Tia hy vọng mong manh

Tuy nhiên, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) cảnh báo lệnh ngừng bắn là rất mong manh và bất kỳ sự tái diễn nào của các hành động thù địch đều sẽ gây ảnh hưởng tới các tiến bộ chính trị.

Binh sỹ Israel cùng các trang thiết bị quân sự tại khu vực biên giới với dải Gaza ngày 7/8. Ảnh: Tân Hoa Xã.

Xung đột kéo dài 56 giờ giữa quân đội Israel và phong trào Hồi giáo Jihad (PIJ), một trong hai nhóm vũ trang lớn của người Palestine ở dải Gaza, đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 44 người phía Palestine, trong đó có 15 trẻ em, khoảng 350 người bị thương cùng nhiều nhà cửa bị hư hại. Đây là cuộc xung đột đẫm máu nhất kể từ đợt giao tranh giữa quân đội Israel với lực lượng vũ trang Hamas của Palestine hồi tháng 5 năm ngoái.

Phía Israel thông báo họ chỉ nhằm vào những mục tiêu được cho là nơi trú ẩn của các tay súng PIJ, bao gồm cả chỉ huy cấp cao của tổ chức này. Tuy nhiên, theo công bố của phía Palestine, có đến gần một nửa trong số nạn nhân thiệt mạng là dân thường. Phong trào Hồi giáo Hamas kiểm soát dải Gaza không tham gia xung đột lần này, song giới chuyên gia lo ngại Hamas có thể “sẽ không ngồi yên” nếu tình hình nhân đạo trên dải Gaza xấu đi.

Lệnh ngừng bắn được đưa ra sau những nỗ lực trung gian hòa giải của Ai Cập, với sự hỗ trợ của LHQ và Qatar. HĐBA LHQ đã ca ngợi nỗ lực này của Cairo nhưng cũng cảnh báo lệnh ngừng bắn là rất mong manh và bất kỳ sự tái diễn nào của các hành động thù địch đều sẽ gây ảnh hưởng tới các tiến bộ chính trị.

Điều phối viên đặc biệt của LHQ về Trung Đông Tor Wennesland nhấn mạnh: “Tôi hoan nghênh thỏa thuận và cảm ơn Ai Cập vì vai trò quan trọng của nước này trong việc đảm bảo lệnh ngừng bắn cùng với LHQ. Tôi cũng đánh giá cao sự hỗ trợ rất quan trọng của Qatar, Mỹ, Jordan, chính quyền Palestine và các nước khác nhằm giảm leo thang tình hình. Cùng nhau, những nỗ lực này kết hợp lại đã giúp ngăn chặn sự bùng nổ của một cuộc chiến tranh toàn diện và đã cho phép vận chuyển hàng cứu trợ nhân đạo rất cần thiết cho người dân Gaza”. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng bày tỏ hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn và kêu gọi một cuộc điều tra về thương vong của dân thường dù bất kể bên nào phải chịu trách nhiệm.

Về phía PIJ, phong trào này cho biết một trong những điều khoản chủ chốt để đạt được lệnh ngừng bắn là sự đảm bảo của Ai Cập rằng Israel sẽ phóng thích hai trong số các lãnh đạo của tổ chức này đang bị phía Israel giam giữ. Tuy nhiên, các quan chức Israel sau đó nói rằng không có cam kết nào về việc phóng thích hai nhân vật cấp cao của PIJ, một vấn đề nhạy cảm mà Israel sẽ cần thảo luận cụ thể hơn với Ai Cập. Do vậy, nguy cơ lệnh ngừng bắn bị phá vỡ vẫn còn. PIJ tuyên bố sẽ từ bỏ thỏa thuận ngừng bắn và nối lại các cuộc tấn công từ dải Gaza nếu phía Israel vi phạm những điều khoản vừa có hiệu lực.

Giới phân tích cho rằng, cảnh báo của PIJ, mặc dù có lực lượng và kho vũ khí ít hơn nhóm Hamas, không phải không có cơ sở. Trong cuộc xung đột này, PIJ đã chịu những thiệt hại khá lớn. Ngoài các cơ sở hạ tầng bị phá hủy, đã có 2 thủ lĩnh cấp cao của tổ chức này thiệt mạng. Bởi vậy, PIJ sẽ khó chấp nhận nếu không đạt được kết quả nhất định nào đó, bao gồm việc trả tự do cho hai thủ lĩnh cấp cao khác đang bị Israel giam giữ. Phản ứng của PIJ có thể sẽ rất khó đoán, bởi ngay việc bắt giữ Bassem Saadi, một nhân vật đã bị bắt giữ nhiều lần trước đây, cũng khiến PIJ phản ứng dữ dội.

Do ảnh hưởng của cuộc xung đột, nhà máy điện duy nhất tại Gaza đã bị cắt đứt nguồn nhiên liệu và phải ngừng hoạt động trong 3 ngày giao tranh. Các bệnh viện thiếu điện để đảm bảo việc chữa trị cho hàng trăm nạn nhân người Palestine bị thương trong cuộc xung đột. Lệnh ngừng bắn đã cho phép các xe ô tô vận chuyển nhiên liệu từ Israel tiến vào Gaza để khôi phục hoạt động cung cấp điện. Đây là điều Hamas đang rất cần để tránh một thảm họa nhân đạo với người dân ở Gaza.

Trong chiến dịch “Hừng Đông”, với sự phối hợp của các đơn vị đặc nhiệm Israel như cơ quan an ninh nội địa Shin Bet, tình báo quân đội, lực lượng không quân, phía Israel đã phá hủy được nhiều cơ sở vật chất của PIJ khiến một số nhân vật cấp cao của tổ chức này thiệt mạng (bao gồm hai chỉ huy cánh miền Bắc và miền Nam ở Gaza và một sĩ quan chỉ huy đơn vị chống tăng).

Đồng thời phát huy hiệu quả của hệ thống Vòm Sắt ngăn chặn thiệt hại trước các loạt đạn pháo liên tục bắn sang từ Gaza. Cho đến nay chưa có báo cáo thiệt hại đáng kể nào về người từ phía Israel, ngoại trừ một số tài sản bị phá hủy. Các thành phố lớn đông dân cư vẫn được đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, cuộc giao tranh lần này về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến uy tín của Israel cả trên quốc tế và trong nội địa.

Từ trước tới nay, các cuộc tấn công vào Gaza luôn để lại hậu quả nặng nề về kinh tế-xã hội cho người dân Palestine ở mảnh đất này, vốn đã vô cùng khó khăn do bị bao vây cô lập. Hậu quả của cuộc chiến 11 ngày năm ngoái vẫn đang tiếp tục đeo bám, khi hàng nghìn người mất nhà cửa, các vấn đề về môi trường và y tế vẫn chưa giải quyết xong.

Trong khi đó, các khu vực luôn âm ỉ mầm mống xung đột, bao gồm Jerusalem, Bờ Tây và các khu vực ở Israel có người Arab sinh sống, có thể khiến nguy cơ bạo lực leo thang bùng lên bất cứ lúc nào nếu tình hình ở Gaza không được cải thiện. Dường như các nhà lãnh đạo Israel đã nhìn thấy nguy cơ trên khi quyết định dừng sớm chiến dịch “Hừng Đông” và nhất trí về một thỏa thuận ngừng bắn nhân đạo trên dải Gaza, song liệu hòa bình đã trở lại mảnh đất này hay chưa thì không ai có thể chắc chắn.

Khổng Hà (tổng hợp)