Tìm cách tháo ngòi nổ tại Trung Đông

Binh sĩ Iraq tăng cường bảo vệ Đại sứ quán Mỹ tại Baghdad

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho rằng căng thẳng leo thang tại Trung Đông cần phải được đưa vào vòng kiểm soát trước khi vượt quá giới hạn làm tổn hại tới tất cả các bên.

Giá vàng tăng vọt

Berlin cũng sẽ trao đổi với Baghdad sau khi Quốc hội Iraq thông qua nghị quyết yêu cầu chấm dứt sự hiện diện của binh sĩ nước ngoài tại quốc gia Trung Đông này. Ông nhấn mạnh mối quan tâm lớn nhất của Đức chính là hỗ trợ, duy trì sự đoàn kết và ổn định của Iraq không bị ảnh hưởng bởi sự leo thang căng thẳng gần đây tại khu vực Trung Đông. Vụ Mỹ không kích sân bay quốc tế ở Baghdad hôm 3-1 giết chết Tư lệnh đơn vị Quds thuộc Lực lượng Vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Qasem Soleimani đã khiến cộng đồng quốc tế lo ngại nguy cơ xảy ra một cuộc xung đột lớn trong khu vực sau khi cả Tehran và Washington đều đưa ra cảnh báo đáp trả mạnh tay. Trong cuộc trả lời phỏng vấn trên truyền hình với Đài truyền hình CNN Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Erdogan cho biết Ankara đang nỗ lực hết sức để giảm căng thẳng giữa Mỹ và Iran, đồng thời kêu gọi các bên liên quan kiềm chế. Ông cho biết sẽ thảo luận chi tiết vấn đề này với người đồng cấp Nga Vladimir Putin trong chuyến thăm Istanbul của nhà lãnh đạo Nga vào ngày 8-1.

Những diễn biến căng thẳng tại Trung Đông đã đẩy giá vàng lên mức cao nhất trong gần 7 năm qua, đạt 1.569,47 USD/ounce, trong khi giá dầu thô Brent tăng ở mức đỉnh trong 4 tháng, đạt 70,24 USD/thùng. Thị trường chứng khoán châu Á giảm giá đồng loạt phiên mở cửa ngày 6-1. Chỉ số KOSPI Hàn Quốc giảm 0,8%, chỉ số Hang Seng Hồng Công giảm 0,7%, chỉ số Shanghai Composite Trung Quốc giảm 0,4%, chỉ số Nikkei 225 của Nhật Bản giảm 2,1%>

Thêm nhiều diễn biến đáng lo ngại

Trong diễn biến có thể làm quan hệ Mỹ - Iran thêm căng thẳng, ngày 6-1, Iran tuyên bố họ đang lùi một bước nữa từ các cam kết theo thỏa thuận hạt nhân năm 2015 với 6 cường quốc. Theo Reuters, các quan chức Iran cho biết sẽ không tôn trọng giới hạn đối với công việc làm giàu uranium của nước này. Điều đó có nghĩa là không có giới hạn về năng lực làm giàu, mức độ làm giàu và việc nghiên cứu phát triển uranium dựa trên nhu cầu kỹ thuật của Iran. Tehran khẳng định việc khôi phục các cam kết hạt nhân của họ có thể diễn ra nếu Washington dỡ bỏ lệnh cấm vận đối với Tehran.

Trong khi đó, theo CNN, phát biểu trên Air Force One trên đường trở về Washington sau kỳ nghỉ ở Florida, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sẽ áp đặt “các lệnh trừng phạt rất lớn” đối với Iraq nếu nước này trục xuất quân đội Mỹ. Chính phủ Iraq sẽ phải trả cho Washington chi phí về căn cứ không quân cực kỳ đắt đỏ. Trước đó, Quốc hội Iraq ngày 5-1 đã thông qua một nghị quyết kêu gọi chấm dứt tất cả sự hiện diện của quân đội nước ngoài, phản ánh nỗi lo sợ của nhiều người ở Iraq rằng cuộc tấn công bằng tên lửa của Mỹ hôm 3-1 tại sân bay Baghdad có thể cuốn Iraq vào một cuộc chiến khác giữa hai cường quốc ở Iraq và trên toàn khu vực. Thủ tướng Iraq Adel Abdul Mahdi kêu gọi quốc hội chấm dứt sự hiện diện của quân đội nước ngoài càng sớm càng tốt.

Truyền thông Iran vừa đồng loạt đăng tải hình ảnh “lá cờ máu” được kéo trên đỉnh nóc thánh đường Jamkaran ở TP Qom, thánh địa linh thiêng nhất đối với những người Hồi giáo theo dòng Shiite ở Iran. Đối với họ, “lá cờ máu” tượng trưng cho đổ máu bất công và là lời kêu gọi trả thù cho người bị hại, cụ thể là Thiếu tướng Soleimani. Lá cờ này chưa từng được treo trên nóc thánh đường Jamkaran từ thời Trung cổ, cho tới tận ngày nay. Đây là lần đầu nó được sử dụng kể từ khi Iran lập quốc. “Lá cờ máu” của người Shiite có từ cuối thế kỷ 7. Lần đầu tiên nó được sử dụng như một lời hiệu triệu báo thù cho cái chết của Imam đầu tiên của dòng Hồi giáo Shiite - Husayn ibn Ali hay Hussein ibn Ali trong trận chiến Karbala. Đây là một trong những sự kiện dẫn đến sự chia cắt của thế giới Hồi giáo thành hai dòng Hồi giáo Shiite và Sunni.

KHÁNH MINH tổng hợp