Tiềm ẩn nhiều nguy cơ sạt lở trên Quốc lộ 6

Hiện trường sạt lở trên QL6 đoạn qua bản Tà Niết (xã Chiềng Hắc, huyện Mộc Châu cũ) tháng 9/2024 với những khối đá gây ảnh hưởng giao thông nghiêm trọng. Ảnh: CTV.

Sạt lở nghiêm trọng

Vụ sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 6 (QL6) đoạn qua xã Mai Châu (tỉnh Phú Thọ) mới đây khiến 3 người chết hiện đang tiếp tục được cơ quan chức năng khẩn trương khắc phục, làm rõ nguyên nhân và đề xuất giải pháp nhằm giảm thiểu rủi ro tương tự trên tuyến.

Trao đổi với phóng viên Báo Đại đoàn kết, lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) tỉnh Phú Thọ cho biết, khu vực xảy ra sạt lở khoảng 2.000m3 đất đá tràn lấp trên QL6 đoạn qua xóm Nhuối xã Mai Châu hiện vẫn còn nguy cơ sạt trượt. Nỗ lực lật từng phiến đá suốt đêm 14/12 sang rạng sáng ngày 15/12, lực lượng chức năng đã tìm thấy 3 thi thể nạn nhân và cơ bản thông tuyến cho xe qua.

Lãnh đạo tỉnh Phú Thọ cũng đã tổ chức thăm hỏi, trao hỗ trợ cho các gia đình nạn nhân. Sở NNMT đã đề xuất và kiến nghị cơ quan quản lý đường bộ, chính quyền địa phương và nghành chức năng tiếp tục kiểm tra, theo dõi, có phương án xử lý triệt để các vết nứt để phòng tránh sạt lở, đảm bảo an toàn giao thông tại khu vực trên.

Thực trạng tuyến QL6, mạch nối quan trọng từ Hà Nội lên Tây Bắc với tổng chiều dài hơn 500km, xảy ra rất nhiều vụ sạt lở cả taluy dương và taluy âm những năm qua, nhất là mùa mưa bão. Được nâng cấp, cải tạo với nguồn lực lớn, nhưng do tuyến chạy qua vùng địa hình núi cao, hiểm trở bên vực bên vách, lại nhiều khúc cua tay áo, kết cấu địa chất yếu, nhiều vách đá bị phong hóa nên chưa thể xử lý nhằm hạn chế sạt trượt.

Chỉ riêng đoạn QL6 chạy qua xã Mai Châu và xã Pà Cò, ghi nhận sạt lở từ năm 2024 đến nay lên tới hàng trăm vụ với mức độ khác nhau do địa chất bất ổn. Đáng chú ý những vụ sạt lở này bất kể thời tiết (thậm chí không có mưa tại điểm sạt lở).

Gần đây, ngày 31/8, tại Km121+700 hàng loạt tảng đá lớn từ núi cao bất ngờ lăn xuống QL6 chắn toàn bộ mặt đường. Trước đó ít ngày tại Km128+740 cũng có đá lăn ập xuống trúng 1 xe ô tô con. Cả 2 sự cố không gây thiệt hại về người nhưng rất đáng báo động hiểm họa rình rập.

Cách đây 3 tháng, người dân Pà Cò phát hiện vết nứt lớn dài khoảng 100m trên taluy dương khu vực Km141+200 tạo khối đất đá khổng lồ có nguy cơ sập. Lãnh đạo xã đã khuyến cáo người dân hạn chế di chuyển qua khu vực và lên kế hoạch di dời một số hộ dân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Không chỉ liên quan QL6, tỉnh Hòa Bình cũ cũng đã nhiều lần công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên các tuyến tỉnh lộ khác do sạt lở.

Khảo sát và đánh giá địa chất taluy trên tuyến QL6 là rất cấp thiết. Các tỉnh Phú Thọ và Sơn La đã có nhiều giải pháp xử lý tức thời tại các điểm xung yếu như lắp rào thép chặn đá rơi, xây tường chắn, kè bê tông ổn định mái dốc, nhưng tuyến quá dài và nhiều điểm nguy cơ kèm biến động khó lường.

Lực lượng chức năng tìm kiếm cứu nạn trong vụ sạt lở nghiêm trọng tại đèo Thung Khe (Mai Châu) ngày 14/12. Ảnh: Trọng Lộc.

Cần có giải pháp kịp thời

Trước nguy cơ sạt lở, lãnh đạo Sở Xây dựng tỉnh Phú Thọ cho biết, đã có văn bản báo cáo lên UBND tỉnh về sự cố sạt lở nghiêm trọng mới đây xảy ra tại xã Mai Châu. Đánh giá sơ bộ của Sở Xây dựng cũng nêu khu vực này hiện vẫn tiềm ẩn nguy cơ sạt lở nguy hiểm và đề nghị UBND tỉnh Phú Thọ có ý kiến lên Bộ Xây dựng, Cục Đường bộ Việt Nam tổ chức kiểm tra, đánh giá hiện trạng và xây dựng phương án xử lý, khắc phục không chỉ đối với địa điểm vừa xảy ra sự cố mà với cả tuyến QL6.

Theo Cục Đường bộ Việt Nam, tiềm ẩn rủi ro sạt lở trên QL6 hiện có ít nhất 5 điểm nguy cơ cao tập trung đoạn dài khoảng 20km (từ Km118 đến Km138) chạy qua huyện Mai Châu cũ, người tham gia giao thông phải rất chú ý. Phát hiện sớm các điểm này, các đơn vị thi công đang sửa chữa, khắc phục bằng cách gia cố lưới thép bảo vệ mái taluy dương, gia cố hộ lan tôn sóng, và cạy bẩy đá. Tuy nhiên, do nền địa chất phức tạp, vẫn có thể xảy ra sạt lở đột ngột mặc dù không có mưa lớn, mưa dài ngày.

Sau vụ sạt lở vừa qua, Cục Đường bộ đã cử đoàn công tác tới hiện trường nghiên cứu, đánh giá khu vực sự cố, và đã báo cáo lên Bộ Xây dựng đề nghị xem xét công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai. Đồng thời giao Khu Quản lý đường bộ I theo dõi diễn biến, rà soát địa hình, bố trí biển hiệu cảnh báo và phân luồng giao thông theo tình huống.

Theo các chuyên gia xây dựng, đá phong hóa bị nứt vỡ, dễ thấm nước làm tăng trọng lượng, và yếu đi do tác động thiên nhiên, môi trường, kém liên kết, kém khả năng chống chịu sườn dốc là nguyên nhân chính gây sạt trượt. Xây dựng đường giao thông qua khu vực có đá phong hóa có thể thay đổi cân bằng tự nhiên của sườn dốc, hoặc xe tải lớn chạy qua gây rung chấn nhất định. Đá phong hóa yếu đi không thể giữ vững toàn khối, mất cân bằng giữa lực giữ và lực trượt, đều có thể khiến sạt lở xảy ra. Khu vực Mai Châu là nơi có nhiều đá phong hóa.

Tùng Duy