Tiếp tục nhận diện nguyên nhân, đề ra giải pháp đột phá trong phòng, chống tham nhũng, tiêu cực

Nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu cơ quan, đơn vị

Sáng 26/11, trình bày báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết, thời gian qua, công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thường xuyên được lãnh đạo Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo, nhất là Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong trình bày báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng năm 2024. Ảnh: Quochoi.vn

Các bộ, ngành, địa phương, cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đã tổ chức thực hiện quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp, với quyết tâm chính trị rất cao, đạt nhiều kết quả quan trọng, để lại dấu ấn tốt, lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, được cán bộ, đảng viên và nhân dân đồng tình, hưởng ứng, đánh giá cao, nâng cao vị thế, uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.

Qua thanh tra phát hiện nhiều hành vi vi phạm, kiến nghị xử lý hành chính 7.629 tập thể và 8.714 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 372 vụ việc. Qua giải quyết khiếu nại, tố cáo đã kiến nghị xử lý 392 người; chuyển cơ quan điều tra xử lý theo thẩm quyền 25 vụ việc.

Các cơ quan điều tra trong lực lượng Công an Nhân dân đã thụ lý điều tra 1.538 vụ án với 3.897 bị can phạm tội về tham nhũng; đã đề nghị truy tố 856 vụ án với 2.686 bị can. Tổng số việc phải thi hành án hình sự về tham nhũng, kinh tế là 12.877 việc, có điều kiện thi hành 10.944 việc, đã thi hành xong 9.211 việc.

Tuy nhiên, thực tế việc khắc phục những sơ hở, bất cập trong cơ chế, chính sách, pháp luật còn chậm so với yêu cầu thực tiễn đặt ra. Một số biện pháp phòng ngừa tham nhũng chưa được triển khai thực hiện toàn diện; tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ trách nhiệm, không dám làm chậm được khắc phục…

Theo Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong, trong năm 2025 sẽ tiếp tục triển khai thực hiện hiệu quả Chương trình công tác năm 2025 của Ban Chỉ đạo và các nghị quyết, kết luận, chỉ thị của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Nâng cao trách nhiệm, vai trò của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị, địa phương.

Ngoài ra, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, kiên quyết chấn chỉnh, xử lý tình trạng làm việc cầm chừng, né tránh, đùn đẩy, sợ sai không dám làm trong cán bộ, đảng viên…

Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga trình bày báo cáo thẩm tra. Ảnh: Quochoi.vn

Có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân

Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho biết, công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế để phòng, chống tham nhũng trong một số trường hợp còn chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu; một số chủ trương, chính sách của Đảng chậm được thể chế hóa đầy đủ thành pháp luật. Thực trạng này là một trong các yếu tố dẫn đến khó khăn trong thực thi pháp luật; cán bộ sợ trách nhiệm, đùn đẩy, né tránh, sợ sai không dám làm. Đồng thời, có thể dẫn đến tình trạng cán bộ lợi dụng sơ hở của pháp luật để thực hiện hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Về thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, năm 2024, nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng tiếp tục được Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đẩy mạnh.

Tuy nhiên, Ủy ban Tư pháp nhận thấy tình trạng vi phạm việc thực hiện công khai, minh bạch trong tổ chức và hoạt động, vi phạm việc thực hiện quy tắc ứng xử, thực hiện định mức, tiêu chuẩn, chế độ vẫn diễn ra ở nhiều cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn còn hạn chế; tổ chức bộ máy ở một số cơ quan, đơn vị còn nhiều tầng nấc, hoạt động chưa thực sự hiệu quả; một số thủ tục hành chính còn nhiều rào cản, rườm rà…

Trong năm 2024, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng tiếp tục được đẩy mạnh; xử lý dứt điểm, nghiêm minh các vụ việc tồn đọng, kéo dài hoặc vụ việc mới phát sinh, liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương…

Các đại biểu Quốc hội dự Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Quochoi.vn

Tuy nhiên, công tác phát hiện, xử lý tham nhũng vẫn còn hạn chế; công tác tự kiểm tra, tự phát hiện tham nhũng chưa chuyển biến. Chất lượng, tiến độ giải quyết một số vụ án tham nhũng chưa đạt yêu cầu; còn có vụ án phải đình chỉ do hành vi không cấu thành tội phạm; nhiều vụ án phải tạm đình chỉ do phải chờ kết quả giám định, định giá.

Tài sản phải thu hồi trong các vụ án hình sự về tham nhũng, kinh tế vẫn còn tồn đọng lớn; nhiều tài sản có tranh chấp quyền sở hữu nhưng chưa được làm rõ về tình trạng pháp lý, gây khó khăn cho giai đoạn thi hành án…

Đồng tình với Báo cáo của Chính phủ đánh giá về tình hình tham nhũng, tuy nhiên, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, tình trạng tham nhũng, tiêu cực trên một số lĩnh vực vẫn còn nghiêm trọng, diễn biến phức tạp. Những sai phạm về tham nhũng, tiêu cực thời gian qua cho thấy có sự buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm của nhiều tập thể, cá nhân, nhất là người đứng đầu trong công tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực. Công tác kiểm tra, giám sát việc thực thi quyền lực của người có chức vụ, quyền hạn chưa được quan tâm đúng mức…

“Do đó, đề nghị Chính phủ cần tổng kết, đánh giá, nhận diện đầy đủ các hạn chế và nguyên nhân để dự báo đúng tình hình tham nhũng; trên cơ sở đó xác định rõ nguyên nhân chủ yếu và đề ra giải pháp đột phá để phòng, chống hiệu quả” - Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nhấn mạnh.

Hồng Thái