Tiềm năng phát triển của bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất
Kết hợp độc đáo giữa bom và tên lửa, bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất cung cấp cho các lực lượng trên bộ và hải quân khả năng cơ động để tấn công các mục tiêu mà trước đây nằm ngoài tầm với của họ.
Đây là giải pháp kết hợp tính kinh tế và hiệu quả, đáp ứng đồng thời nhu cầu phát triển của các lực lượng vũ trang hiện nay và trong tương lai.
Bom đường kính cỡ nhỏ
Bom đường kính nhỏ (Small Diameter Bomb - SDB) GBU-39/B là loại bom lượn dẫn hướng chính xác bằng hệ thống định vị toàn cầu (GPS) và hệ thống điều hướng quán tính (INS), được các tập đoàn Boeing và Lockheed Martin phát triển năm 2002 và với hơn 30.000 quả đã được xuất xưởng từ năm 2006. Với khả năng đâm xuyên và sức công phá mạnh, SDB dùng để tấn công các mục tiêu cố định kiên cố hay được che phủ như kho nhiên liệu, hầm ngầm, nhà chứa máy bay...
Ghép nối bom đường kính nhỏ và tên lửa M26; Nguồn: defence24.pl
SDB dài 1,8m, đường kính khoảng 19cm, nặng 130 kg, chứa lượng thuốc nổ từ 16 đến 93 kg, được tích hợp ngòi nổ thông minh xuyên mục tiêu cứng với các chức năng an toàn và các tùy chọn nổ trên không hay giữ chậm. Bom có khả năng xuyên 1m bê tông cốt thép dưới 1m đất. SDB cũng được gắn cánh "DiamondBack", bung ra sau khi thả để tăng thời gian lượn và đạt tầm bay tối đa.
Kích thước và độ chính xác của SDB cho phép tạo ra một loại vũ khí hiệu quả gây ít thiệt hại đối với các công trình cận mục tiêu. Hầu hết các máy bay của Không quân Mỹ sử dụng giá đỡ BRU-61/A có thể mang bốn quả bom loại này thay vì một quả loại 907 kg. Tháng 11/2014, Không quân Mỹ phát triển phiên bản SDB I để tấn công các nguồn gây nhiễu chiến tranh điện tử và nhằm vô hiệu hóa vũ khí dẫn hướng.
Hợp tác nghiên cứu Saab-Boeing
Tập đoàn Boeing và Saab đã sáng tạo khi ghép SDB và động cơ tên lửa M26 để tạo ra vũ khí lai có tên gọi Bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất (Ground Launched Small Diameter Bomb - GLSDB). GLSDB có chiều dài 3,9m, đường kính 0,24 m, nặng khoảng 272 kg, tầm bắn 150km. Khi được động cơ đưa lên đủ độ cao và đạt tốc độ cần thiết, đôi cánh sẽ mở và SDB lượn tới mục tiêu nhờ đầu tìm laser bán chủ động (SAL). Trong khi các tên lửa bắn loạt (MLRS) kinh điển bay theo quỹ đạo đạn đạo, các SDB phóng bằng tên lửa có thể lượn theo quỹ đạo đã chọn.
Sử dụng đầu đạn nhỏ hơn, GLSDB có thể lấp đầy phân khúc trống của hỏa lực tầm xa chính xác nhằm tiết kiệm tên lửa lớn hơn cho các mục tiêu chiến lược. Các loại đạn pháo thông minh như Excalibur có khả năng điều chỉnh để có góc tiếp cận mục tiêu cao hơn so với đạn pháo truyền thống, gần như vuông góc với mặt đất thay vì góc 45 độ, cải thiện khả năng tấn công mục tiêu được che chắn ở phía sau các ngọn đồi hay công trình. Tuy nhiên, khả năng bay theo đường vòng để tấn công mục tiêu một cách gián tiếp thì chưa loại pháo nào có thể làm.
Hình dáng thuôn và mũi xuyên bằng thép cứng cho phép SDB xuyên thủng bê tông cốt thép dày hơn 1m, gần tương đương với loại bom xuyên một tấn. Do đó, GLSDB cũng thích hợp hơn GMLRS hay Excalibur khi chống lại các mục tiêu kiên cố. GLSDB được cho là có lợi thế ở yếu tố bất ngờ, chi phí mang phóng rẻ hơn so với phiên bản thả từ máy bay. Đến 22/3/2019, chương trình GLSDB đã được thử nghiệm gần 10 lần. Trong một trình diễn năm 2017, GLSDB đánh trúng một mục tiêu di chuyển ở khoảng cách 100km và trong một thử nghiệm năm 2019 – đánh trúng mục tiêu trên biển ở cự li 130km, tại Trung tâm Thử nghiệm Andøya ở Andenes (Na Uy).
Bom đường kính nhỏ phóng từ mặt đất tận dụng khả năng cơ động và độ chính xác vốn có của bom đường kính nhỏ và tầm bắn của tên lửa. Nguồn: saab.com
Hệ thống này có hiệu quả về kinh tế, sử dụng vũ khí hiện có kết hợp với động cơ tên lửa dự trữ, cũng như thiết bị nạp đạn trên hệ thống MLRS hiện đang được sử dụng bởi nhiều đồng minh của Mỹ, không đòi hỏi phải chế tạo một hệ thống mới, sẽ là một lựa chọn có giá phải chăng đối với các khách hàng muốn sở hữu vũ khí có độ chính xác cao để thay thế các loại bom mẹ bị cấm theo Công ước về Bom chùm.
Hợp tác Saab Nammo và Nordic Shelter
Ngày 23/11/2021, tại Oslo (Na Uy), hai tập đoàn Saab và Nordic Shelter đã ký Biên bản ghi nhớ (MoU) hỗ trợ dự án GLSDB đang được thực hiện ra. Nammo sẽ chịu trách nhiệm phát triển và sản xuất động cơ tên lửa như một phần của hệ thống phụ động cơ đẩy GLSDB. Đối tác Nordic Shelter chịu trách nhiệm phát triển và sản xuất bệ phóng GLSDB mô-đun, dựa trên container tiêu chuẩn, tùy chỉnh, hoàn toàn tự động, với tầm bắn 150km, khả năng bắn trúng mục tiêu trên diện rộng và độ chính xác cao.
Với tên lửa tầm xa gắn SDB, được thiết kế để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của các lực lượng vũ trang này, Na Uy có thể biến GLSDB trở thành một giải pháp hấp dẫn hơn nữa và hưởng lợi từ triển vọng xuất khẩu trong tương lai. Các nhà nghiên cứu nhận thấy rất nhiều tiềm năng trong GLSDB, vì nó cung cấp cho các lực lượng vũ trang trên toàn thế giới khả năng pháo binh tầm xa, cùng với khả năng sử dụng cấu hình bệ phóng rời rạc khiến GLSDB trở nên độc nhất trong số các hệ thống pháo binh.
GLSDB cung cấp cho các lực lượng trên bộ và hải quân khả năng cơ động để tấn công các mục tiêu mà trước đây nằm ngoài tầm với của họ; Nguồn: militaryleak.com
GLSDB cho phép SDB được phóng từ mặt đất từ nhiều loại bệ phóng và cấu hình khác nhau, tận dụng lợi thế chi phí thấp cho các lực lượng trên bộ. Hệ thống GLSDB nổi bật với độ chính xác cao ở tầm xa, có khả năng bay theo quỹ đạo phức tạp và cơ động để tấn công các mục tiêu mà vũ khí bắn trực tiếp và gián tiếp thông thường không có cơ hội tiếp cận.
GLSDB có khả năng bao quát 360 độ với các góc tấn công đa dạng, công kích mục tiêu sau lưng núi với sai số 1m - điều mà không một loại đạn pháo nào làm được. Nhờ đó, bom có thể tấn công với mọi góc độ, tiêu diệt mục tiêu gián tiếp được che chắn bằng địa hình, và xuyên phá chống lại các mục tiêu kiên cố, có khả năng tấn công cả các mục tiêu di động trong mọi điều kiện thời tiết cả ban ngày và ban đêm.
SDB điều hướng tới mục tiêu bằng điều hướng INS được hỗ trợ bởi GPS chống nhiễu cao. SDB cũng cung cấp cho các hoạt động tác chiến trong môi trường bị từ chối GPS, tấn công khu vực và các mục tiêu phát ra bức xạ. Bất kỳ nền tảng nào có khả năng sử dụng container hệ thống phóng loạt (M270, HIMARS, CHUNMOO) cũng có thể được sử dụng. Giải pháp container cũng có thể được sử dụng trên tàu, cung cấp cho GLSDB khả năng bắn từ cả nền tảng trên đất liền và trên biển.
Bằng cách tận dụng khả năng cơ động và độ chính xác vốn có của SDB và tầm bắn của tên lửa, GLSDB cung cấp cho các lực lượng trên bộ và hải quân khả năng cơ động để tấn công các mục tiêu mà trước đây nằm ngoài tầm với của họ. GLSDB là giải pháp tầm xa tối ưu, kết hợp tính kinh tế và hiệu quả, đáp ứng đồng thời nhu cầu phát triển của các lực lượng vũ trang hiện nay và trong tương lai. Chương trình kết hợp độc đáo giữa bom và tên lửa GLSDB mang lại rất nhiều ưu thế trong tác chiến./.
