia Nam Mỹ khác như Brazil, Peru hay Colombia. Một số người cho rằng sự xuất hiện của loài này ở Bolivia là do khu vực nuôi hải tượng long của một trang trại bị vỡ. Từ đó, chúng tràn ra các con sông ở Bolivia và sinh sôi nảy nở.

Nhà sinh vật học Fernando Carvajal cho biết, không có dữ liệu chắc chắn về tác động của loài hải tượng long với môi trường mà chỉ có ghi nhận từ các ngư dân địa phương, khi họ nói rằng số lượng một số loài bản địa đang giảm dần.

"Trong 1-2 thập kỷ tới, loài hải tượng long sẽ tràn lan tới tất cả các khu vực tiềm năng mà chúng có thể sinh sống. Các loài xâm lấn được coi là nguyên nhân lớn thứ 2 dẫn đến mất đa dạng sinh học", ông Carvajal cảnh báo.

Khi cảm thấy vùng nước có nguy hiểm, hải tượng long sẽ rời đi. Ảnh: BBC

Nhưng với ngư dân địa phương, sự xuất hiện của hải tượng long là một điều may mắn. Theo ngư dân Guillermo, ban đầu, ngư dân địa phương còn lo sợ về loài này, nhưng sau đó họ nhận ra chúng có tiềm năng lớn.

"Khi mang con hải tượng long đầu tiên về, tôi tặng các khách hàng những miếng nhỏ để họ ăn thử và quen với mùi vị của nó", ngư dân Guillermo chia sẻ.

Giờ đây, hải tượng long bị săn lùng trên khắp Bolivia để phục vụ nhu cầu ăn uống của người dân.

Edson Suzano, chủ một nhà máy chế biến hải tượng long ở Riberalta, thị trấn ở phía đông bắc Bolivia, cho biết: "Chúng tôi bán thịt hải tượng long ở khắp nơi, từ siêu thị đến các chợ nhỏ. Chúng tôi chế biến khoảng 30.000kg thịt hải tượng long mỗi tháng".

Thách thức đối với các ngư dân khi săn lùng hải tượng long đó là địa hình trải dài của sông Amazon. Hải tượng long thích sống ở vùng nước lặng như hồ, đầm. Khi cảm thấy nguy hiểm, chúng sẽ rời đi.

Nguyễn Thái - BBC