TikTok vi phạm trong hoạt động TMĐT: Người bán hàng trên TikTok có bị ảnh hưởng?
Theo quy định tại Nghị định 52/2013/NĐ-CP, thương nhân và tổ chức có website thương mại điện tử (TMĐT) có trách nhiệm đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương. Dù vậy, nền tảng đang có hàng triệu người bán hàng là TikTok Shop lại vừa bị phát hiện đang hoạt động TMĐT khi chưa đầy đủ thủ tục pháp lý.
TikTok Shop chưa có giấy phép hoạt động TMĐT?
Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) vừa công bố loạt sai phạm của TikTok tại Việt Nam sau hơn 4 tháng kiểm tra toàn diện này. Trong đó, đáng chú ý là vi phạm về hoạt động TMĐT.
Kết luận kiểm tra của Bộ TT-TT nêu rõ: TikTok chưa công bố thông tin về chủ sở hữu ứng dụng trên trang chủ của ứng dụng TikTok Shop theo quy định, vi phạm quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 62 Nghị định số 98/2020/NĐ-CP ngày 26/08/2020 (sửa đổi tại điểm b khoản 33 Điều 3 Nghị định 17/2022/NĐ-CP ngày 31/01/2022);
Chưa lưu trữ đầy đủ thông tin người bán theo quy định khi đăng ký sử dụng dịch vụ; Chưa thực hiện đầy đủ việc kiểm tra, giám sát để đảm bảo việc cung cấp thông tin về hàng hóa của người bán trên sàn giao dịch TMĐT theo quy định...
Theo tìm hiểu của phóng viên, tối 5-10, trên trang online.gov.vn, hệ thống quản lý hoạt động TMĐT của Bộ Công Thương cho thấy, khi tra cứu website hoặc ứng dụng TMĐT đã đăng ký với Bộ Công Thương chưa có dữ liệu của TikTok hoặc TikTok shop. Tuy vậy, nền tảng này lại có các chính sách, điều khoản cụ thể với dịch vụ khách hàng của TikTok Shop, dành cho người bán hàng trên nền tảng này.
Theo một chuyên gia về pháp luật, Nghị định 52/2013/NĐ-CP quy định, thương nhân và tổ chức có website TMĐT có trách nhiệm đăng ký hoặc thông báo với Bộ Công Thương. Trách nhiệm này phải được thực hiện ngay sau khi hoàn thành việc thiết lập website. Website chỉ được phép hoạt động kinh doanh và cung cấp dịch vụ TMĐT sau khi hoàn thành thủ tục đăng ký với Bộ Công Thương.
“Khi website TMĐT đã được thông báo hoặc đăng ký hợp pháp, tất cả hoạt động trên website được coi là hợp pháp, công khai và minh bạch. Quyền lợi và lợi ích của website bán hàng này được bảo vệ theo quy định của pháp luật. Ngược lại, việc không đăng ký và thông báo website TMĐT với Bộ Công Thương có thể dẫn tới rủi ro cho người bán hàng. Website TMĐT cũng chưa thể hiện sự chuyên nghiệp, uy tín và thái độ tôn trọng người bán hàng”- vị chuyên gia nói.
Ngoài ra, dù hiện tại mức phạt với hành vi vi phạm này của TikTok chưa được công bố song theo các quy định của pháp luật hiện hành tại Nghị định số 52/2013/NĐ-CP, thông tư số 47/2014/TT-BCT, Nghị định số 185/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, việc không đăng ký hoặc không thông báo với cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền về website TMĐT có thể dẫn đến mức phạt tối thiểu từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng.
Đề nghị Bộ Công Thương xử lý vi phạm về TMĐT của TikTok
Nói về vi phạm của TikTok tại buổi họp báo diễn ra chiều 5-10, ông Lê Quang Tự Do- Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TT-TT) nhấn mạnh: “Công ty TikTok Singapore và 2 văn phòng tại Việt Nam đã phối hợp với Bộ TT-TT, đồng thời cam kết khắc phục các sai phạm trong 30 ngày tới. Trong trường hợp các nền tảng xuyên biên giới không tuân thủ các quy định pháp luật, các nền tảng đó sẽ không được chào đón tại Việt Nam”.
Căn cứ vào kết quả kiểm tra, đoàn kiểm tra của Bộ TT-TT cũng kiến nghị Bộ Công Thương có biện pháp xử lý buộc TikTok Singapore khắc phục ngay các sai phạm trong việc cung cấp dịch vụ sàn thương mại xuyên biên giới vào Việt Nam được chỉ ra tại Kết luận kiểm tra.
Theo đó, yêu cầu TikTok có giải pháp, công cụ nâng cao hiệu quả công tác chống hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong TMĐT tại Việt Nam theo quy định tại: Điều 30 đến Điều 43, Điều 56-57, Điều 68 đến Điều 74, Điều 76 của Nghị định số 52/2013/NĐ-CP của Chính phủ về TMĐT (đã được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 85/2021/NĐ-CP).
Cụ thể, phối hợp và cung cấp đầy đủ thông tin cho cơ quan chức năng về danh sách người bán trên TikTok Shop phục vụ công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm liên quan tới thương mại điện tử và thuế; Có giải pháp ngăn chặn và loại bỏ khỏi ứng dụng các sản phẩm thuộc danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, thuộc ngành, nghề cấm đầu tư kinh doanh theo quy định của pháp luật;
Có công cụ và biện pháp kiểm soát theo từ khóa và lọc thông tin theo từ khóa trước khi thông tin về hàng hóa, dịch vụ hiển thị trên ứng dụng; Có biện pháp ngăn chặn, gỡ bỏ thông tin về hàng hóa, dịch vụ vi phạm pháp luật trong vòng 24 giờ kể từ khi nhận được yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền;
Có biện pháp cảnh cáo hoặc từ chối cung cấp dịch vụ có thời hạn hoặc vĩnh viễn đối với những cá nhân, thương nhân, tổ chức có hành vi kinh doanh vi phạm pháp luật; Có biện pháp phối hợp với các chủ thể quyền sở hữu trí tuệ rà soát và gỡ bỏ các sản phẩm xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên ứng dụng;
Đồng thời, “cập nhật và cung cấp đầy đủ thông tin trên ứng dụng theo quy định; Bổ sung và hoàn thiện Hồ sơ đăng ký cung cấp dịch vụ thương mại điện tử cho TikTok Shop; Nâng cao trách nhiệm xử lý giải quyết tranh chấp, khiếu nại của TikTok Shop tại thị trường Việt Nam”- Kết luận nêu.
Đoàn kiểm tra cũng đề nghị Bộ Công Thương có hình thức xử lý theo quy định đối với các hành vi vi phạm của TikTok Singapore và Văn phòng đại diện của TikTok Pte. Ltd trong việc cung cấp dịch vụ sàn TMĐT tại Việt Nam;
Giám sát việc khắc phục sai phạm trong việc cung cấp sàn TMĐT của Văn phòng đại diện và TikTok Singapore theo Kết luận kiểm tra; tăng cường giám sát hoạt động cung cấp sàn TMĐT thông qua ứng dụng TikTok tại Việt Nam.
Theo đại diện Bộ Công Thương, Bộ Công Thương đã kiến nghị với Bộ TT-TT các biện pháp xử lý trong phạm vi quản lý của Bộ này. Đồng thời, Bộ Công Thương đã giám sát tình hình thực hiện kết luận thanh tra, cũng như yêu cầu Văn phòng đại diện TikTok Pte. Ltd tại thành phố Hồ Chí Minh chịu trách nhiệm theo quy định của pháp luật Việt Nam đối với hoạt động cung cấp dịch vụ sàn giao dịch TMĐT xuyên biên giới vào Việt Nam thông qua ứng dụng TikTok.
Bộ cũng yêu cầu Công ty TNHH Công nghệ TikTok Việt Nam phải được TikTok Singapore ủy quyền trực tiếp tham gia hoạt động quản lý, cung cấp các dịch vụ xuyên biên giới vào Việt Nam.