Tia-Thủy Nguyễn mang 'Silver Room' đến khu vườn kiến trúc nổi tiếng tại Pháp
Ngày 26/5 vừa qua, Tia-Thủy Nguyễn đã mang phẩm sắp đặt có tên 'Silver Room' đến Château La Coste, Pháp. Với tác phẩm đầy tham vọng này, Tia hy vọng mở thêm cánh cửa để phương Tây bước vào thế giới nghệ thuật đương đại Việt Nam, dạo chơi ở ranh giới giữa sử thi, kiến trúc Tây Nguyên, các nghi lễ Phật giáo, các thực hành thủ công của mỹ thuật Việt Nam.
Lấy cảm hứng từ kiến trúc của những ngôi nhà Rông của các dân tộc miền Bắc Tây Nguyên - nơi Tia gắn bó trong suốt những năm sinh viên đi vẽ thực tế, Silver Room có kích cỡ tương đương một căn nhà thật, với tổng chiều cao 16.2 mét, rộng 6 mét và dài 14.9 mét. Toàn bộ hệ thống 26 cột nhà và sàn được làm từ khoảng 1,300 mét khối gỗ sến đỏ và cấu trúc mái mở được dựng từ những thân tre già cao từ 4-12 mét. Tất cả mối nối của nhà Rông đều buộc bằng dây, không dùng đinh. Chỉ có già làng - nghệ nhân Ynut mới biết cách dựng mái, buộc tre và chỉ đạo lớp thanh niên làm theo.
“Dựng mái nhà đúng là một nghệ thuật siêu đẳng, được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Mọi mưa gió, bão bùng trên tầng cao đều không quật được sức người, trí tuệ và kinh nghiệm đắc tâm cổ truyền. Những ai chưa chứng kiến, chưa bắt tay làm thì thật khó tưởng tượng” - Tia chia sẻ về một trong những thách thức khi thực hiện tác phẩm mà cô và già làng Ynut mất 10 tháng để tìm kiếm gỗ và xử lý chất liệu thật kỹ trước khi đưa sang Pháp.
Bước lên các bậc thang, người xem sẽ bắt gặp căn phòng vuông vức với lối vào duy nhất, lấy cảm hứng từ khái niệm “Tam Sinh Thạch” của Phật giáo. Kích thước phòng được đo bằng thước Lỗ Ban theo phong thủy Á Đông, nhằm chọn được con số may mắn cho gia chủ (3012 x 2092 x 2320 mm). Căn phòng được dựng lên từ hai phiến đá nguyên khối nặng hơn 2 tấn, lấy ý tưởng từ “hai cột đá Thục Phán” trên núi Nghĩa Lĩnh. Đó là sự biểu hiện của tình huynh đệ, ý chí giữ gìn non sông đất nước của người Việt. Hai phiến đá ghép lại, chừa ra một khe cho ánh sáng lọt vào, nhắc đến sự có mặt của “Thần mặt trời” trong sử thi Đam San.
Bên ngoài căn phòng được phủ một lớp quỳ bạc từ làng Kiêu Kỵ với truyền thống hơn 300 năm làm quỳ vàng bạc, trải qua hơn 40 công đoạn phức tạp khiến Silver Room lấp lánh phản chiếu ánh nắng như gương. Cấu tạo cửa vào nhỏ với ngưỡng cửa cao, khiến người xem phải nhấc chân, cúi đầu khi bước vào Silver Room. Vô tình, họ thực hiện một nghi lễ thể hiện sự tôn kính với đức Phật bên trong, trong phút chốc họ trở thành một phần của tác phẩm. Nếu may mắn, người xem có thể chứng kiến sự huyền diệu khi tia sáng mặt trời chiếu lọt qua khe cửa, rọi sáng vào tượng Phật bằng đá thạch anh trắng, mang lại một vầng hào quang huyền ảo. Cũng chính tính ‘thời khắc’ độc đáo này đã nhấn mạnh chữ ‘duyên’ trong Phật giáo, đúng người, đúng thời điểm, không thể gượng ép. Tác phẩm thể hiện lối sống và niềm tin của chính nghệ sĩ vào một cõi an nhiên trong tâm hồn, giữa bộn bề những xung đột giữa quá khứ - hiện tại - tương lai; giữa khát khao và sự buông bỏ; giữa những bản sắc của quê hương và sự hòa nhập với thế giới.
Tia cho biết, nghệ thuật với cô chưa bao giờ là một đích đến, mà là một hành trình mang một phần văn hóa và tâm hồn của người Việt Nam ra thế giới. Với Silver Room dù là thực hay ảo, biểu hiện hay ẩn chứa sâu lắng, tất cả đều ghi lại dấu ấn của đam mê và sáng tạo trong nghệ thuật của Tia.
Nằm cách trung tâm thành phố Aix-en-Provence khoảng 25km về phía Bắc, quần thể kiến trúc Château La Coste do Patrick McKillen xây dựng vào năm 2012 tập hợp những thiết kế độc đáo của những kiến trúc sư danh tiếng nhất, từng đoạt giải Pritzker Prize như Tadao Ando, Jean Nouvel, Frank Gehry, Norman Foster và Renzo Piano.
Từ năm 2017, Château La Coste chính thức ra mắt công chúng bộ sưu tập nghệ thuật đương đại với các tên tuổi nghệ sĩ quan trọng từ khắp nơi trên thế giới như: Louise Bourgeois, Andy Goldworthy, Tracey Emin, Alexander Calder, Richard Serra và Ngải Vị Vị...v...v… Điểm nhấn của các BST này là những sắp đặt và điêu khắc cỡ lớn, được sáng tác hài hòa với đặc thù địa thế và hệ sinh thái vùng Provence.