Tiếp thu nhiều kinh nghiệm hay, bài học quý giúp hoạt động của HĐND các cấp ngày càng chất lượng hơn

Kính thưa đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội,

Kính thưa đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Ninh Bình

Kính thưa đồng chí Lê Thị Thủy, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh Hà Nam

Kính thưa đồng chí Trần Hồng Quảng, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch Hội đồng nhân dân tỉnh Ninh Bình.

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch HĐND, các đồng chí Phó Trưởng đoàn ĐBQH các tỉnh, thành phố cùng toàn thể các đồng chí.

Kính thưa các vị đại biểu khách quý,

Ủy viên Trung ương Đảng, Trưởng ban Công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh phát biểu tại hội nghị

Được sự đồng ý của lãnh đạo Quốc hội, hôm nay Ban Công tác đại biểu phối hợp với Thường trực HĐND tỉnh Ninh Bình tổ chức Hội nghị Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố khu vực Đồng bằng Sông Hồng và Duyên hải Bắc Bộ lần nhất, nhiệm kỳ 2021-2026 với chủ đề "Kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp tỉnh”.

Thay mặt các đồng chí chủ trì Hội nghị, tôi nhiệt liệt chào mừng các đại biểu đã về dự Hội nghị rất đông đủ; chúc các đồng chí mạnh khỏe, hạnh phúc, chúc Hội nghị của chúng ta dành được kết quả tốt đẹp.

Kính thưa các vị đại biểu!

Ngay sau thành công của cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, HĐND các tỉnh, thành phố đã kịp thời tổ chức Kỳ họp thứ nhất (nhiệm kỳ 2021-2026) bảo đảm đúng quy định của pháp luật. Lãnh đạo Quốc hội, đại diện Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã dành thời gian đến dự, chỉ đạo kỳ họp thứ nhất của HĐND một số tỉnh, thành phố gợi mở, định hướng nhiều nội dung quan trọng hoạt động cho cả nhiệm kỳ.

Mặc dù bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 đến nhiều hoạt động của đời sống kinh tế - xã hội của nhân dân cả nước, cùng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, HĐND các tỉnh, thành phố trong cả nước nói chung và khu vực Đồng bằng Sông Hồng và Duyên hải Bắc bộ nói riêng đã đạt được kết quả khá toàn diện trên nhiều lĩnh vực, trong đó có sự chủ động phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam cùng cấp vừa phòng, chống dịch, vừa bảo đảm phát triển kinh tế, an sinh xã hội, góp phần rất quan trọng vào việc duy trì, củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của chính quyền địa phương, tạo khí thế phấn khởi, tiền đề, điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện nhiệm vụ cả nhiệm kỳ 2021-2026.

Kính thưa các đồng chí,

Kỳ họp HĐND là hình thức hoạt động chủ yếu để HĐND thực hiện các nhiệm vụ và quyền hạn theo luật định. Qua theo dõi hoạt động của HĐND từ đầu nhiệm kỳ đến nay, các tỉnh, thành phố đã tổ chức thành công kỳ họp thường lệ và nhiều kỳ họp chuyên đề để quyết định nhiều vấn đề quan trọng của địa phương, kịp thời kiện toàn công tác tổ chức của HĐND; đổi mới tổ chức Kỳ họp theo hướng thích ứng, linh hoạt trong điều kiện đại dịch Covid-19; chỉ đạo điều hòa hoạt động các ban của HĐND và tổ đại biểu HĐND; duy trì tốt các phiên họp của Thường trực HĐND; phân công, phối hợp chuẩn bị kỹ nội dung kỳ họp HĐND xây dựng chương trình, phối hợp chuẩn bị nội dung, phân công thẩm tra, tổng hợp những vấn đề bức thiết để đề xuất nội dung chất vấn, giám sát; xem xét không đưa vào chương trình kỳ họp những nội dung chưa bảo đảm chất lượng, chưa đủ hồ sơ, chưa thật cấp thiết. Việc điều hành của Chủ tọa kỳ họp cũng có nhiều đổi mới theo hướng linh hoạt, bảo đảm dân chủ trong thảo luận, có gợi mở những nội dung cần trao đổi làm rõ hơn. Các đại biểu đã thảo luận sôi nổi, thẳng thắn, mang tính xây dựng cao…

Tuy nhiên, trước những yêu cầu của thực tiễn đời sống xã hội, những vấn đề cấp bách phát sinh, bên cạnh kết quả hoạt động còn không ít những khó khăn, lúng túng, tồn tại, hạn chế, đó là:

- Có tình trạng gửi hồ sơ tài liệu kỳ họp còn chậm so với thời gian quy định hoặc chưa đầy đủ đã ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng thẩm tra của các Ban HĐND.

- Tình trạng bổ sung nội dung kỳ họp hoặc đưa ra khỏi nội dung chương trình kỳ họp khi kỳ họp đã đến gần vẫn diễn ra ở một số địa phương. Việc thảo luận ở Tổ, thảo luận ở Hội trường cũng chưa thật khoa học, tính sát thực còn hạn chế.

- Chất lượng thẩm tra có nội dung chưa sâu, xuôi chiều, tính phản biện chưa cao; hoạt động chất vấn chủ yếu tập trung vào các đại biểu chuyên trách, chưa thực sự quyết liệt truy vấn đến cùng về nguyên nhân và trách nhiệm của người đứng đầu liên quan đến nội dung chất vấn;

- Công tác phối hợp hoạt động giữa Thường trực HĐND, UBND và Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh trong việc chuẩn bị và tổ chức kỳ họp HĐND có lúc, có việc chưa thường xuyên, kịp thời, chưa thực hiện đầy đủ nghiêm túc, hiệu quả một số nội dung phối hợp chưa cao; một số nơi cơ quan chủ trì xây dựng dự thảo nghị quyết chưa chủ động mời các Ban của HĐND tham gia ngay từ giai đoạn đầu quá trình xây dựng nghị quyết, dẫn đến nội dung, hình thức chuẩn bị còn hạn chế, thiếu kịp thời hoặc chưa đủ cơ sở thẩm tra báo cáo tại kỳ họp.

- Nhiều đại biểu HĐND tham gia lần đầu nên kinh nghiệm, kĩ năng hoạt động còn hạn chế. Đại biểu HĐND hoạt động kiêm nhiệm chưa dành thời gian thỏa đáng cho hoạt động của HĐND…

Để tiếp tục phát huy kết quả đạt được, khắc phục tồn tại, hạn chế, vướng mắc trong tổ chức và hoạt động của Kỳ họp HĐND, Ban Công tác đại biểu và Thường trực HĐND tỉnh Ninh Bình đã thống nhất lựa chọn chủ đề “Kinh nghiệm và giải pháp nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND tỉnh”. Đây là dịp để Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố gặp gỡ trao đổi, thảo luận, đánh giá, rút ra những bài học kinh nghiệm, những mô hình hay, những cách làm sáng tạo, đổi mới, đột phá, linh hoạt trong tổ chức và hoạt động của HĐND. Đồng thời, đây cũng là diễn đàn để các đại biểu bàn về những nhiệm vụ trọng tâm đối với hoạt động HĐND, nhất là nhiệm vụ giải pháp đổi mới nội dung, chất lượng kỳ họp HĐND trong thời gian tới, tiếp tục có đề xuất các giải pháp cả về cơ chế, chính sách, pháp luật và phương thức tổ chức thực hiện để dần tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn để khẳng định vị trí, vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.

Do vậy, trong khuôn khổ của hội nghị ngày hôm nay, Chủ tọa hội nghị trân trọng đề nghị các đại biểu cùng trao đổi, thảo luận tập trung vào một số dung trọng tâm sau đây:

Một là, bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của cấp ủy đối với hoạt động của HĐND,đây là nội dung bao trùm tất cả các lĩnh vực hoạt động của HĐND, đề nghị các đồng chí chia sẻ kinh nghiệm, những mô hình hay, cách làm sáng tạo, linh hoạt hiệu quả cao của địa phương, đồng thời nêu rõ các giải pháp để bảo đảm sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện trong việc bảo đảm nội dung, hình thức, chất lượng kỳ họp của HĐND.

Hai là, vai trò của Thường trực HĐND trong việc chuẩn bị kỳ họp HĐND. Kỳ họp HĐND là hình thức hoạt động quan trọng nhất của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, là nơi tập trung trí tuệ tập thể của đại biểu HĐND, thể hiện rõ nét vai trò, trách nhiệm đối với cử tri và Nhân dân. Việc chuẩn bị kỳ họp là yêu cầu, quan trọng để bảo đảm hiệu quả hoạt động của HĐND, do vậy, đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, trao đổi kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp cụ thể để tiếp tục phát huy, nâng cao vai trò, trách nhiệm của Thường trực HĐND trong việc chủ động phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ cùng cấp xây dựng kế hoạch, chương trình, nội dung kỳ họp như việc lập danh mục các Nghị quyết dự kiến ban hành, lựa chọn trúng và đúng vấn đề mà cử tri và nhân dân quan tâm, phù hợp với điều kiện thực tiễn và khả năng thực hiện của địa phương để đưa vào nội dung, chương trình kỳ họp; đồng thời, công tác điều hòa, phối hợp hoạt động giữa các Ban HĐND trong hoạt động thẩm tra, giám sát, chất vấn, giải trình; việc điều hành kỳ họp và thông qua Nghị quyết; ứng dụng công nghệ thông tin và những điều kiện bảo đảm tổ chức thành công kỳ họp; công tác thông tin tuyên truyền trước, trong và sau kỳ họp; việc tổ chức đánh giá, kiểm điểm, rút kinh nghiệm sau mỗi kỳ họp phải được thực hiện tốt... để làm tiền đề cho việc tổ chức các kỳ họp sau.

Ba là, tổ chức thực hiện tốt các hoạt động tại kỳ họp. Thời gian tổ chức kỳ họp thường lệ (mỗi năm ít nhất 2 lần) thường không nhiều (khoảng 3-4 ngày làm việc) với nội dung cần xem xét, quyết định rất quan trọng, phạm vi rộng, số lượng nhiều... Bên cạnh những nội dung cấp bách, phát sinh giữa hai kỳ họp thường lệ thuộc thẩm quyền HĐND cấp tỉnh xem xét, quyết định ngày càng nhiều, nhất là những vấn đề về quản lý sử dụng đất đai, đầu tư công, về phòng, chống dịch Covid-19... ngoài việc lựa chọn và chuẩn bị kỹ về nội dung trình HĐND xem xét, quyết định, chất lượng kỳ họp còn phụ thuộc vào việc tổ chức thực hiện tốt các hoạt động tại kỳ họp.

Vì vậy, đề nghị các đại biểu thảo luận và đề xuất các giải pháp cụ thể để Kỳ họp HĐND là cơ quan quyền lực nhà nước địa phương; phương pháp điều hành của Chủ tọa kỳ họp...; các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tổng hợp, tiếp thu, giải trình sau thảo luận Tổ và tại Hội trường bảo đảm chính xác, kịp thời; kinh nghiệm và giải pháp trong việc đổi mới hoạt động giám sát, nhất là hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, xem xét các báo cáo giám sát chuyên đề...

Bốn là, vai trò của đại biểu HĐND trong kỳ họp. Các đại biểu đóng vai trò tích cực trong kỳ họp, thể hiện sự thành công của kỳ họp. Đó là sự tham gia thảo luận đúng, trúng và đầy đủ tại tổ và tại hội trường, tham gia hoạt động tiếp xúc cử tri, giải quyết và theo dõi, đôn đốc, kết quả giải quyết các kiến nghị của cử tri của đại biểu HĐND, tuy nhiên, do nhiều đại biểu HĐND tham gia lần đầu và số đông là kiêm nhiệm, chưa có nhiều kinh nghiệm, kỹ năng hoạt động nên cũng không tránh khỏi lúng túng, chưa phát huy tối đa trí tuệ, trình độ trong các hoạt động của HĐND. Bên cạnh đó, còn tồn tại tư duy, suy nghĩ “việc ai người nấy lo” giữa đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp, dẫn đến chưa có sự gắn kết thông suốt trong hoạt động giữa Quốc hội và HĐND, góp phần tăng cường sức mạnh của hệ thống cơ quan dân cử và gắn kết trách nhiệm với cử tri và Nhân dân. Do vậy, trong hội nghị hôm nay, đề nghị các đồng chí thảo luận nêu lên những giải pháp để ngày càng phát huy vai trò tích cực của đại biểu HĐND trong việc quyết định những vấn đề quan trọng của địa phương.

Quang cảnh hội nghị

Năm là, nâng cao chất lượng ban hành Nghị quyết kỳ họp. Các đồng chí cũng chia sẻ kinh nhiệm, đề xuất giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa chất lượng ban hành Nghị quyết của HĐND, nhất là Nghị quyết quy phạm pháp luật, cần bảo đảm tuân thủ đúng trình tự, thủ tục luật định; phải bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi, không trái thẩm quyền, góp phần quan trọng giải quyết những vấn đề ưu tiên phát triển nhanh, bền vững và vấn đề đang được cử tri và dư luận xã hội quan tâm, nhất là mục tiêu giải pháp phát triển kinh tế - xã hội, an ninh - quốc phòng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh ở địa phương.

Bên cạnh đó, để nghị quyết sớm đi vào cuộc sống, triển khai thực hiện có hiệu quả, giải quyết được các vấn đề quan trọng, bức thiết ở địa phương thì cần phải bảo đảm sự vào cuộc trách nhiệm của UBND cùng cấp, của các ngành, các cấp ở địa phương. Do vậy, đề nghị các vị đại biểu dành thời gian, tập trung trao đổi, chia sẻ những kinh nghiệm, những thuận lợi, khó khăn, những vướng mắc trong quá trình thực hiện Nghị quyết, Kết luận của HĐND tại địa phương mình và đưa ra những kiến nghị, giải pháp để thực hiện tốt nội dung này. Đồng thời đề xuất các giải pháp để giám sát việc thực hiện nghị quyết của HĐND.

Sáu là, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin tuyên truyền trước, trong và sau kỳ họp. Truyền thông kỳ họp là rất quan trọng trong kỷ nguyên công nghệ số, để kịp thời thông tin tại kỳ họp trên các phương tiện thông tin, đại chúng nhất là các phiên thảo luận tại hội trường, phiên họp về chất vấn và trả lời chất vấn; những vấn đề liên quan đến kỳ họp thông qua các phóng sự, phỏng vấn, cũng như ý kiến tham gia, đánh giá của cử tri và nhân dân, tạo sự tương tác hai chiều giữa cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương với cử tri, nhân dân trong tỉnh để cử tri và nhân dân biết, theo dõi, giám sát, đánh giá hoạt động của HĐND và tổ chức thực hiện nghị quyết của HĐND. Do đó, đề nghị các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp để phát huy vai trò của truyền thông trong tuyên truyền các hoạt động của HĐND trước, trong và sau mỗi kỳ họp HĐND để lan tỏa những kết quả tích cực của Kỳ họp đến với nhân dân và cử tri, tạo sức mạnh đoàn kết, thống nhất cao trong nhận thức và hành động của hệ thống chính trị và trong toàn thể nhân dân trong việc thực hiện Nghị quyết của HĐND.

Bảy là, dự kiến trong năm 2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về tăng cường sự chỉ đạo, trách nhiệm hướng dẫn, giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng như sự gắn kết giữa các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đối với HĐND các cấp, để góp phần tạo nên sức mạnh tổng hợp trong hệ thống cơ quan dân cử, đáp ứng ngày càng cao sự kỳ vọng, tin tưởng, gửi gắm ý chí, nguyện vọng của cử tri và nhân dân cả nước, người Việt Nam ở nước ngoài đối với Quốc hội, của cử tri và nhân dân ở các địa phương đối với HĐND. Do vậy, tại Hội nghị hôm nay, chúng tôi cũng rất mong muốn các đại biểu chia sẻ, góp ý, đề xuất những ý kiến cụ thể để bảo đảm sự gắn kết giữa các cơ quan của Quốc hội, cơ quan của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với HĐND các địa phương.

Bên cạnh những nội dung trọng tâm nêu trên,đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, trao đổi kinh nghiệm, đề xuất các giải pháp để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động bao gồm toàn bộ các lĩnh vực hoạt động của HĐND để tiếp tục đổi mới phương thức và tổ chức thực hiện hoạt động của HĐND. Đề nghị các đồng chí chia sẻ làm rõ những hạn chế, bất cập, những bài học kinh nghiệm, những cách làm hay, sáng tạo, đột phá và đề xuất các giải pháp từ thực tiễn và kinh nghiệm hoạt động của các địa phương.

Kính thưa Hội nghị!

Trước Hội nghị này, Thường trực HĐND tỉnh Ninh Bình và Ban Công tác đại biểu đã tổ chức Hội thảo chuyên đề của các Ban HĐND để làm rõ hơn những kết quả đạt được, những hạn chế vướng mắc, bài học kinh nghiệm và có đề xuất một số giải pháp đề nâng cao chất lượng tổ chức kỳ họp HĐND cấp tỉnh.

Về tài liệu Hội nghị, Ban tổ chức đã tập hợp, in gửi tới các quý vị đại biểu để nghiên cứu. Vì vậy, đề nghị các vị đại biểu phát biểu ngắn gọn, đi sâu phân tích, trao đổi những kỹ năng, kinh nghiệm thực tiễn, những vấn đề hiện nay còn nhiều ý kiến khác nhau, có thể trong báo cáo tham luận chưa đề cập, đồng thời đề xuất, kiến nghị những nội dung cụ thể với Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ và các Bộ, ngành Trung ương để tiếp tục nâng cao chất lượng kỳ họp của HĐND.

Để bảo đảm thời gian và có nhiều lượt đại biểu được phát biểu, đề nghị mỗi đại biểu phát biểu không quá 10 phút.

Kính thưa Hội nghị,

Với sự tham dự và trực tiếp chỉ đạo của đồng chí Trần Thanh Mẫn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội, đại diện lãnh đạo của một số cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo tỉnh Ninh Bình, các đồng chí Thường trực HĐND 11 tỉnh, thành phố trong khu vực Đồng bằng Sông Hồng và Duyên Hải Bắc Bộ và Thường trực HĐND tỉnh Thanh Hóa và tỉnh Hòa Bình.

Bằng thực tiễn hoạt động của HĐND ở mỗi khu vực, mỗi địa phương, tôi tin tưởng rằng Hội nghị sẽ tiếp thu được nhiều kinh nghiệm hay và bài học quý giúp cho hoạt động của HĐND các cấp ngày càng chất lượng hơn.

Thay mặt Ban Tổ chức, xin trân trọng cảm ơn đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đồng chí lãnh đạo Hội đồng Dân tộc, các Ủy ban của Quốc hội, VPQH, Lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Ninh Bình, các cơ quan Trung ương và địa phương đã dành tình cảm và thời gian quý báu để đến dự Hội nghị.

Sau đây, xin trân trọng kính mời đại diện Thường trực HĐND các tỉnh, thành phố, các đại biểu tham dự Hội nghị phát biểu ý kiến tham luận.

Xin trân trọng cảm ơn!

_______

*Đầu đề do Báo Đại biểu Nhân dân đặt