Tiểu thương chợ Vinh 'kêu trời' vì giá thuê ki-ốt cao giữa lúc buôn bán ế ẩm
Sau khi hết hạn miễn thuế cuối năm 2024, UBND TP Vinh thông báo thu tiền thuê ki-ốt tại chợ Vinh. Tuy nhiên, hàng trăm tiểu thương kiến nghị, cho rằng việc buôn bán ế ẩm, chợ không còn là chợ đầu mối mà đã xuống loại 1, trong khi giá thuê vẫn cao hơn một số chợ loại 1 khác trên địa bàn.

Chợ Vinh là chợ lớn nhất tỉnh Nghệ An.
Tiểu thương đồng loạt kiến nghị
Từng là chợ đầu mối sầm uất bậc nhất Nghệ An, phục vụ cả các tỉnh lân cận, chợ Vinh nay trở nên vắng lặng. Với gần 3.000 hộ kinh doanh, nơi đây từng là "mạch sống" thương mại của thành phố. Tuy nhiên, từ sau đại dịch COVID-19, xu hướng mua sắm online bùng nổ khiến lượng khách sụt giảm nghiêm trọng. Không còn cảnh mua bán tấp nập, chợ Vinh giờ đối mặt với tình trạng ế ẩm kéo dài, thu nhập của nhiều tiểu thương giảm mạnh, đời sống bấp bênh.

Chợ Vinh vắng khách.
Hơn 30 năm gắn bó với chợ Vinh, chị Trần Thị Hoa cho biết, thu nhập gia đình chủ yếu dựa vào buôn bán. Tuy nhiên, từ cuối năm 2024, chị cùng nhiều tiểu thương rơi vào cảnh lo lắng khi giá thuê ki-ốt tăng cao giữa lúc kinh doanh gặp nhiều khó khăn, hàng hóa ế ẩm kéo dài.
"Giá thuê một lô góc hiện khoảng 19 triệu đồng là quá cao, trong khi ngoài đường lớn, giá thuê mặt bằng cũng chỉ 10 triệu/100m² mỗi tháng. Chưa kể, các tiện ích như bãi giữ xe gần như không có," chị Hoa bày tỏ và mong muốn các cấp chính quyền xem xét lại, điều chỉnh mức giá thuê phù hợp với tình hình thực tế, tương đương với giá tại chợ Ga Vinh cũng là chợ loại 1.
Cũng theo các tiểu thương ở đây, chợ Vinh được xây dựng theo hình thức tiểu thương tham gia góp vốn, được miễn tiền thuê đất trong vòng 15 năm. Tháng 11/2024, hết thời hạn miễn tiền thuê đất, các tiểu thương được thông báo cụ thể mức thu phí cho từng loại ki ốt, trong đó cao nhất là 190.000 đồng/m2.

Buôn bán khó khăn, ế ẩm, giá thuê mặt bằng cao khiến nhiều tiểu thương phải tạm thời đóng cửa ki ốt, chỉ còn rất ít mở cửa bán hàng.
Mức giá này là quá cao so với mặt bằng chung của chợ loại 1 trên địa bàn thành phố và so với tình hình buôn bán nhiều khó khăn của tiểu thương.
"Chợ chúng tôi cùng đầu tư, nhiều người vay ngân hàng, giờ trả chưa hết, ai cũng muốn làm ăn ổn định lâu dài. Trong tình hình khó khăn do cạnh tranh khốc liệt với thương mại điện tử, mong muốn ban quản lý, các cơ quan chức năng chia sẻ, giảm tiền thuê đất", một tiểu thương kiến nghị.
Cần hài hòa lợi ích giữa các bên
Ông Nguyễn Hữu Đắc, Trưởng Ban Quản lý chợ Vinh cho biết, thời gian gần đây, khoảng 80% ki ốt tại tầng 1 và tầng 2 đình chính chợ đóng cửa, ngừng hoạt động kinh doanh.
Theo ông Đắc, việc tiểu thương đồng loạt nghỉ bán xuất phát từ nhiều nguyên nhân, trong đó có áp lực về giá thuê mặt bằng cũng như tình trạng ảm đạm chung tại các chợ truyền thống. Giá thuê hiện nay tại chợ Vinh được áp dụng theo quyết định có hiệu lực từ năm 2017 của UBND tỉnh Nghệ An, với 8 mức giá tùy theo vị trí ki ốt. Trước phản ánh của tiểu thương, ban quản lý kiến nghị điều chỉnh và được cơ quan chức năng chấp thuận giảm 25% so với mức ban đầu.

Hàng hóa ế ấm, tiểu thương tạm đóng cửa ki ốt.
Dù vậy, mức giá thuê sau khi giảm cao nhất là 144.000 đồng/m² cho ki ốt loại 1 vẫn bị nhiều hộ kinh doanh đánh giá là quá cao so với sức mua hiện nay.
"Chúng tôi mong các cơ quan có thẩm quyền xem xét xây dựng lại khung giá thuê đất cho phù hợp với thực tế thị trường và áp dụng thống nhất ở các chợ trên địa bàn thành phố", ông Đắc bày tỏ.
Liên quan đến kiến nghị của các tiểu thương chợ Vinh về việc điều chỉnh giá thuê mặt bằng, ông Hoàng Minh Thọ, Phó Trưởng Phòng Tài chính - Kế hoạch, UBND TP Vinh cho biết, sau khi tiếp nhận phản ánh, UBND thành phố đã có báo cáo gửi UBND tỉnh Nghệ An, đề xuất xem xét giảm giá thuê nhằm hỗ trợ tiểu thương vượt qua giai đoạn khó khăn.

Có khoảng 80% ki ốt trong tầng 1, tầng 2 đình chính chợ Vinh đóng cửa, nghỉ bán trong mấy ngày qua.
Hiện tại, UBND TP Vinh đang phối hợp với Sở Công Thương và Ban Quản lý chợ Vinh xây dựng phương án giá dịch vụ sử dụng diện tích bán hàng tại các chợ trên địa bàn. Phương án mới sẽ thay thế quy định cũ tại Quyết định 73/2016, với định hướng điều chỉnh giảm khoảng 20% đến 21% đối với các ki ốt cố định loại góc và ki ốt loại thường trong đình chính chợ Vinh.
Đáng chú ý, để đảm bảo quyền lợi chính đáng cho các hộ kinh doanh, UBND thành phố sẽ cùng Sở Công Thương tiến hành công khai, niêm yết giá mới lấy ý kiến tiểu thương trước khi trình UBND tỉnh ban hành chính thức. Mục tiêu là xây dựng mức giá hợp lý, sát thực tế kinh doanh, tạo sự đồng thuận và ổn định hoạt động tại các chợ.
Ông Phan Đức Thịnh, Phó Trưởng phòng Quản lý Thương mại (Sở Công Thương Nghệ An), cũng cho biết, ddqng phối hợp với các địa phương tiến hành rà soát 12 chợ trên địa bàn toàn tỉnh, bao gồm 3 chợ hạng 1, 4 chợ hạng 2 và 5 chợ hạng 3, nhằm tham mưu cho UBND tỉnh lựa chọn các chợ và yêu cầu xây dựng phương án giá thuê phù hợp.
Việc xác định mức giá mới sẽ căn cứ theo Nghị định 85 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Giá. Sau khi hoàn thiện dữ liệu và phương án cụ thể, Sở Công Thương sẽ tổ chức thẩm định, lấy ý kiến từ các đơn vị liên quan cũng như cộng đồng tiểu thương trước khi trình UBND tỉnh phê duyệt.
"Mục tiêu là xây dựng mức giá hợp lý, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, ban quản lý chợ và tiểu thương," ông Thịnh nói. Cũng theo ông Phan Đức Thịnh, dự kiến đến giữa tháng 6/2025, Sở sẽ hoàn thành các nội dung liên quan để trình UBND tỉnh xem xét ban hành mức giá mới. Trong thời gian chờ quyết định chính thức, việc thu giá thuê mặt bằng vẫn thực hiện theo Quyết định số 73/2016 hiện hành.
Được biết, đình chợ Vinh là công trình được xây dựng theo hình thức Nhà nước và Nhân dân cùng làm từ năm 2003, với tổng mức đầu tư gần 200 tỷ đồng, trong đó các tiểu thương đóng góp tới khoảng 170 tỷ đồng. Theo thỏa thuận ban đầu, hơn 1.200 hộ kinh doanh trong đình chợ được miễn phí tiền thuê mặt bằng trong vòng 15 năm kể từ ngày công trình chính thức đi vào hoạt động.
Tuy nhiên, sau khi hết thời gian miễn giảm, mức thu hiện tại tại chợ Vinh được áp dụng theo Quyết định 73/2016/QĐ-UBND của UBND tỉnh Nghệ An, với giá khá cao. Cụ thể, lô góc loại 1 có giá 190.000 đồng/m²/tháng, loại 2 là 166.000 đồng/m² và loại 3 là 142.000 đồng/m². Đối với các quầy thường, giá thuê lần lượt là 130.000 đồng/m² cho loại 1 và 118.500 đồng/m² cho loại 2…
Trong khi đó, cũng là chợ hạng 1 nhưng mức giá thu tại chợ Ga Vinh lại thấp hơn rõ rệt. Đơn cử, một gian hàng tại đình chính đường Phan Bội Châu chỉ có giá thuê 126.000 đồng/m²/tháng đối với loại 1; loại 2 là 103.000 đồng/m² và loại 3 là 96.000 đồng/m². Sự chênh lệch này đang khiến nhiều tiểu thương ở chợ Vinh tiếp tục kiến nghị điều chỉnh giá để phù hợp hơn với tình hình kinh doanh thực tế.