Tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ ở nhiều khu nhà trọ công nhân
Các tỉnh khu vực Đông Nam bộ, nhất là Bình Dương và Đồng Nai đang có hơn 3 triệu lao động làm việc ở các khu công nghiệp, chủ yếu sinh sống trong các nhà trọ nhỏ hẹp, xây dựng từ nhiều năm trước. Trong đó, không ít khu trọ đã xuống cấp, không đáp ứng được các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy (PCCC), tiềm ẩn nguy cơ cao về cháy nổ.
Nguy hiểm chực chờ
Giữa tháng 3, buổi trưa nắng như đổ lửa, anh L.V.T (quê huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) từ công ty trở về phòng trọ trên địa bàn phường Dĩ An (TP Dĩ An, tỉnh Bình Dương). Anh vào phòng thay vội cái áo rồi bật bếp gas mini nấu ăn cho cả gia đình. Phòng trọ chỉ rộng chừng 12m2 nhưng có tới 4 người ở, khu vực góc tường bên trong tận dụng để bếp và đồ dùng nấu nướng. Anh chia sẻ: “Nắng nóng gay gắt khiến mọi thứ trong nhà không phơi mà khô như rang, mỗi ngày tôi sử dụng bếp gas mini đều rất cẩn thận để tránh bị cháy nổ. Bếp nhà tôi đã cũ, bật nhiều lần mới lên lửa, cũng có lần con gái ở nhà một mình, sử dụng hộp quẹt châm mồi bị bén lửa vào lớp giấy dán tường, may mắn có người ở phòng bên hỗ trợ dập tắt kịp thời, tránh được nguy cơ nổ bình gas”.
Khu nhà trọ anh T. sinh sống có 8 phòng lợp mái tôn, được xây dựng hơn 10 năm trước, lối đi rộng chưa tới 1m, nhiều vị trí tường đã bong tróc, dây điện vào các phòng bám đầy bụi và mạng nhện. Một số phòng, người thuê còn câu mắc điện để sạc loa đài, điện thoại... tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ trong mùa cao điểm nắng nóng này. Tỉnh Bình Dương hiện có gần 183.000 khu nhà trọ, với 602.466 phòng trọ cho thuê, tổng diện tích khoảng 3 triệu m2 sàn với hơn 500.000 người sinh sống. Người thuê trọ chủ yếu là công nhân lao động khó khăn, ý thức về PCCC chưa cao, chỉ cần một mồi lửa nhỏ có thể lan ra cả khu trọ, trong khi lối đi nhỏ hẹp, khi xảy ra cháy việc thoát hiểm rất khó khăn. Tương tự, trên địa bàn tỉnh Đồng Nai hiện có khoảng 150.000 phòng trọ, trong đó có nhiều phòng được xây dựng đã hơn 10 năm, nguy cơ hỏa hoạn cao khi phần lớn các phòng trọ có diện tích dưới 10m2 , hệ thống điện đã xuống cấp, không đảm bảo an toàn PCCC.
Ghi nhận của phóng viên tại một số khu nhà trọ, hộ kinh doanh nhà trọ lẻ (dưới 10 phòng) tại các phường Trảng Dài, Tân Hiệp, Bửu Long, Hóa An (TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai), phần lớn nhà trọ có hệ thống điện đã xuống cấp, câu mắc chằng chịt, thiết bị sử dụng điện ngày càng nhiều nhưng hệ thống dây không được nâng cấp, lối đi nhỏ hẹp và phương tiện PCCC chưa đảm bảo. Ngoài ra, nguy cơ cháy còn đến từ việc sinh hoạt của công nhân lao động trong phòng trọ như nấu ăn, sạc các thiết bị điện, đốt nhang...
Chủ động PCCC từ nhà trọ
Trong thời gian gần đây, khu vực các tỉnh Đông Nam bộ xảy ra nhiều vụ cháy nổ để lại hậu quả nghiêm trọng. Trước tình hình này, ngành chức năng và các địa phương đã áp dụng nhiều giải pháp, đề ra nhiều sáng kiến PCCC, chủ động giảm thiểu thiệt hại khi có sự cố. Ngay từ đầu năm 2024, Cảnh sát PCCC Công an tỉnh Bình Dương đã triển khai các tài liệu tuyên truyền, khuyến cáo qua hình thức gửi mã QR đến tất cả cơ sở dễ phát sinh cháy nổ, trong đó có các khu nhà trọ, nhà cho thuê trên địa bàn, hướng dẫn cách phòng ngừa, kỹ năng sử dụng phương tiện và xử lý thoát nạn khi có sự cố. Đây được xem là cách làm mới, người dân tiếp cận nhanh và dễ dàng thực hiện, góp phần nâng cao ý thức phòng chống cháy nổ ở khu vực nhà trọ, đặc biệt là trong tình hình nắng nóng kéo dài như hiện nay.
Bên cạnh đó, ngành chức năng đã triển khai nhiều buổi tập huấn PCCC tại khu dân cư, nhà trọ, áp dụng nhiều mô hình chủ động PCCC từ nhà trọ, mà điển hình là Tổ liên gia an toàn PCCC, Điểm chữa cháy công cộng với hệ thống báo động, trang thiết bị cứu nạn cứu hộ ban đầu đã giúp người dân chủ động phối hợp khống chế cháy nổ. Bà H.L.A (người dân khu phố 4, phường Mỹ Phước, thị xã Bến Cát, Bình Dương) chia sẻ, được ngành chức năng tuyên truyền và trang bị các bình PCCC cho Tổ liên gia số 5 (gồm các hộ dân trên đường D3, khu phố 4) từ sớm, đã góp phần cứu được 4 người mắc kẹt trong vụ cháy nhà ở khu vực cuối tháng 1-2024, trong đó có 2 trẻ em, đồng thời tránh được nguy cơ cháy lan sang 2 nhà bên cạnh.
Theo Đại tá Nguyễn Thanh Điệp, Phó Giám đốc Công an tỉnh Bình Dương, tỉnh đang triển khai thực hiện đồng bộ công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn chủ các cơ sở kinh doanh nhà trọ và người thuê trọ trang bị kiến thức PCCC, phương thức thoát nạn để kịp thời thoát hiểm khi có cháy nổ, đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản, hạn chế thấp nhất thiệt hại khi có hỏa hoạn xảy ra. Về giải pháp lâu dài, UBND các huyện, thị, thành phố triển khai kế hoạch khảo sát toàn diện để phân loại các khu nhà trọ đạt và không đạt chuẩn theo quy định, từ đó phối hợp tuyên truyền, vận động chủ các khu nhà trọ xuống cấp, không có lối thoát hiểm có kế hoạch nâng cấp hoặc xây dựng lại theo lộ trình.