Tiền mang lại sự tự do?

Tiền có thể mang tới sự tôn nghiêm

Cách đây không lâu xảy ra một chuyện khác khiến tôi ý thức được rằng, trọng điểm của việc tự do tài chính hoàn toàn không nằm ở của cải, mà nằm ở "tự do".

Một người bạn của tôi làm việc ở bên Mỹ được 2 năm, bố của anh ấy bị ung thư giai đoạn cuối, bệnh viện thông báo bệnh tình nguy kịch nên cậu ấy vội vàng xin nghỉ phép và trở về Bắc Kinh. Bác sĩ đã kéo sự sống của bố cậu ấy về từ tay tử thần, nhưng cậu ấy lại gặp phải vấn đề khó xử.

Vốn dĩ cậu ấy chỉ xin lãnh đạo nghỉ 2 tuần để về nhà lo hậu sự cho bố rồi lập tức quay trở lại công ty. Nay người được cứu sống đương nhiên là chuyện tốt rồi, nhưng sau đó cậu ấy phải làm sao? Ở nhà chăm sóc bố hay quay trở lại công ty? Suy đi tính lại, cuối cùng cậu ấy vẫn trở lại Mỹ theo như kế hoạch ban đầu, kết quả là vừa sang đến Mỹ thì bố cậu ấy qua đời, nhưng số ngày nghỉ phép của cậu ấy đã dùng hết, không thể trở về được nữa.

Những câu chuyện như vậy xảy ra xung quanh tôi không phải là ít, rất nhiều người đang dốc sức làm ăn ở các thành phố lớn đều đang đối diện với vấn đề tương tự. Để bố mẹ già đơn độc trong căn nhà trống trải nơi quê hương đã cảm thấy không nhẫn tâm rồi, nhưng nếu ngay đến cả khi bố mẹ qua đời mà vẫn không thể ở bên cạnh tiễn họ quãng đường cuối cùng, thì quả thật khiến người ta khó lòng chấp nhận được.

Tự do tài chính là khao khát của nhiều người. Ảnh: Hindustan Times.

Tiền có thể mang tới sự tự do

Kể từ lúc đó, tôi trở thành một người "yêu tiền", kịch bản về tiền bạc của tôi đã bị thay đổi.

Tôi và chồng tôi đã hạ quyết tâm trong tương lai không những phải tự do về tài chính, mà tốt nhất phải có một công việc tự do về địa điểm và tự do về thời gian. Tôi không biết nghề nghiệp đó là gì, càng không biết làm thế nào để tìm được nó. Hồi đó cụm từ "dân du mục kỹ thuật số" còn chưa thịnh hành, nhưng không biết tại sao tôi đã có một niềm tin kỳ lạ đến khó tả, tin chắc rằng chúng tôi có thể làm được.

Năm ấy chúng tôi 27 tuổi, vẫn còn một đống khoản vay sinh viên, không có tiền, không có nhà, chỉ có duy nhất ước mơ mà thôi. Nhưng cũng chính vì có một ước mơ rõ ràng như vậy, như thể ngọn hải đăng dẫn đường cho chúng tôi tiến về phía trước, khiến tôi thực hiện được mục tiêu ấy vào năm 42 tuổi.

Bây giờ ngoảnh đầu nhìn lại, tại sao một ước mơ rõ ràng lại quan trọng đến như vậy? Bởi vì:

Thứ nhất, khi tôi khát khao đạt được tự do tài chính, mối quan hệ giữa tôi và tiền bạc không còn mập mờ nữa, mà đã được xác định rõ ràng. Có mục tiêu rõ ràng thì chúng ta mới có hành động cụ thể và chuẩn xác.

Thứ hai, giống như hẹn hò yêu đương vậy, khi mối quan hệ còn mập mờ, bạn luôn có cảm giác đối phương phụ tấm lòng mong đợi của mình. Chỉ khi mối quan hệ trở nên rõ ràng, thì trách nhiệm của 2 bên mới thực sự nghiêm túc, ràng buộc lẫn nhau. Bạn muốn kiếm tiền thì phải chịu trách nhiệm với việc kiếm tiền, không kiếm được tiền thì đừng mơ tưởng nhờ cậy gì vào tiền.

Thứ ba, điều này quan trọng. Khi bạn muốn có tiền, bạn sẽ tiếp xúc với những người có nhiều tiền hơn, biết kiếm tiền hơn. Trong quá trình đó, dần dần bạn sẽ nhận ra: Ồ, thì ra người có tiền suy nghĩ vấn đề như vậy, làm việc như thế, nói chuyện như thế! Quá trình thăng cấp tư duy ấy giúp bạn từng bước từng bước tạm biệt "tư duy của người nghèo".

Đồng thời, khi bạn ngày càng suy nghĩ như một người giàu thực thụ, thì khoảng cách giữa bạn và tiền sẽ không còn xa nữa.

Đương nhiên, bản thân đồng tiền không phải là mục đích, mà là công cụ giúp chúng ta sống một cuộc sống mà mình mong muốn.

Vì vậy, xác định mục tiêu rõ ràng rất quan trọng, nhưng thấu hiểu ý nghĩa của mục tiêu này đối với bạn còn quan trọng hơn. Chính nguyên nhân sâu xa phía sau mục tiêu ấy mới là động lực thật sự của bạn.

Đối với tôi, ý nghĩa cuối cùng của việc kiếm tiền là để có nhiều tự do hơn. Tự do ấy không phải là muốn làm gì thì có thể làm việc đó, mà là không muốn làm việc gì thì không phải làm việc đó.

Có tiền, bạn có thể tự do thoát khỏi các mối quan hệ độc hại mà không cần phải sống phụ thuộc vào thái độ của người khác.

Có tiền, bạn có thể tự do nghỉ công việc mà mình không thích, dũng cảm theo đuổi đam mê. Có tiền, bạn có thể giúp đỡ người khác và báo đáp xã hội...

Nói tóm lại, có tiền nghĩa là bạn không cần đánh đổi hiện tại vì một tương lai vô định nữa. Cho nên, theo đuổi tự do tài chính hoàn toàn không phải là "hám của".

Hám của chỉ chú trọng đến sự thay đổi trong thời gian ngắn, chỉ nghĩ tới việc sau này có tiền rồi mình sẽ muốn làm gì, chứ hiếm khi cân nhắc sẽ phải từ bỏ những gì. Trong khi đó, theo đuổi tự do tài chính mới là khoản đầu tư lâu dài, mà từ đó bạn sẽ biết rõ ràng cần nỗ lực làm gì, buông bỏ những gì để đạt được tự do mà mình mong muốn.

Sự khác nhau lớn nhất giữa theo đuổi tiền bạc và theo đuổi tự do tài chính nằm ở chỗ, theo đuổi tiền bạc chịu sự thúc đẩy của ham muốn, còn theo đuổi tự do tài chính chịu sự thúc đẩy của hy vọng.

Mặc dù ham muốn cũng là một dạng năng lượng, ham muốn càng lớn thì năng lượng càng mạnh, động lực càng dồi dào, nhưng mức độ chuyên tâm và động lực kiên trì mà ham muốn mang lại cho bạn vốn không thể so sánh với hy vọng. Ham muốn coi việc có tiền là mục tiêu, còn hy vọng coi tài sản là công cụ để đi đến tự do.

Lần đầu tiên xem bộ phim Nhà tù Shawshank, sau khi nam chính Andy đã trải qua trăm nghìn khó khăn và muôn vàn hiểm nguy chui lên từ cống nước ô nhiễm và hôi thối, vào giây phút anh đứng dưới cơn mưa tầm tã, ngẩng đầu lên nhìn trời, 2 cánh tay giơ cao, tôi đột nhiên hiểu ra đó chính là hương vị của tự do!

Hãy thử tưởng tượng xem, nếu như không khát khao tự do mà là khát khao của cải vật chất, thì liệu anh ấy có thể chịu mọi tủi nhục trong ngục tù, dùng chiếc đục nhỏ để mỗi tối đục một chút, mất 19 năm để đục ra một con đường hầm, cuối cùng trốn thoát thành công khỏi cảnh giam cầm hay không?

Chắc chắn là không thể! Bởi vì động lực mà ham muốn mang lại cho con người sẽ thấp hơn nhiều so với hy vọng.

Cho nên, khi bạn nói muốn kiếm thật nhiều tiền, được tự do về tài chính, bạn cần suy nghĩ thật kỹ: Đối với bạn, tiền có nghĩa là gì? Đích đến mà bạn mong muốn rốt cuộc là của cải hay tự do tài chính? Hai đáp án đó sẽ quyết định động lực của bạn đến cuối cùng có thể đưa bạn đi bao xa.

Cao Lâm/Bách Việt Books-NXB Văn học