Tiêm kích Mỹ diệt mục tiêu xa nhất lịch sử

Hôm 14/4, Không quân Mỹ cho biết tiêm kích F-15C Eagle đã bắn tên lửa không đối không tầm trung AIM-120 (AMRAAM) hạ gục mục tiêu là máy bay không người lái BQ-167, trong vụ tiêu diệt mục tiêu xa nhất từng được ghi nhận.

Vụ thử nghiệm diễn ra vào tháng 3 tại căn cứ không quân Tyndall ở Florida, phi đoàn 53 cho biết trong một tuyên bố. Đơn vị này không tiết lộ tầm bắn trong vụ thử nghiệm, vì tính chất nhạy cảm của vấn đề.

Các đối thủ của Mỹ đang nỗ lực phát triển tên lửa không đối không tầm xa, để cải thiện khả năng chống không đối đất.

AIM-120D là phiên bản hiện đại nhất với tầm bắn xa nhất trong dòng AMRAAM, ước tính vào khoảng 160km.

Thông cáo cũng không cho biết kỷ lục này chỉ giới hạn trong không quân hay toàn bộ lực lượng vũ trang Mỹ. Hải quân Mỹ từng biên chế tên lửa đối không tầm xa AIM-54 với tầm bắn lý thuyết lên tới 190 km.

Tầm bắn hiệu quả của tên lửa đối không phụ thuộc vào nhiều yếu tố, gồm độ cao và tốc độ của máy bay, cũng như khả năng cơ động của mục tiêu.

Hiện vẫn chưa rõ tên lửa AIM-120D được bắn trong thử nghiệm tháng trước có được Mỹ sửa đổi hay không.

Không quân Mỹ dự định thay thế tên lửa AMRAAM bằng tên lửa không đối không ngoài tầm nhìn AIM-260, một vũ khí được cho là có thể cạnh tranh về tầm bắn với tên lửa PL-15 của Trung Quốc.

Tuy vậy AIM-120 vẫn là dòng tên lửa không đối không tầm xa nhất hiện nay của Mỹ.

AIM-120 AMRAAM (viết đầy đủ là Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile dịch ra là "tên lửa không đối không tầm trung tiên tiến") là một trong những loại tên lửa không đối không hiện đại nhất thế giới, cực kỳ mạnh mẽ.

Được đưa vào phục vụ hạn chế năm 1991, tên lửa này đã xuất khẩu tới khoảng 35 quốc gia trên thế giới.

Tính tới ngày nay, các máy bay chiến đấu thế giới đã thực hiện tới hàng ngàn phát bắn AIM-120, có tới hàng trăm chiến thắng đã được ghi công cho AIM-120.

Tên lửa không đối không AIM-120 được công ty Hughes và Raytheon thay nhau phát triển, sản xuất từ 1991 tới nay.

Nó ra đời nhằm thay thế cho mẫu tên lửa dẫn đường bằng radar bán chủ động AIM-7 Sparrow vốn được đánh giá là kém hiệu quả.

Đơn giá một quả AIM-120 chừng 300.000-400.00 USD với các phiên bản từ AIM-120A đến C và lên tới "giá khủng" 1,78 triệu USD/quả với phiên bản AIM-120D.

Tên lửa không đối không AIM-120 có khả năng triển khai trên hầu hết các máy bay tiêm kích do Mỹ sản xuất, ví dụ như F-15 Eagle, F-16 Fighting Falcon, F-22 Raptor, F-35 Lightning II; F/A-18 Hornet và cả E/F Super Hornet.

Ngoài ra, AIM-120 có thể tích hợp trên một số mẫu máy bay chiến đấu của đồng minh Mỹ như Eurofighter Typhoon, Tornado, JAS 39 Gripen, F-2, Sea Harrier...

Các phiên bản AIM-120 nhìn chung đều có kích thước tương đương nhau, sự khác biệt chủ yếu nằm ở những cải tiến động cơ, thuốc phóng, hệ thống dẫn đường... AIM-120 có trọng lượng 152kg, dài 3,7m, đường kính thân 180mm.

AIM-120 được trang bị đầu đạn nổ phá mảnh nặng 22,7kg với phiên bản A/B và rút xuống còn 18,1kg với phiên bản C.

Mặc dù đầu nổ của AIM-120 được cho là nhẹ hơn loại trên AIM-7, nhưng nó vẫn được đánh giá là hiệu quả, dễ dàng phá hủy hoặc gây tổn thương nghiêm trọng với mọi máy bay tiêm kích, máy bay ném bom, máy bay vận tải...

AIM-120 sở hữu khả năng cơ động và tốc độ cao nhờ được trang bị động cơ rocket WPU-6/B có thể đưa AIM-120 đạt tốc độ đáng kinh ngạc - Mach 4 (tương đương 4.900km/h) cho phép nó tiêu diệt ngay cả những máy bay chiến đấu nhanh nhất của đối phương.

Tầm bắn, phiên bản đời đầu A/B của dòng tên lửa AIM-120 chỉ đạt mức 55-75km (khá hơn AIM-7 đạt tầm 50km), tuy nhiên từ phiên bản AIM-120C-5 thì tầm bắn tăng lên đến 105km và đến AIM-120D thì tăng lên 160km.

Bên cạnh việc phát triển cho máy bay chiến đấu, nhà sản xuất cũng nghiên cứu chế tạo một vài phiên bản AIM-120 cho các tổ hợp tên lửa đất đối không. Ví dụ như hệ thống tên lửa phòng không SLAMRAAM được thiết kế trên khung gầm xe bọc thép HMMWV, trang bị bệ phóng với 5 đạn tên lửa.

Hay hệ thống tên lửa phòng không tầm trung - xa NASAMS do Na Uy phát triển, cũng sử dụng các phiên bản cải tiến của tên lửa AIM-120. Tuy nhiên, khi được triển khai trên mặt đất, tầm bắn của AIM-120 "giảm chóng mặt" với cự ly theo phương ngang chỉ là 25km.

Việt Hùng