Tiến tới mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế 100% học sinh, sinh viên

Việc phát triển bảo hiểm y tế học sinh, sinh viên đã có sự tiến bộ vượt bậc.

Tuy nhiên, ngay trong các quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện, vẫn có không ít vướng mắc cần phải được tháo gỡ. Đây là điều mà ngành Bảo hiểm xã hội Việt Nam đang nỗ lực để tìm giải pháp.

Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng dần qua các năm

Đánh giá về kết quả thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (BHYT) học sinh, sinh viên (HSSV) trước thềm năm học mới, ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam cho biết, tỷ lệ bao phủ BHYT HSSV đang phát triển ổn định và tăng dần qua các năm. Nếu như năm 2016, cả nước có khoảng 15,9 triệu HSSV tham gia BHYT (đạt tỷ lệ hơn 92,5%) thì đến năm 2017 đã có trên 16 triệu em tham gia (đạt tỷ lệ trên 93%). Đến nay, cả nước đã có trên 17 triệu HSSV tham gia (đạt tỷ lệ hơn 96%), trong đó trên 12,4 triệu HSSV tham gia BHYT tại nhà trường và trên 4,6 triệu HSSV tham gia BHYT theo các nhóm đối tượng khác.

Theo ông Trần Đình Liệu: “Phải khẳng định, việc phát triển BHYT HSSV những năm qua đã có sự tiến bộ vượt bậc, thể hiện ở nhận thức của những người làm công tác này, từ các cấp chính quyền, cơ quan BHXH đến các toàn hệ thống giáo dục và các bậc phụ huynh. Tất cả đều ý thức sâu sắc BHYT gắn bó thiết thực với quyền lợi HSSV”.

Bên cạnh quy định BHYT là hình thức bắt buộc, Luật BHYT 2014 đã quy định cụ thể trách nhiệm của từng cấp, từng ngành trong triển khai thực hiện, trong đó có trách nhiệm của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT). Thực tế cho thấy, sự gia tăng tỷ lệ HSSV tham gia BHYT khá bền vững qua các năm và hiện tại tiệm cận với mục tiêu 100%. Đây là kết quả từ sự nỗ lực cố gắng và phối hợp của các ngành: Bảo hiểm xã hội (BHXH), GD-ĐT, Lao động Thương binh và Xã hội, Y tế; đặc biệt là sự vào cuộc trực tiếp của ban giám hiệu và đội ngũ giáo viên, nhân viên y tế trong các trường học trên cả nước. Cùng với đó, Bộ GD-ĐT cũng kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo về thực hiện BHYT HSSV cũng như hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ giáo dục thể chất, hoạt động thể thao và y tế trường học.

Đặc biệt, Luật BHYT 2014 quy định các cơ sở giáo dục có trách nhiệm lập danh sách HSSV tham gia BHYT. Thông tư liên tịch số 41/2014/TTLT-BYT-BTC của Bộ Y tế, Bộ Tài chính cũng quy định cơ sở giáo dục thu tiền đóng của HSSV để nộp vào quỹ BHYT. Các nhà trường còn có trách nhiệm bảo đảm sử dụng đúng quy định phần kinh phí được trích lại cho công tác y tế trường học. Theo sự chỉ đạo của BHXH Việt Nam và Bộ GD-ĐT, hàng năm BHXH cấp tỉnh và cấp huyện đều chủ động ký kết chương trình phối hợp với ngành GD-ĐT cùng cấp; ban hành kế hoạch phối hợp, thành lập ban chỉ đạo; ban hành công văn liên ngành hướng dẫn tổ chức thực hiện; xây dựng và giao chỉ tiêu phấn đấu cụ thể tới các trường học trên địa bàn và tổ chức sơ kết, đánh giá, đề ra những giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Phát huy trách nhiệm cộng đồng

Theo ông Trần Đình Liệu, thời gian qua, có nhiều thuận lợi để tiến tới hoàn thành mục tiêu 100% HSSV tham gia BHYT, bởi việc thực hiện chính sách này đã được luật hóa một cách thống nhất, mang tính bắt buộc và là bước đi quan trọng trong tiến trình thực hiện BHYT toàn dân. Tuy nhiên, ngay trong các quy định, văn bản hướng dẫn thực hiện, vẫn có không ít vướng mắc cần phải được tháo gỡ. Đơn cử, mặc dù đã có quy định bắt buộc tham gia BHYT nhưng các cơ sở giáo dục vẫn chưa có biện pháp ràng buộc trách nhiệm đối với HSSV, dẫn đến tỷ lệ tham gia BHYT chưa đồng đều tại một số địa phương; SV, nhất là SV từ năm thứ 2 trở đi tham gia BHYT chưa cao (chiếm tỷ lệ khoảng 80% - 85%). Với tâm lý chủ quan về sức khỏe nên nhiều em chưa nhận thức được việc tham gia BHYT rất cần thiết cho chính mình và cộng đồng, không thực hiện nguyên lý bảo hiểm tham gia khi trẻ khỏe, để thụ hưởng khi ốm đau bệnh tật.

Đây là điều mà ngành BHXH Việt Nam đang trăn trở để tìm giải pháp, bởi HSSV là một trong các nhóm đối tượng có mục tiêu phấn đấu phải đạt nhanh tỷ lệ bao phủ 100% theo chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Ngoài ra, HSSV ngoài tham gia tại nhà trường còn có thể tham gia theo các nhóm đối tượng khác như: hộ gia đình, đối tượng người nghèo, người cận nghèo, thân nhân quân nhân… nên có thể chưa được thống kê vào nhóm BHYT HSSV.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về việc làm thế nào để thực hiện tốt và bền vững chính sách BHYT HSSV, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu cho rằng, trước hết, phải nâng cao nhận thức của các nhà quản lý, người dân nói chung, các bậc phụ huynh nói riêng về ý thức trách nhiệm cũng như lợi ích khi tham gia BHYT. Việc nâng cao nhận thức có thể qua tuyên truyền, qua việc hiện thực hóa, hành động thiết thực của các cơ quan có liên quan... cần tính toán thời điểm để đưa chương trình giáo dục về an sinh xã hội nói chung, BHXH, BHYT nói riêng vào chương trình giáo dục trong nhà trường, bởi đây là điều hết sức quan trọng, giúp nâng cao ý thức trách nhiệm cộng đồng cho HSSV.

Ngoài ra, BHXH các địa phương cũng cần tăng cường tham mưu để cấp ủy, chính quyền địa phương quan tâm, tăng cường chỉ đạo việc thực hiện công tác BHXH, BHYT nói chung và BHYT HSSV nói riêng trên địa bàn; cân đối thêm nguồn kinh phí thuộc ngân sách địa phương hỗ trợ HSSV tham gia BHYT ngoài phần kinh phí đã được ngân sách Trung ương hỗ trợ.

Đảm bảo quyền lợi cho học sinh, sinh viên khi đi khám chữa bệnh

Theo ông Trần Đình Liệu, Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam, ngành Bảo hiểm xã hội sẽ tiếp tục đảm bảo quyền lợi cho học sinh, sinh viên khi đi khám chữa bệnh; cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, thuận tiện cho học sinh, sinh viên tham gia bảo hiểm y tế. Cụ thể, đối với học sinh, sinh viên đã có mã số bảo hiểm xã hội, khi tham gia bảo hiểm y tế không phải lập tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế mà chỉ nộp tiền theo quy định; cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện việc ghi giá trị sử dụng thẻ bảo hiểm y tế tương ứng với số tiền đóng vào cơ sở dữ liệu và không thực hiện cấp lại thẻ bảo hiểm y tế. Với học sinh, sinh viên chưa có mã số bảo hiểm xã hội, cơ quan bảo hiểm xã hội sẽ cập nhật thông tin vào cơ sở dữ liệu và cấp thẻ bảo hiểm y tế theo quy định…

Hà My