Tiếp tục gỡ vướng thiếu thiết bị, vật tư y tế

Thiếu thiết bị, vật tư y tế đang là nỗi lo lớn của ngành y và bệnh nhân Ảnh: Đ.T

Lo ngại phạm luật

Theo lãnh đạo các cơ sở y tế, Nghị quyết 30/NQ-CP đã cơ bản tháo gỡ khó khăn cho các bệnh viện khi thanh toán bảo hiểm y tế đối với các dịch vụ thực hiện bằng máy đặt, máy mượn. Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng, cần sớm đưa nội dung này vào luật để ổn định, không thể để vướng mắc thanh toán như thời gian vừa qua.

Bên cạnh đó, một số cơ sở y tế cũng kiến nghị Bộ Y tế sớm ban hành danh mục trang thiết bị phải kê khai giá, không nên để tình trạng cái nhỏ nhất cũng phải kê khai giá như hiện tại.

Lãnh đạo Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hưng Yên cho biết, trước đó, Bệnh viện có máy thận nhân tạo liên doanh, liên kết từ tháng 1/2021. Sau đó, Bệnh viện được trao tặng hơn 20 máy lọc thận nhân tạo và hệ thống lọc nước. Bệnh viện đã làm thủ tục sở hữu vào tháng 4/2022, sau 15 tháng bệnh nhân vẫn được điều trị, đảm bảo chất lượng. Nhưng bảo hiểm y tế không chi trả chi phí điều trị mà nguồn tài chính của bệnh viện chi ra để lọc máu cho bệnh nhân trên 15 tháng.

Theo một số chuyên gia, Việt Nam có thể tính tới phương án thành lập một trung tâm chuyên lo việc thỏa thuận mua sắm trang trang thiết bị y tế về cung ứng cho các cơ sở y tế công lập mà không cần phải qua đấu thầu, với sự tham gia của các chuyên gia kiểm toán, thanh tra, công an để bảo đảm mua sắm đúng luật. Việc này sẽ giúp giảm thời gian, công sức đấu thầu mà các bệnh viện, cơ sở y tế công lập đang rất ngại làm.

“Bệnh viện thuộc tự chủ chi thường xuyên ở mức độ 2, nên rất khó khăn về vấn đề tài chính. Do đó, đề nghị Bộ Y tế có ý kiến tháo gỡ để Bệnh viện tiếp tục chạy thận cho bệnh nhân”, lãnh đạo cơ sở này nêu khó khăn.

Còn theo bác sĩ Nguyễn Trọng Diện, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh, để đảm bảo nhu cầu mua sắm thiết bị y tế khi cần, Bộ Y tế cần có văn bản hướng dẫn cụ thể khi nào thì được coi là tình huống cấp bách khi mua sắm vật tư y tế và thuốc. Nếu cấp bách thì được thực hiện chỉ định thầu, đấu thầu rút gọn. Nếu không có hướng dẫn, kể cả thông suốt tất cả các nội dung, thì việc mua sắm đấu thầu vẫn không đơn giản, có thể kéo dài 3-6 tháng, thậm chí lâu hơn.

Đại diện Sở Y tế Thanh Hóa cũng đề xuất tổ chức đàm phán giá với các sinh phẩm, hóa chất theo máy, vì gần như sản phẩm này là độc quyền. Các sinh phẩm và hóa chất, vật tư theo máy độc quyền nên giao cho việc đàm phán giá, vì nếu đấu thầu sẽ gây khó khăn cho các cơ sở y tế.

Lãnh đạo nhiều sở y tế và các bệnh viện cũng bày tỏ mong muốn, đối với những loại thuốc, vật tư, hóa chất, thiết bị y tế độc quyền, chỉ có một đơn vị sản xuất, cung ứng, thì nên chuyển sang đàm phán giá, thay vì tổ chức đấu thầu như hiện nay.

Đồng thời, đề nghị khẩn trương sửa đổi Luật Đấu thầu để giải quyết căn cơ vấn đề thiếu thuốc, vật tư, hóa chất, trang thiết bị y tế. Cụ thể, cần có những quy định riêng dành cho thuốc và trang thiết bị y tế với sự tham gia của Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Trong khi đó, về phía doanh nghiệp kinh doanh thiết bị, vật tư y tế, vấn đề băn khoăn là sợ bị kết luận thổi giá.

Tại Hội nghị trực tuyến hướng dẫn các sở y tế, bệnh viện, cơ sở y tế và doanh nghiệp triển khai Nghị quyết số 30/NQ-CP và Nghị định số 07/2023/NĐ-CP của Chính phủ do Bộ Y tế vừa tổ chức, đại diện một doanh nghiệp cho biết, ngành hàng trang thiết bị không giống như những ngành hàng khác, có những trang thiết bị chỉ nhập khẩu 1-2 sản phẩm, thì chi phí vận chuyển, chi phí đưa thiết bị về Việt Nam sẽ cao hơn so với việc cả một lô hàng lớn, kéo theo báo giá sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, có những trang thiết bị chỉ có 1- 2 nhà phân phối, có những lúc báo giá có thể lên gấp 2 - 3 lần giá nhập khẩu. Chính vậy, doanh nghiệp muốn biết, việc báo giá như trên có bị kết luận là thổi giá hay không?

Sớm có văn bản hướng dẫn

Với những lo ngại liên quan tới công tác đấu thầu, theo ông Lê Thành Công, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Y tế), cơ quan này đang phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư tiến hành sửa đổi Luật Đấu thầu, theo hướng cho phép mua sắm trang thiết bị được phân nhóm các nước sản xuất, được phép chỉ định trong trường hợp máy đóng.

Liên quan tới công tác đấu thầu, mua sắm vật tư, thiết bị y tế, theo Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên, về lâu dài, cần có giải pháp căn cơ, đó là nhanh chóng hoàn thiện thể chế bằng văn bản, xây dựng thông tư hướng dẫn thực hiện.

Ngoài ra, để đồng bộ các văn bản pháp luật, phải trình được Luật Dược sửa đổi, phải sửa được Luật Bảo hiểm y tế sửa đổi, chuẩn bị khẩn trương xây dựng Luật Trang thiết bị y tế và phấn đấu đến tháng 4/2024 trình Quốc hội Luật Dược và Luật Bảo hiểm y tế.

“Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính sửa Luật Giá và Luật Đấu thầu”, Thứ trưởng Tuyên nói.

Dương Ngân