TikTok, YouTube và AI-review: 'Cẩm nang số' giúp khám phá văn hóa và ẩm thực của giới trẻ

Trong vài năm gần đây, hành trình khám phá ẩm thực và trải nghiệm địa phương của giới trẻ Việt không chỉ dựa vào sách hướng dẫn hay lời mách nước truyền miệng nữa - mà bị dẫn dắt mạnh mẽ bởi các clip ngắn trên TikTok và video review trên YouTube.

Những nền tảng này, kết hợp với công cụ AI giúp tổng hợp, đề xuất và tối ưu nội dung, đang biến thành một “bản đồ số” sống động cho các tín đồ ăn uống và du lịch trẻ tuổi.

TikTok, YouTube - hai “cột mốc” trong lộ trình khám phá

Việt Nam hiện nằm trong số những thị trường xã hội số phát triển nhanh ở Đông Nam Á, với tỉ lệ sử dụng mạng xã hội và các nền tảng nội dung cao - điều này tạo nền tảng lý tưởng cho sự bùng nổ của các clip du lịch, ẩm thực ngắn gọn, dễ tiếp thu. Các báo cáo Digital 2025 ghi nhận mức độ thâm nhập internet và nền tảng số tại Việt Nam tiếp tục tăng; nền tảng ngắn như TikTok và nền video dài như YouTube đều có tầm phủ lớn, khiến chúng trở thành kênh tham khảo hàng đầu của nhiều nhóm khách, đặc biệt là Gen Z và Millennials.

Một trong những food reviewer nổi bật tại Việt Nam với lượt follow lến đến 4,5 triệu người

Những nội dung “review nhanh” - từ quán vỉa hè, quán bánh mì, tới nhà hàng phong cách fusion - không chỉ lan tỏa nhờ tính giải trí mà còn dựa vào ngữ cảnh, hình ảnh sống động và độ tin cậy xây dựng qua lượt xem, bình luận, lượt lưu (save). Khi một video “lên trend”, lượng khách tới địa điểm đó có thể tăng trong vòng vài ngày - một hiện tượng đã được quan sát rộng rãi ở nhiều thị trường châu Á. Nghiên cứu học thuật cũng chỉ ra vai trò đáng kể của video ngắn trong việc thúc đẩy quyết định điểm đến, đặc biệt với nhóm trẻ.

Một video ngắn giới thiệu về miền Tây sông nước của Khoai Lang Thang thu hút nhiều người xem

Người kể chuyện - KOL và vlogger định hình “bản đồ”

Ở Việt Nam, các travel-food creator như Travip (Trần Việt Phương) hay Khoai Lang Thang là ví dụ điển hình cho cách một cá nhân có thể làm "sống dậy" một địa điểm bằng nội dung phù hợp. Travip, từ nền tảng báo chí chuyển sang làm nội dung du lịch và hàng không, đã thu hút lượng lớn người theo dõi trên TikTok và YouTube nhờ phong cách vừa chuyên môn vừa thân thiện - khiến video của anh trở thành “tham chiếu” đáng tin cậy cho nhiều người có ý định trải nghiệm. Những kênh như vậy không chỉ giới thiệu món ăn mà còn hướng dẫn cách đi, thời gian, chi phí - tức là một bản đồ hành trình ngắn gọn cho người xem.

Travel-food creator Travip (Trần Việt Phương) - Ảnh: FBNV

Sự khác biệt hôm nay là AI và thuật toán nền tảng: chúng đề xuất video cho người dùng dựa trên sở thích cá nhân, “kéo” người xem từ một clip review món ăn đến clip về homestay hay tour day-trip trong cùng vùng - tạo nên hành trình khám phá liền mạch từ màn hình đến thực tế.

AI giúp nội dung có ích và dễ tìm hơn

AI không chỉ giúp các nền tảng đề xuất nội dung, nó còn tham gia trực tiếp vào quá trình “review” và tổng hợp: từ tính năng tóm tắt video, tạo phụ đề tự động, phân đoạn nội dung (chapters), đến gợi ý địa điểm tương đồng dựa trên nội dung. Điều này có hai hệ quả với du lịch ẩm thực như:

Người dùng dễ dàng tìm thấy thông tin trọng tâm (món ngon, giá cả, giờ mở cửa) ngay trong phần mô tả hoặc đoạn tóm tắt do AI sinh ra; hiểu thói quen của bạn (ăn chay, thích quán kiểu street food hay fine dining) và ưu tiên các review phù hợp - nghĩa là “bản đồ” bạn thấy sẽ khác bản đồ của người khác.

Các báo cáo ngành của Booking.com cũng cho thấy xu hướng: các nền tảng và công cụ du lịch đang ứng dụng AI để cá nhân hóa trải nghiệm, tăng tỉ lệ chuyển đổi từ xem video sang đặt chỗ hoặc ghé thăm địa điểm.

Tính tin cậy và rủi ro - khi “nổi tiếng” không đồng nghĩa với chất lượng

Tuy nhiên, sự phổ biến không đồng nghĩa với độ chính xác. Những video nổi tiếng đôi khi bỏ qua bối cảnh (giờ mở cửa thay đổi, quán tạm đóng, giá đã tăng), hoặc bị thao túng bằng chiêu “phóng đại” để thu hút view. Với tính năng AI tự động tóm tắt, có lúc thông tin bị rút gọn quá mức, gây hiểu lầm nếu người xem không kiểm chứng thêm. Vì vậy, người dùng thông minh vẫn cần đối chiếu nhiều nguồn: kiểm tra kỹ review, giờ mở cửa trên Google Maps, trang chủ quán, hoặc hỏi trực tiếp trước khi quyết định.

Đây cũng là lý do vì sao các nhà sáng tạo nội dung có uy tín (như Travip) hay Khoai Lang Thang vẫn giữ được mức tin cậy: họ cung cấp ngữ cảnh, thông tin thực tế và thường cập nhật - điều khiến người xem tin tưởng chuyển từ “xem” sang “đặt” hay “đi thử”.

Một bạn trẻ đã quyết định "đi Cao Bằng" sau khi xem video về chuyến đi của Khoai Lang Thang - Ảnh: Chụp màn hình

Nhiều chủ quán và điểm du lịch nhỏ cũng bắt nhịp xu hướng này, chủ động làm nội dung hoặc hợp tác với các nhà sáng tạo nội dung để tăng tính nhận diện và thu hút khách hàng. Hệ quả tích cực là thu hút được khách đến các địa điểm ít tên tuổi, giúp lan tỏa lợi ích kinh tế. Nhưng mặt trái là nếu bùng nổ khách đến một cách đột biến có thể gây quá tải hoặc phá vỡ trải nghiệm địa phương.

Cùng với sự phát triển của AI, các Tiktoker hay nhà sáng tạo nội dung số nổi tiếng "review" về điểm đến, món ăn giúp thông tin phổ biến hơn - Ảnh: Chuồn Street food

TikTok và YouTube, với sự hỗ trợ của AI trong gợi ý và tóm tắt nội dung, đang biến những clip review thành ‘cẩm nang số’ cho du khách trẻ Việt - từ món ngon đường phố đến các homestay ẩn mình ở nơi thưa vắng người. Tuy nhiên, để những nội dung này thực sự bền vững, cần sự kiểm chứng và trách nhiệm từ nhà sáng tạo lẫn sự quản lý, quy hoạch của địa phương, cũng như điểm đến.

Thyhang