Tích hợp rủi ro vào quy hoạch và chính sách phát triển đô thị vùng ĐBSCL

Hội thảo được tổ chức tại Hậu Giang.

Ngày 18/07, tại Hậu Giang, Ban Kinh tế TW phối hợp với Bộ Xây dựng và Cơ quan phát triển Pháp (AFD) tổ chức chuỗi Hội thảo về Quy hoạch và phát triển bền vững đô thị vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL).

Đây là Hội thảo chuyên đề thứ 3 trong chuỗi 4 hội thảo do Ban Kinh tế TW cùng với Bộ Xây dựng, Cơ quan phát triển Pháp (AFD) và các đô thị đại diện cho các vùng tổ chức để góp phần triển khai Nghị quyết 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về “Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” và Nghị quyết 148-NQ/CP ngày 11/11/2022 của Chính phủ triển khai thực hiện Nghị quyết 06 của Bộ Chính trị.

Vùng ĐBSCL bao gồm 13 tỉnh, thành phố; là vùng có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế - xã hội; môi trường sinh thái, quốc phòng, an ninh.

Hiện vùng ĐBSCL có 174 đô thị gồm: 01 đô thị trực thuộc TW, 02 đô thị loại I thuộc tỉnh, 12 đô thị loại II, 09 đô thị loại III, 23 đô thị loại IV và 127 đô thị loại V. Tỷ lệ đô thị hóa toàn vùng đạt 31,16%, tăng 4,6% so với năm 2015)

Đây là vùng chiếm 12% diện tích, 19% dân số của cả nước, có mạng lưới sông, kênh, rạch dày đặc; có lợi thế về phát triển nông nghiệp, công nghiệp thực phẩm, du lịch, năng lượng tái tạo; là trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam: đóng góp 50% sản lượng lúa, 65% sản lượng nuôi trồng thủy sản và 70% các loại trái cây của cả nước; 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% sản lượng cá xuất khẩu; có vị trí thuận tiện trong giao thương với các nước ASEAN và Tiểu vùng sông Mê Kông.

Ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng ban Kinh tế TW phát biểu tại Hội thảo.

Song đây cũng là vùng đang chịu tác động lớn về thiên tai và biến đổi khí hậu, được cảnh báo là 1 trong 3 vùng đồng bằng bị ngập lụt, mất đất lớn nhất trên thế giới.

Một số nghiên cứu dự báo đến cuối thế kỷ XXI, mực nước biển dâng từ 0,5-1m, kéo theo khoảng 39% diện tích, 35% dân số ĐBSCL chịu ảnh hưởng. Toàn bộ 13 tỉnh, thành phố tại ĐBSCL đều có nguy cơ ngập, trong đó một số đô thị lớn, trung bình có nguy cơ ngập cao như TP Rạch Giá, TP Hà Tiên (Kiên Giang), TP Cà Mau (tỉnh Cà Mau), TP Sóc Trăng (tỉnh Sóc Trăng), TP Vị Thanh (tỉnh Hậu Giang) và TP Cần Thơ).

Phát biểu tại Hội thảo, ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng ban Kinh tế TW cho biết, với tính chất quan trọng của vùng, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 13-NQ/TW ngày 02 /04/ 2022 về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 ; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 287/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch Vùng ĐBSCL thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, tỷ lệ đô thị hóa của vùng đạt khoảng 42 đến 48%. Các định hướng lớn như: phát triển hệ thống đô thị ĐBSCL theo hướng phân bố hợp lý tại các vùng đô thị, dọc theo các hành lang phát triển chính của vùng; mô hình đô thị sinh thái, nén, thích ứng biến đổi khí hậu.

Ông Nghiêm Xuân Thành, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Hậu Giang phát biểu tại Hội thảo.

“Để triển khai các định hướng nêu trên của Nghị quyết 06 và các nghị quyết, chiến lược liên quan, một trong những yêu cầu quan trọng là phải tích hợp được các yêu cầu về khả năng chống chịu và thích ứng với biến đổi khí hậu vào trong các quy hoạch phát triển đô thị…” - Phó trưởng ban Kinh tế TW Nguyễn Đức Hiển nhấn mạnh.

Từ thực trạng các yếu tố, điều kiện tự nhiên, nguồn lực đặc thù của vùng, ý kiến các chuyên gia, các nhà khoa học, đại diện các địa phương đã cùng thảo luận về mô hình đô thị phát triển bền vững cho các đô thị vùng ĐBSCL;

Các ý kiến tập trung phân tích một loạt vấn đề về: Vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên của vùng; hiện trạng phát triển kinh tế - xã hội; tài nguyên thiên nhiên, môi trường; Hệ thống đô thị, nông thôn; Kết cấu hạ tầng; Liên kết nội vùng, liên kết vùng với khu vực và quốc tế; các nguồn lực của vùng đã và đang được khai thác, các tiềm năng chưa được khai thác; Các nguy cơ và tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu trên địa bàn vùng; vị thế, vai trò của vùng đối với quốc gia; Các vấn đề trọng tâm cần giải quyết trong quy hoạch vùng.

Từ đó đề xuất các chính sách phát triển đô thị trong vùng, cách tiếp cận khả năng chống chịu ở cấp địa phương đối với các tỉnh, thành phố thuộc vùng ĐBSCL…

Hội thảo cũng chia sẻ về những kinh nghiệm quốc tế về quy hoạch và phát triển bền vững đô thị, mở ra khả năng học hỏi, áp dụng cho các tỉnh, thành phố thuộc Vùng ĐBSCL của Việt Nam.

Chuyên gia quốc tế chia sẻ tại Hội thảo.

Thanh Thanh