Tiếp tục tăng cường nguồn lực xây dựng, phát triển văn học nghệ thuật Việt Nam trong bối cảnh mới

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu định hướng buổi làm việc.

Sáng 8/8, tại Hà Nội, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã có buổi làm việc với Đảng đoàn Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam (Liên hiệp Hội) và lãnh đạo các Hội văn học nghệ thuật chuyên ngành Trung ương (Hội VHNT chuyên ngành) về tình hình văn học, nghệ thuật (VHNT) thời gian qua và phương hướng hoạt động thời gian tới.

Chủ trì buổi làm việc có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long; Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng; Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam Đỗ Hồng Quân; Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thị Mai.

Đại diện lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và cơ quan, đơn vị có liên quan; lãnh đạo Liên hiệp Hội và các Hội VHNT chuyên ngành cùng đại diện một số vụ chức năng của Ban Tuyên giáo Trung ương cùng dự buổi làm việc.

GÓP PHẦN QUAN TRỌNG VÀO NHIỆM VỤ XÂY DỰNG MÔI TRƯỜNG VĂN HÓA, XÂY DỰNG CON NGƯỜI

Thay mặt Thường trực Đảng đoàn Liên hiệp Hội báo cáo kết quả công tác, PGS. TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân nêu rõ, thời gian qua, Liên hiệp Hội đã thường xuyên quan tâm quán triệt, chỉ đạo các tổ chức thành viên, đội ngũ văn nghệ sĩ thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, VHNT; các văn bản hướng dẫn của các ban xây dựng đảng Trung ương. Đặc biệt, đã tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021và tại Lễ kỷ niệm 75 năm ngày thành lập Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam.

PGS. TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân báo cáo kết quả công tác của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam.

Theo đồng chí Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp Hội, một trong những điểm mới so với các nhiệm kỳ trước là, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Đảng đoàn Liên hiệp Hội và các tổ chức thành viên đã có nhiều cố gắng tham gia xây dựng Báo cáo sơ kết, tổng kết theo đề nghị của các ban, bộ ngành. Đặc biệt, đã chủ động chỉ đạo các ban chuyên môn phối hợp xây dựng dự thảo Chỉ thị của Ban Bí thư về Đại hội các Hội VHNT và Liên hiệp Hội nhiệm kỳ 2025-2030.

Nhìn chung, Đảng đoàn, Đoàn Chủ tịch, Liên hiệp Hội, các tổ chức thành viên ở Trung ương và các tỉnh, thành phố đã triển khai tổ chức thực hiện tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, VHNT; hoàn thành nhiêm vụ được giao. VHNT đã góp phần quan trọng vào nhiệm vụ xây dựng môi trường văn hóa, xây dựng con người, đấu tranh với các biểu hiện sai trái, tạo lập bầu không khí lành mạnh trong xã hội. Đội ngũ văn nghệ sĩ đoàn kết, nhất trí về chính trị, tư tưởng, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, thiết tha với văn hóa dân tộc, khao khát đổi mới để cống hiến có hiệu quả.

Cùng với đó, thực hiện nhiệm vụ tư vấn và phản biện xã hội, Đảng đoàn Liên hiệp Hội cũng đã tham gia đóng góp ý kiến cùng các cơ quan quản lý trong tham mưu chủ trương, xây dựng chính sách của Nhà nước về hoạt động VHNT.

Quang cảnh buổi làm việc.

Một số kết quả nổi bật từ năm 2021 đến nay được lãnh đạo Liên hiệp Hội nêu lên là:

Một là, Đảng đoàn, Đoàn Chủ tịch Liên hiệp Hội đã chỉ đạo tổ chức triển khai các hoạt động thiết thực nhân các ngày lễ lớn, quan trọng của đất nước như Kỷ niệm 70 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, kỷ niệm 75 năm thành lập Liên hiệp Hội... Đây là những đợt sinh hoạt chính trị cao điểm của giới VHNT cả nước, góp phần giao lưu, trao đổi; tăng cường công tác chỉ đạo, định hướng sáng tác, phát động thi đua sáng tạo các tác phẩm VHNT gắn với truyền thống lịch sử, văn hóa và cách mạng của dân tộc.

Hai là, các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương chủ động, sáng tạo, tiếp tục phát huy vai trò nòng cốt về hoạt động chuyên ngành, triển khai và hoàn thành tốt các nhiệm vụ với nhiều hoạt động phong phú, đa dạng, rộng khắp như: mở trại sáng tác, tổ chức các chuyến đi thực tế, hội thảo khoa học, tập huấn, giảng dạy chuyên sâu về nghiệp vụ, triển lãm, liên hoan. Các hoạt động này tổ chức theo hướng tập trung nâng cao chất lượng tác phẩm, có sự cải tiến, đổi mới về tổ chức, phương thức hoạt động đạt được nhiều thành quả đáng khích lệ.

Ba là, các Hội VHNT các tỉnh, thành phố nỗ lực phấn đấu và đạt được kết quả khá toàn diện. Các hoạt động đã bám sát các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, phục vụ kịp thời có hiệu quả nhiệm vụ chính trị, thể hiện tốt vai trò, nhiệm vụ và khẳng định được vị thế của một tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp mang tính đặc thù tại địa phương. Các hoạt động liên kết của các Hội cùng khu vực tiếp tục được duy trì, có nhiều phương thức hoạt động linh hoạt, tăng tính gắn kết của các văn nghệ sĩ trong khu vực và nâng cao hiệu quả chuyên môn.

Bốn là, đội ngũ văn nghệ sĩ tiếp tục phát huy tinh thần yêu nước, nỗ lực trong sáng tác, vận động, tuyên truyền, quảng bá và giới thiệu tác phẩm VHNT, tham gia chuyển tải các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến đông đảo quần chúng nhân dân, đóng góp vào những thành quả chung, quan trọng của đất nước.

Các đại biểu dự buổi làm việc.

Bên cạnh những thuận lợi, kết quả đạt được, đồng chí Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên hiệp Hội cũng nhấn mạnh những hạn chế, khó khăn như: Trong các năm qua chưa có nhiều tác phẩm tác phẩm đỉnh cao, chưa tạo được sự quan tâm rộng lớn của công chúng, sức lan tỏa chưa nhiều. Một số quy định về chế độ, chính sách với cán bộ Hội chưa rõ ràng. Công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, cán bộ giúp việc, tham mưu gặp rất nhiều khó khăn. Kinh phí đầu tư cho VHNT chưa tương xứng. Công tác VHNT nói chung và nhất là ở các địa phương còn nhiều khó khăn, lúng túng về kinh phí hoạt động. Một số cấp ủy, chính quyền chưa coi trọng, chưa quan tâm đến vai trò, tính đặc thù của VHNT. Công tác xã hội hóa chưa mạnh, hiệu quả không cao...

Về phương hướng chung,PGS. TS. Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân cho biết, thời gian tới Liên hiệp Hội và các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương sẽ tiếp tục thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, VHNT; tổ chứctriển khai thực hiện tốt Kết luận 84-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 36-CT/TW của Ban Bí thư về đại hội các hội VHNT và Liên hiệp Hội các Hội VHNT Việt Nam nhiệm kỳ 2025-2030. Xây dựng Liên hiệp Hội, các Hội VHNT chuyên ngành phát triển vững mạnh; tập trung đổi mới và nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; tập hợp, đoàn kết, xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ phát triển cả về số lượng và chất lượng; quan tâm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng, coi trọng tính đặc thù của sáng tạo nghệ thuật. Phấn đấu có nhiều tác phẩm có giá trị cao về tư tưởng và nghệ thuật. Phát huy vai trò của tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp được Đảng, Nhà nước giao nhiệm vụ; chức năng phản biện xã hội, tư vấn cho Đảng, Nhà nước về những vấn đề quan trọng liên quan đến sự nghiệp phát triển VHNT; thực hiện tốt vai trò cầu nối giữa đội ngũ văn nghệ sĩ với Đảng và Nhà nước...

ĐỀ NGHỊ TIẾP TỤC DUY TRÌ CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ SÁNG TẠO CHO VĂN NGHỆ SĨ

Nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam phát biểu.

Phát biểu tại buổi làm việc, cùng với trao đổi, nhấn mạnh thêm những kết quả nổi bật đạt được, làm rõ hơn những khó khăn, hạn chế, bất cập... đại diện Liên hiệp Hội và lãnh đạo các Hội VHNT chuyên ngành cũng đã kiến nghị, đề xuất nhiều vấn đề cụ thể. Trong đó có những nội dung như: đề nghị Quốc hội cho chủ trương xây dựng Luật VHNT; Nghiên cứu, sửa đổi một số nội dung Kết luận số 35-KL/TW của Bộ Chính trị về danh mục chức danh, chức vụ lãnh đạo và tương đương của hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở; Chính phủ sớm ban hành Nghị định mới thay thế Nghị định 45/2010/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tổ chức, hoạt động và quản lý hội; đề nghị Thủ tướng Chính phủ đưa vào chương trình, tiếp tục duy trì chính sách hỗ trợ sáng tạo cho văn nghệ sĩ, mỗi năm có tăng dần theo sự tăng trưởng của kinh tế quốc dân, có cơ chế đặc thù, giao nhiệm vụ thay vì đặt hàng, có chương trình hỗ trợ sáng tạo dài hơi; đề nghị các bộ, ngành chức năng thực hiện các Quyết định của Thủ tướng đã phê duyệt, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ những vướng mắc trong quá trình thực hiện...

Đặc biệt, lãnh đạo Liên hiệp Hội đề nghị Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch 4 việc cấp thiết là: 1) Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt về cơ chế giao nhiệm vụ và thực hiện áp dụng định mức chi về hỗ trợ sáng tạo tác phẩm theo Quyết định 558-QĐ/TTg của Thủ tướng Chính phủ; 2) Tiếp tục chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan phê duyệt kinh phí về sách 3D theo Quyết định 69/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu và công bố tác phẩm văn học vì sự nghiệp cách mạng tiến tới kỷ niệm 90 năm ngày thành lập Nước, 100 năm thành lập Đảng trên nền tảng công nghệ; 3) Có hướng dẫn thực hiện Quyết định số 25-QĐ/TTg của Thủ tướng Chính phủ về Giải thưởng VHNT hàng năm; 4) Đề nghị Ban soạn thảo tổng hợp, báo cáo về những nhiệm vụ Liên hiệp Hội và các Hội VHNT chuyên ngành đã kiến nghị, đề xuất đưa vào Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2025-2035 hoặc trình Thủ tướng Chính phủ xây dựng thành các chương trình, đề án riêng để thực hiện.

Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Thanh Lâm phát biểu.

Tại buổi làm việc, đại diện các bộ, ngành, cơ quan chức năng liên quan cũng đã phát biểu làm rõ thêm cũng như trao đổi, giải đáp những vấn đề mà đại biểu nêu lên, trong đó nhấn mạnh đến những nội dung trọng tâm như: cơ chế - chính sách; tổ chức - cán bộ; tài chính - kinh phí; những vấn đề đặt ra và công tác chuẩn bị đại hội nhiệm kỳ 2025-2020 của các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương và Liên hiệp Hội...

KHƠI DẬY, PHÁT HUY MẠNH MẼ KHÁT VỌNG CỐNG HIẾN, NĂNG LỰC SÁNG TẠO CỦA VĂN NGHỆ SĨ

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nêu rõ, trong suốt thời gian qua, nhất là sau thời gian tập trung thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam và Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021, sự phối hợp giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Bộ) và Liên hiệp Hội, các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương cùng các bên liên quan đã được tăng cường nhằm tạo nên sức mạnh tổng hợp trong phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; đưa văn hóa ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng phát biểu.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng, Bộ đã chuyển tư duy từ làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa. Tư duy này được lãnh đạo Đảng, Nhà nước đánh giá là tư duy đúng, trúng và kịp thời, tạo sự chuyển biến tích cực trong thúc đẩy phát triển của văn hóa. Bộ quản lý lĩnh vực VHNT bằng công cụ pháp luật; có sự điều tiết hợp lý, hài hòa. Bộ cũng đang nỗ lực giải quyết bài toán phát huy tính sáng tạo trong văn hóa, nghệ thuật nhưng vẫn tuân theo các quy định pháp luật hiện hành.

Bộ trưởng cho biết, đối với công tác xây dựng pháp luật, Bộ đã trình Quốc hội thông qua Luật Điện ảnh (sửa đổi), là cơ sở để phát triển điện ảnh Việt Nam. Bộ cũng đã tham mưu với Quốc hội ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ năm 2022. Trong đó, có những quy định rất chặt chẽ về bản quyền, là động lực để VHNT phát triển… Trong thẩm quyền, Bộ cũng đã ban hành được 7 thông tư về định mức kinh tế kỹ thuật liên quan đến các lĩnh vực của VHNT. Trước Quốc hội, Bộ đã có báo cáo về những bất cập trong chính sách thù lao cho nghệ sĩ. Quốc hội đã có những chỉ đạo, giao Chính phủ xem xét, sửa đổi những nội dung không còn phù hợp về chính sách thuộc lĩnh vực VHNT.

Đối với một số hạn chế xuất phát từ thực tế phát triển VHNT, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nêu, Bộ đã nhận diện vấn đề và tiến hành công tác tham mưu, sửa đổi và có những giải pháp linh hoạt để giải quyết vấn đề. Trong thời gian tới, Bộ sẽ chú trọng xây dựng, triển khai thực hiện các giải pháp khơi thông về cơ chế, chính sách vì sự phát triển của VHNT Việt Nam...

Trong quá trình sửa đổi các văn bản pháp luật, Bộ trưởng khẳng định cần phải lấy ý kiến đầy đủ, có đánh giá cụ thể tác động; đề nghị Liên hiệp Hội cùng các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương có sự hợp tác chặt chẽ trong vấn đề này để các văn bản, chính sách khi được ban hành sẽ đi vào cuộc sống.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long phát biểu.

Phát biểu tại buổi làm việc, bên cạnh trao đổi và nêu một số giải pháp liên quan đến phát triển VHNT, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long nhấn mạnh cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về VHNT; nghiên cứu, sửa đổi một số quy định chưa phù hợp với thực tiễn phát triển VHNT. Đồng thời, cần tiếp tục có những nghiên cứu, đánh giá về các cơ chế, trong đó có cơ chế tăng cường tài chính cho hoạt động VHNT. Cùng với đó là chú trọng hơn nữa tới công tác nhân sự trong hoạt động VHNT...

CHỦ ĐỘNG HỘI NHẬP VỀ VĂN HÓA, VĂN HỌC NGHỆ THUẬT; TIẾP THU CÓ CHỌN LỌC CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA THẾ GIỚI

Phát biểu kết luận và chỉ đạo tại buổi làm việc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa ghi nhận những kết quả mà Liên hiệp Hội cũng như các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương đã đạt được thời gian qua. Đồng chí nhấn mạnh, những thành tựu, kết quả quan trọng cùng với sự nỗ lực đổi mới của Liên hiệp Hội, các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương và sự sáng tạo không ngừng nghỉ của nhiều văn nghệ sĩ nước nhà đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển VHNT Việt Nam.

Bên cạnh nêu lên các vấn đề cần quan tâm, nhất là những hạn chế, bất cập trong công tác quản lý, phát triển VHNT, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa khẳng định, trong những năm qua, Đảng ta đã ban hành nhiều nghị quyết, chỉ thị, kết luận có tầm chiến lược, có giá trị lâu dài đối với văn hóa, VHNT, theo đó, đề nghị các cấp, các ngành quan tâm hơn nữa trong công tác thể chế hóa thành cơ chế chính sách cụ thể. Xây dựng, ban hành chủ trương, chính sách, coi trọng công tác tổng kết thực tiễn; chú ý đúng mức đến tính chất đặc thù của VHNT; khuyến khích những ý tưởng mới, những cách làm hay, sáng tạo.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu kết luận, chỉ đạo.

Đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cũng yêu cầu phải tiếp tục nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, tăng cường nguồn lực xây dựng, phát triển VHNT Việt Nam trong bối cảnh mới; quan tâm hơn nữa đến đời sống văn nghệ sĩ; phát huy vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Liên hiệp Hội và các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương trong thực hiện nhiệm vụ. Việc đầu tư cho VHNT phải tránh dàn trải, có sự phân bổ hợp lý; chú trọng đến cơ sở hạ tầng để nâng tầm vị thế đất nước, đáp ứng nhu cầu thưởng thức VHNT của nhân dân. Công tác xã hội hóa trong VHNT cần được quan tâm theo hướng hoàn thiện các chính sách.

Ngoài ra, Liên hiệp Hội cùng các Hội VHNT chuyên ngành Trung ương cần không ngừng phát huy vai trò trong tư vấn, phản biện và giám định xã hội theo điều lệ và tham gia cùng các cơ quan quản lý trong xây dựng hệ thống pháp luật, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong phát triển VHNT; nỗ lực đóng góp vào hoàn thiện cơ chế, chính sách. Các giải pháp đưa ra phải đảm bảo tính khả thi, đồng bộ.

Trong năm 2025, cùng với nhiều nhiệm vụ khác, đồng chí Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đề nghị Liên hiệp Hội tích cực chỉ đạo triển khai kế hoạch tổ chức các hoạt động kỷ niệm, chào mừng các sự kiện, các ngày lễ lớn; đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng.

Đối với các hoạt động chuyên môn, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh, đẩy mạnh sáng tác, sáng tạo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm xuyên suốt trong hoạt động của Liên hiệp Hội và các Hội VHNT chuyên ngành. Theo đó, tiếp tục quan tâm đổi mới tư duy nghệ thuật, mở rộng đề tài, chủ đề, biên độ sáng tạo; quan tâm tính chuyên nghiệp để có nhiều tác phẩm kết tinh tài năng tâm huyết, có sức khái quát cao về sự nghiệp đổi mới đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; phấn đấu có nhiều tác phẩm, công trình về công tác lý luận phê bình có giá trị cao, hướng dẫn dư luận và định hướng phát triển VHNT; chú trọng công tác quảng bá, đưa các sản phẩm văn hóa tới đông đảo công chúng, nâng cao dân trí và hướng dẫn thẩm mĩ.

Cuối cùng, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng như hiện nay, văn hóa, VHNT cũng phải thể hiện sự chủ động hội nhập. Theo đó cần đẩy mạnh xuất khẩu văn hóa; tiếp thu có chọn lọc các giá trị văn hóa thế giới. Đẩy mạnh các hoạt động dịch thuật văn học; có giải pháp lan tỏa các tác phẩm VHNT về Chủ tịch Hồ Chí Minh, tác phẩm chất lượng đến bạn bè quốc tế. Thông qua các tác phẩm, góp phần khẳng định vị vế của Việt Nam; giúp nhân dân các nước hiểu hơn về văn hóa, con người Việt Nam./.

Tin, ảnh: MINH THẾ