TikTok - công cụ mới của những kẻ buôn người dụ dỗ di cư trái phép vào Mỹ

Người di cư di chuyển tại Huixtla, bang Chiapas, Mexico trong hành trình tới Mỹ ngày 27/10/2021. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Trong bối cảnh các con đường hợp pháp đến Mỹ ngày càng thu hẹp, các băng nhóm tội phạm đã tận dụng TikTok như một phương tiện hiệu quả để quảng bá dịch vụ đưa người vượt biên trái phép, đặt ra thách thức lớn cho chính quyền Mỹ.

Những video ngắn trên nền tảng này quảng cáo các dịch vụ đưa người qua biên giới Mỹ-Mexico, hứa hẹn hành trình an toàn và nhanh chóng.

Các nội dung do những kẻ buôn người đăng tải thường sử dụng hình ảnh hấp dẫn và thông điệp đơn giản, đánh thẳng vào tâm lý những người di cư: "Nếu bạn không có thị thực tại Mỹ, hãy tin chúng tôi. Chúng tôi sẽ đưa bạn qua đó một cách an toàn."

Các video này thường được lồng ghép với biểu tượng cảm xúc đưa hình ảnh về những người di cư mặc đồ ngụy trang băng qua sa mạc khô cằn; những chiếc xe địa hình gầm rú chạy trên cát tiến về hàng rào biên giới Mỹ-Mexico; hay hình ảnh các gia đình có trẻ nhỏ chui qua kẽ hở giữa hàng rào biên giới để vào Mỹ.

Nhóm buôn người cũng quảng cáo hình ảnh những chiếc trực thăng, máy bay, tàu thuyền, môtô nước và đường hầm... sẵn sàng phục vụ khách hàng tiềm năng.

Hình ảnh mô tả một kẻ buôn người đang quay phim những người di cư đi bộ qua sa mạc để đăng lên mạng xã hội. (Ảnh minh họa của AP)

Trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Donald Trump siết chặt chính sách nhập cư và tăng cường trấn áp ở biên giới, những kẻ buôn người tăng cường sử dụng công nghệ mới cho phép các mạng lưới trở nên linh hoạt hơn khi đối mặt với các thách thức và mở rộng phạm vi tiếp cận với những khách hàng mới.

Những video ngắn trên TikTok đã hé lộ phần nào về ngành công nghiệp buôn người cùng cách thức mạng lưới buôn người sử dụng để tiếp cận khách hàng.

Soary, 24 tuổi, một thành viên trong đường dây đưa người từ Ciudad Juarez, Mexico tới El Paso, Texas, Mỹ, cho biết: "Làm nghề này phải liên tục thay đổi chiến thuật. TikTok thì đang phổ biến khắp thế giới."

Soary sống ở El Paso, bắt đầu làm nghề môi giới vượt biên từ năm 19 tuổi. Người phụ nữ này thường dùng xe tải của mình đón những người di cư vừa vượt qua biên giới vào Mỹ.

Soary thường quay video người di cư tâm sự sau khi vượt biên thành công và gửi qua WhatsApp làm bằng chứng cho người nhà của khách hàng rằng họ đã tới nơi an toàn. Hiện, thành viên đường dây buôn người này chuyển sang đăng các video lên TikTok để quảng bá.

Từ năm 2024, Soary bắt đầu đăng video che mặt người di cư và gia đình ở Mỹ cùng ảnh chụp biên giới Mỹ-Mexico kèm thông điệp: "Chúng tôi sẽ đưa bạn, dù là người lớn, trẻ em hay người cao tuổi, qua Ciudad Juarez, bất kể bạn ở đâu. Nhảy rào, đi bộ đường dài và qua đường hầm."

Hàng trăm video trên TikTok đưa hình ảnh về những cọc tiền mặt dày cộm, trực thăng và máy bay chở người di cư, những người vượt biên qua hàng rào biên giới vào ban đêm; hình ảnh những kẻ buôn lậu cắt xương rồng trên sa mạc để lấy nước uống. Thậm chí có cả cánh đồng rau diếp với hàng chữ "Những cánh đồng của người Mỹ đã sẵn sàng."

Các video thường ghép nhạc Mexico với ca từ lãng mạn về công việc đưa người vượt biên và được đăng tải bởi các tài khoản có tên ám chỉ như "Vượt biên an toàn," "Điểm đến tại Mỹ," "Hiện thực hóa giấc mơ."

TikTok cho hay quy định của nền tảng là cấm các hoạt động buôn người và sẽ báo cáo những nội dung này cho cơ quan thực thi pháp luật.

Hàng trăm video trên TikTok đưa hình ảnh về những cọc tiền mặt dày cộm của những kẻ làm nghề đưa người vượt biên. (Ảnh minh họa của AP)

Theo Giáo sư Guadalupe Correa-Cabrera tại Đại học George Mason, các mạng xã hội đã được sử dụng làm công cụ thúc đẩy hoạt động di cư từ năm 2017, 2018 khi các nhà hoạt động xây dựng các nhóm WhatsApp lớn để điều phối hoạt động di cư từ Trung Mỹ đến Mỹ.

Sau đó, những kẻ buôn người bắt đầu xâm nhập vào các cuộc trò chuyện và sử dụng ứng dụng mạng xã hội phổ biến thời bấy giờ, mở rộng sang Facebook và Instagram.

Những người di cư khi đó cũng bắt đầu đăng trên mạng xã hội các video về hành trình của họ xuyên qua các khu rừng rậm ở Darien Gap nằm giữa Colombia và Panama, trên hành trình tới Mỹ.

Một nghiên cứu của Liên hợp quốc năm 2023 cho biết 64% người di cư được phỏng vấn cho biết họ có thể sử dụng điện thoại thông minh và truy cập Internet trong quá trình di cư đến Mỹ.

Tại thời điểm nghiên cứu được công bố, việc sử dụng ứng dụng TikTok đã tăng vọt với hàng loạt quảng cáo nhắm vào người di cư. Giáo sư Correa-Cabrera cho biết đó là một chiến lược tiếp thị bởi "ai cũng dùng TikTok, nhất là sau đại dịch COVID-19."

Những kẻ đưa người vượt biên và khách hàng thường đàm phán trên các ứng dụng nhắn tin mã hóa như WhatsApp hay Telegram. Tuy nhiên, chính những người làm nghề đưa người vượt biên, người di cư và chính quyền đều cảnh báo nguy cơ lừa đảo, bắt cóc, tống tiền từ những video này.

Một tài khoản trên TikTok có tên The Corporation cho hay nhiều tài khoản khác thường đánh cắp video trên kênh của anh ta về những người di cư đã tới Mỹ an toàn để mồi chài khách hàng.

Trong một số trường hợp khác, người di cư cho biết họ bị những kẻ buôn người ép phải quay video ngay cả khi họ chưa hề đặt chân đến nước Mỹ.

Những video quảng bá di cư bất hợp pháp đã làm dấy lên mối lo ngại trong các tổ chức quốc tế. Tổ chức Di cư Quốc tế của Liên hợp quốc cảnh báo "các mạng lưới đang ngày càng tinh vi và khó kiểm soát, khiến giới chức gặp khó khăn trong xử lý loại hình thức tội phạm mới, phi truyền thống này."

Một công tố viên Mexico hồi tháng Hai xác nhận chính quyền đang điều tra một mạng lưới tài khoản quảng cáo vượt biên qua đường hầm dưới hàng rào biên giới Ciudad Juarez và El Paso, nhưng không cung cấp thêm thông tin.

Trong khi đó, hàng trăm tài khoản TikTok vẫn tiếp tục đăng video về những chiếc xe tải chở người vượt biên, những chồng tiền mặt và gương mặt vui mừng của người di cư khi đặt chân tới Mỹ.

"Chúng tôi vẫn tiếp tục vượt biên và chúng tôi không sợ hãi," một tài khoản TikTok viết./.

(Vietnam+)