Tiết kiệm, chống lãng phí còn nhiều vấn đề cần giải quyết

Chiều 23-5, Quốc hội tiếp tục làm việc ở Hội trường nghe các báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của các Ủy ban của Quốc hội.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày báo cáo kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (TK, CLP) năm 2021.

Sắp xếp lại, xử lý hơn 29.600 cơ sở nhà đất

Theo đó, công tác thực hành TK, CLP đã bám sát Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, các nghị quyết của Trung ương, Quốc hội, chương trình của Chính phủ. “Bám sát chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã ban hành đẩy đủ và thực hiện nghiêm túc, quyết liệt các nội dung thuộc chương trình thực hành TK, CLP”- Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu.

Về kết quả thực hành TK, CLP 2021, báo cáo của Chính phủ cho hay: Trong bối cảnh COVID-19, Chính phủ kịp thời điều chỉnh về chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ gia đình và người dân.

Năm 2021 đã thực hiện miễn, giảm, giãn ước khoảng 119,4 nghìn tỉ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất. Đặc biệt, Chính phủ thực hiện cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021.

“Các chỉ tiêu an toàn nợ công đảm bảo nằm trong mức trần, ngưỡng nợ được Quốc hội cho phép” - Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết.

Việc đổi mới hệ thống, nâng cao chất lượng và hiệu quả các đơn vị sự nghiệp công lập giúp các bộ, ngành, địa phương tiết kiệm hơn 1.500 tỉ đồng. Thông qua công tác thẩm tra, phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành năm 2020, cơ quan thẩm tra quyết đã loại ra khỏi giá trị chủ đầu tư đề nghị quyết toán là 12,4 nghìn tỉ đồng.

Quản lý, mua sắm tài sản công tại các bộ, ngành và địa phương tiếp tục chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc trình bày báo cáo thực hành TK, CLP.

Công tác sắp xếp trụ sở, nhà, đất công tiếp tục được các bộ, ngành, địa phương quan tâm thực hiện. Đến ngày 31-12-2021 đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với 29.625 cơ sở nhà, đất; thực hiện thu hồi 122 cơ sở nhà, đất khi thực hiện sắp xếp lại, chuyển giao về địa phương để quản lý, xử lý đối với 401 cơ sở nhà, đất.

Thu hồi 17.800 tỉ đồng do vi phạm kinh tế và nhiều đất đai

Vẫn theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, trong năm 2021, ngành Thanh tra cả nước đã triển khai 6.809 cuộc thanh tra hành chính và 177.245 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế 179 nghìn tỉ đồng, 9.258 ha đất; kiến nghị thu hồi về NSNN 17,8 nghìn tỉ đồng và thu hồi 811 ha đất.

Bên cạnh đó, đã xử lý hành chính đối với 2.341 tập thể và 6.244 cá nhân; ban hành 132.319 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với tổ chức, cá nhân, với số tiền 3.694 tỉ đồng; chuyển cơ quan điều tra tiếp tục xử lý theo quy định 437 vụ/259 người.

Quản lý, khai thác tài nguyên cũng là lĩnh vực thực hành TK, CLP. Theo đó, các địa phương đã thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất với diện tích hơn 20.000 ha; khai hoang phục hóa, đưa vào sử dụng gần 11.000 ha đất chưa sử dụng; đã thu hồi chủ trương đầu tư, thu hồi đất với diện tích 16.000 ha, yêu cầu đưa vào sử dụng gần 53.000 ha, chấm dứt chủ trương đầu tư 7,7 nghìn hecta.

Tổng số công ty nông, lâm nghiệp và chi nhánh sau rà soát là 246 công ty với diện tích giữ lại là 1.909.341 ha, tại 45 tỉnh, thành phố; diện tích dự kiến các công ty nông, lâm nghiệp dự kiến bàn giao về địa phương để quản lý, sử dụng là 467.672 ha. Công tác quản lý khoáng sản, bảo vệ môi trường, bảo vệ rừng tiếp tục chuyển biến tích cực hơn.

Về sắp xếp lại bộ máy, số lượng đơn vị sự nghiệp công lập giảm được 12,35% so với năm 2015; hết năm 2021 biên chế công chức giảm 10,01%, biên chế sự nghiệp giảm 11,67%, số người hoạt động không chuyên trách, thôn, tổ dân phố giảm 46,64% so với năm 2015, hoàn thành vượt mục tiêu tinh giản biên chế 10% mà Bộ Chính trị đề ra tại Nghị quyết 39-NQ/TW.

Tuy vậy, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cũng cho hay còn một số bộ, ngành, địa phương chậm ban hành Chương trình thực hiện TK, CLP năm 2021; công tác lập, chấp hành dự toán còn hạn chế; tình trạng chưa phân bổ chi tiết vốn ngân sách trung ương, chưa phân bổ hết vốn ngân sách địa phương, giải ngân chậm nguồn vốn ODA chưa được khắc phục, làm giảm hiệu quả sử dụng vốn.

Quốc hội nghe báo cáo về thực hành TK, CLP.

Dự án thu hồi đất, tái định cư sân bay Long Thành không đảm bảo tiến độ

Trình bày báo cáo thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Nguyễn Thúy Chinh nêu năm 2021, có chín bộ và 21 địa phương chưa phân bổ chi tiết vốn ngân sách trung ương cho các dự án với tổng số vốn là 9.027,33 tỉ đồng. 10 địa phương chưa phân bổ hết vốn ngân sách địa phương với tổng số vốn là 13.536,325 tỉ đồng; vốn ODA chưa thực hiện giải ngân bị hủy dự toán ước khoảng 29.100 tỉ đồng.

“Việc chậm triển khai và phân bổ vốn Chương trình mục tiêu quốc gia gây lãng phí lớn về nguồn lực NSNN và ảnh hưởng đến khả năng giải ngân vốn đầu tư công năm 2022- báo cáo bà Chinh trình bày nói.

Tiến độ thực hiện, khả năng hoàn thành một số dự án trọng điểm, công trình quan trọng quốc gia còn chậm, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội.

Như tuyến tàu điện ngầm số 2 TPHCM, tuyến Bến Thành - Tham Lương được phê duyệt năm 2010, đến tháng 10-2021 lũy kế giải ngân vốn ODA chỉ đạt 2,5%, vốn đối ứng chỉ đạt 2,09%.

Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị TP Hà Nội tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo được phê duyệt năm 2008, hiện nay vẫn đang làm thủ tục phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 19.555 tỉ đồng lên 35.679 tỉ đồng, lũy kế giải ngân đến tháng 8-2021 chỉ đạt 974 tỉ đồng.

Đặc biệt, dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành mới giải ngân 63%, trong đó năm 2021 chỉ giải ngân đạt 39,78%. Còn 304 ha đất thuộc diện tích đất xây dựng cảng hàng không giai đoạn 1 và trên 340 ha đất thuộc diện tích đất dự trữ chưa giải phóng mặt bằng, gây khó khăn trong việc triển khai thi công và không đảm bảo tiến độ.

Các hạn chế về cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp, tình trạng quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên vẫn còn quy hoạch "treo", dự án "treo", ảnh hưởng lớn đến đời sống nhân dân, gây lãng phí nguồn lực cũng được đề cập.

Cũng theo báo cáo thẩm tra, còn nhiều vi phạm pháp luật về quản lý đất đai; xác định giá đất; giao đất, cho thuê đất không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất được phát hiện qua kiểm tra như tỉnh Bình Dương, Khánh Hòa. Đất hoang hóa, đất sử dụng không theo mục đích chưa được thống kê đầy đủ; chưa xác định được trách nhiệm cụ thể của các cá nhân, tập thể có liên quan.

Ủy ban Tài chính - Ngân sách đề nghị Chính phủ khắc phục những tồn tại, hạn chế qua nhiều năm trong việc ban hành Chương trình thực hành TK,CLP. Đồng thời, giải quyết dứt điểm các tồn tại đã được nêu ra tại các kỳ giám sát của các cơ quan của Quốc hội về tình trạng nợ văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành.

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị Chính phủ quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công, ba Chương trình mục tiêu quốc gia và các dự án quan trọng quốc gia.

Không phân bổ vốn cho những dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, không đủ điều kiện phân bổ vốn, kiên quyết điều chuyển vốn của các dự án chậm giải ngân để bổ sung vốn cho những dự án giải ngân tốt, có nhu cầu vốn.

Xác định trách nhiệm của người đứng đầu trong việc không phân bổ chi tiết vốn ngân sách trung ương hoặc không phân bổ hết vốn ngân sách địa phương, phân bổ, giao kế hoạch vốn không sát với thực tế, chậm giải ngân...

NHÓM PHÓNG VIÊN