Tìm giải pháp cấp nước sạch với giá thành hợp lý cho thành phố Vinh
Làm ăn thua lỗ vì phải mua nước thô với giá quá cao, phi lý, Công ty Cổ phần (CTCP) Cấp nước Nghệ An đang nỗ lực lớn để xây dựng hệ thống cung cấp nước thô mới, tránh sự độc quyền bán nước thô vô lý và tạo ra cạnh tranh lành mạnh, đúng pháp luật. Từ đó mỗi năm, người dân TP Vinh (Nghệ An) sẽ tiết kiệm gần 40 tỷ đồng tiền mua nước.
Những vướng mắc không đáng có
CTCP Cấp nước Nghệ An tiền thân là Nhà máy nước Vinh thành lập năm 1957. Sau hơn 60 năm củng cố và phát triển, đến nay, CTCP Cấp nước Nghệ An đã cung cấp nước sạch cho TP Vinh và vùng phụ cận cùng với 10 huyện phía tây của tỉnh. Từ khi chuyển sang mô hình CTCP, hoạt động sản xuất kinh doanh của CTCP Cấp nước Nghệ An bị thua lỗ lớn mà nguyên nhân chính là phải mua nước thô với giá cao phi lý của CTCP Cấp nước Sông Lam (đơn vị độc quyền cung cấp nước thô cho công ty)-công ty con của CTCP Đầu tư xây dựng Tuấn Lộc (trụ sở tại TP Hồ Chí Minh).
Khu vực xử lý lọc nước đang được nâng cấp.
Ngày 28-1-2015, UBND tỉnh Nghệ An và CTCP Cấp nước Sông Lam ký văn bản “Thỏa thuận thực hiện dịch vụ cấp nước thô”. Điều lạ là công ty này tự định giá nước thô 1.950 đồng/m3 mà không hề dựa vào cơ sở pháp lý và kinh tế kỹ thuật, không có công ty kiểm toán nào thẩm định. Nhưng UBND tỉnh vẫn ký thỏa thuận mua nước thô của CTCP Cấp nước Sông Lam với giá trên, cứ hai năm lại tăng giá lên 12%. Như vậy là Công ty TNHH MTV Cấp nước Nghệ An-doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước (nay là CTCP Cấp nước Nghệ An) ký hợp đồng mua nước thô với CTCP Cấp nước Sông Lam-doanh nghiệp 100% vốn tư nhân theo hình thức chỉ định, không tổ chức đấu thầu, mặc dù giá trị hợp đồng mua bán nước thô là 2.078,87 tỷ đồng.
Trước thực trạng trớ trêu này, trên cơ sở kiến nghị của công ty, UBND tỉnh Nghệ An đã thừa nhận “Thỏa thuận thực hiện dịch vụ cấp nước thô” không phù hợp pháp luật và đã lập biên bản làm việc với CTCP Cấp nước Sông Lam để thống nhất hủy thỏa thuận đó. Ngày 9-1-2019, UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Văn bản số 207/UBND-CN hủy toàn bộ thỏa thuận đã ký ngày 28-1-2015 giữa UBND tỉnh Nghệ An với CTCP Cấp nước Sông Lam.
Ngày 5-6-2019, CTCP Cấp nước Nghệ An gửi hồ sơ đến CTCP Cấp nước Sông Lam đề nghị làm việc để thống nhất ký lại các nội dung quan trọng của hợp đồng mua bán nước thô (vì hợp đồng ký ngày 28-1-2015 đã hết hiệu lực và đã bị hủy bỏ). Giá tiêu thụ nước thô bình quân được công ty tính toán có căn cứ khoa học là 749 đồng/m3, nhưng từ đó đến nay đã hơn 7 tháng, hai bên vẫn không thống nhất được giá nước thô mới.
Giải pháp xây dựng hệ thống cấp nước thô mới
Người dân Nghệ An luôn kêu cứu vì nguồn nước ngầm đang bị ô nhiễm cần phải dùng nguồn nước sạch do CTCP Cấp nước Nghệ An cung cấp nhưng công ty chỉ đáp ứng được khoảng 38,39% nhu cầu, còn thiếu khoảng 178.164m3/ngày đêm. Trước yêu cầu cấp thiết của người dân và tránh sự độc quyền giá nước thô buộc công ty phải huy động mọi tiềm lực để xây dựng hệ thống cung cấp nước thô mới, Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh Nghệ An luôn quan tâm đến việc cung cấp nước sạch bảo đảm chất lượng và giá cả tốt nhất nên đã chỉ đạo xây dựng thêm các nhà máy nước thô, nước sạch, bảo đảm đúng theo luật cạnh tranh. Tại Công văn số 4854-CV/TU ngày 6-8-2019 của Tỉnh ủy và tại cuộc họp HĐND tỉnh ngày 11-7-2019 đã thể hiện điều đó.
Cuối tháng 7-2019, công ty hoàn tất bộ hồ sơ dự án đầu tư xây dựng hệ thống cung cấp nước thô cho các nhà máy Hưng Vĩnh và Cầu Bạch trình UBND tỉnh với sự nhất trí của các sở: Tài chính, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư và Cục Thuế tỉnh. Nhưng đến nay đã qua 4 tháng, dự án này vẫn chưa được Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, phê duyệt do Sở Xây dựng-đơn vị được Chủ tịch UBND tỉnh giao nhiệm vụ xây dựng lập quy hoạch cấp nước chưa thống nhất chủ trương đầu tư. Trả lời câu hỏi của chúng tôi, ông Lê Đình Hoan, thành viên HĐQT CTCP Cấp nước Nghệ An khẳng định: "Công ty chúng tôi xin đầu tư dự án xây dựng hệ thống cung cấp nước thô để sản xuất nước sạch cung cấp cho TP Vinh và vùng phụ cận chỉ là chuyển nguồn nước thô đang lấy ở sông Đào sang lấy ở sông Lam, nhằm mở rộng công suất xử lý nước sạch ở các nhà máy, không ảnh hưởng đến quy hoạch cấp nước. Bởi vậy, lý do chờ quy hoạch là không cần thiết. Thực tế CTCP Cấp nước Nghệ An vẫn đang thực hiện bán nước sạch cho khách hàng ở những vùng đã có mạng đường ống do công ty đầu tư. Theo tính toán của chúng tôi, dự án có công suất 275.000m3/ngày đêm, tổng mức đầu tư 187,5 tỷ đồng, giá tiêu thụ nước thô 600 đồng/m3 và mỗi năm người dân TP Vinh sẽ được hưởng lợi gần 40 tỷ đồng… Đặc biệt, nguồn đầu tư cho dự án này hoàn toàn từ nguồn xã hội hóa. Công ty chúng tôi từ trước đến nay phải mua nước thô của CTCP Đầu tư xây dựng Tuấn Lộc với giá cao nhất cả nước (cao từ 3 lần đến 57 lần so với nhiều công ty cấp nước ở các tỉnh: Hải Dương, Phú Thọ, Điện Biên, Quảng Trị, Hà Tĩnh, Thanh Hóa…). Rất mong UBND tỉnh Nghệ An sớm ra quyết định cho phép CTCP Cấp nước Nghệ An thực hiện dự án trên. Đây là việc làm vì lợi ích của người dân, cần làm ngay. Chậm ngày nào là người dân Nghệ An phải chịu thiệt thòi, mua nước với giá cao không đáng có".
