Tiếp cận mô hình giáo dục đổi mới sáng tạo chuẩn quốc tế

Mô hình “Giáo dục STEM, sở hữu trí tuệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” lần đầu tiên được đưa vào thực nghiệm trong lớp học phổ thông. (Ảnh: BÍCH LIÊN)

Chương trình nằm trong chuỗi sự kiện về “Giáo dục về STEM, sở hữu trí tuệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” dành cho Việt Nam và các quốc gia ASEAN do Học viện WIPO (WIPO Academy) phối hợp Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) và các đối tác tổ chức dành cho Việt Nam và các quốc gia ASEAN. Chuỗi hoạt động trải dài từ tầm nhìn chính sách đến triển khai thực tiễn trong lớp học diễn ra từ ngày 24-28/11, tại Hà Nội.

Điểm nhấn quan trọng của chuỗi sự kiện là tiết học mẫu giáo dục STEM, sở hữu trí tuệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo dành cho học sinh phổ thông, với chủ đề “Nhà kính trồng cây”.

Nội dung tiết học nằm trong chương trình “STEM, sở hữu trí tuệ, và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo” do Smartschool xây dựng dựa trên mô hình INCIPE của WIPO Academy và đã được triển khai thành công tại nhiều trường mầm non và phổ thông, trong đó có Trường trung học cơ sở-trung học phổ thông Tạ Quang Bửu.

Điểm nổi bật của chương trình là sự kết hợp hài hòa giữa tư duy khoa học-năng lực sáng tạo-hiểu biết pháp lý-tinh thần khởi nghiệp. Mỗi bài học được thiết kế sinh động, lấy cảm hứng từ những sáng chế và giải pháp hữu ích tại Việt Nam. Qua đó, các bài học có sự gắn kết giữa lý thuyết và thực tiễn, giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề, chủ động sáng tạo và tự tin hội nhập trong nền kinh tế tri thức. Đặc biệt, các bộ kit thực hành trong chương trình giúp học sinh trực tiếp trải nghiệm quy trình thiết kế và sáng tạo sản phẩm STEM một cách trực quan và thú vị.

Tham dự tiết học có phái đoàn Học viện WIPO, các huấn luyện viên quốc tế, đại biểu đến từ các nước ASEAN, đại diện cơ quan quản lý, cùng giáo viên và học sinh nhà trường. Sau tiết dạy, các đại biểu tham gia phiên trao đổi, góp ý, chia sẻ cảm nhận về khả năng nhân rộng mô hình giáo dục STEM-sở hữu trí tuệ-khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại các bối cảnh trường học khác nhau ở Việt Nam và khu vực.

Theo các chuyên gia, khác với cách dạy khoa học truyền thống, mô hình của WIPO không chỉ dừng lại ở việc học kiến thức mà hướng học sinh tới tư duy đổi mới sáng tạo kết hợp với năng lực sở hữu trí tuệ - yếu tố then chốt trong nền kinh tế tri thức. Mỗi chủ đề học tập được thiết kế thành chu trình hoàn chỉnh: Nhận diện vấn đề thực tiễn trong đời sống Việt Nam; khám phá các giải pháp sáng tạo đã được đăng ký sáng chế; phân tích tính mới, trình độ sáng tạo, khả năng ứng dụng công nghệ của từng giải pháp; thiết kế-phản biện-hoàn thiện ý tưởng; phát triển ý tưởng kinh doanh-khởi nghiệp… Đây là chu trình đào tạo được nhiều nền giáo dục phát triển đã áp dụng thành công, lần đầu tiên được đưa vào triển khai tại Việt Nam nhờ sự hợp tác giữa WIPO Academy và Smartschool.

Toàn cảnh sự kiện. (Ảnh: BÍCH LIÊN)

Theo bà Altaye Tedla, Giám đốc Học viện WIPO: Giáo dục STEM-đổi mới sáng tạo-sở hữu trí tuệ không chỉ là xu thế, mà là yêu cầu cấp thiết để xây dựng lực lượng lao động cạnh tranh toàn cầu.

Trong bài học “Nhà kính trồng cây”, học sinh lớp 7 được tiếp cận một sáng chế của Việt Nam về hệ thống nhà kính thông minh. Các nhóm học sinh tự phân tích tính mới của giải pháp, đánh giá điểm sáng tạo so mô hình truyền thống, rồi đề xuất cải tiến để phù hợp hơn với điều kiện khí hậu-nông nghiệp trong nước. Không khí lớp học diễn ra sôi nổi, học sinh trao đổi, phản biện, đưa ra ý tưởng cải tiến liên quan tối ưu ánh sáng, tiết kiệm nước, tăng năng suất… Kết quả cho thấy mô hình không chỉ phù hợp mà còn khơi gợi mạnh mẽ khả năng sáng tạo của học sinh Việt Nam.

Mô hình giáo dục này được Smartschool phát triển dựa trên khung chương trình của WIPO và sự hỗ trợ của Cục Sở hữu trí tuệ, giải quyết trực tiếp những điểm nghẽn tồn tại nhiều năm qua.

Với sự đồng hành của Cục Sở hữu trí tuệ và WIPO Academy, Smartschool đang tiên phong triển khai một hướng đi mới cho giáo dục STEM, bám sát các nghị quyết chiến lược của Đảng và Nhà nước.

Việc đưa các nội dung kiến thức cốt lõi về sở hữu trí tuệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo đến với học sinh từ bậc mầm non đến phổ thông là sự chuẩn bị hành trang thiết yếu cho thế hệ công dân toàn cầu của Việt Nam, đáp ứng yêu cầu khắt khe của nền kinh tế tri thức và kỷ nguyên số.

BÍCH LIÊN