Tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ: Nghĩa tình và trách nhiệm

Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng ban Chỉ đạo 515 của tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch tiễn cán bộ, chiến sĩ Đội K52 lên đường làm nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ mùa khô 2023-2024. Ảnh: Vĩnh Hoàng

Đã non nửa thế kỷ trôi qua nhưng nỗi đau chiến tranh vẫn âm ỉ trong những gia đình chưa tìm được hài cốt liệt sĩ là con em, người thân còn nằm lại đâu đó trên chiến địa xưa. Theo thống kê của Ban Chỉ đạo Quốc gia về tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin (Ban Chỉ đạo 515), cả nước có hơn 300.000 liệt sĩ còn thiếu thông tin, 180.000 liệt sĩ chưa được tìm kiếm, quy tập.

Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Mặt trận Tây Nguyên là địa bàn chiến lược với những trận chiến vô cùng ác liệt. Hàng ngàn người con ưu tú đã dũng cảm chiến đấu và hy sinh tại đây. Trong chiến tranh biên giới Tây Nam, rất nhiều chiến sĩ quân tình nguyện tham gia chiến đấu giúp nước bạn Campuchia đánh đổ chế độ diệt chủng Pol Pot đã nằm lại nơi đất lạnh, trong đó phần nhiều là ở 3 tỉnh Đông Bắc Campuchia, lân cận tỉnh Gia Lai.

Bằng nghĩa tình, trách nhiệm lớn lao đối với những người đã quên mình vì độc lập, tự do của Tổ quốc, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Gia Lai vừa ban hành Kế hoạch số 14/KH-BCĐ về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin năm 2024.

Trong kế hoạch này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch-Trưởng ban Chỉ đạo 515 của tỉnh yêu cầu khảo sát, xác minh kịp thời; tổ chức lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở địa bàn trong tỉnh và 3 tỉnh Đông Bắc Campuchia bảo đảm chặt chẽ, thống nhất, đồng bộ, đúng quy trình, đạt hiệu quả cao.

Cụ thể, trong tổ chức lực lượng tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cần chú trọng các địa phương xác định còn nhiều hài cốt cần tìm kiếm, quy tập như: Đức Cơ, Chư Păh, Ia Grai, Chư Prông, An Khê, Đak Pơ, Mang Yang...; thực hiện quy tập đến đâu bổ sung kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập đến đó; phấn đấu quy tập được 15-20 hài cốt liệt sĩ.

Mặt khác, phối hợp chặt chẽ với Ban Chuyên trách của 3 tỉnh Đông Bắc Campuchia (Ratanakiri, Stung Treng, Preah Vihear), các cấp chính quyền, lực lượng vũ trang và người dân nước bạn thu thập thông tin, tổ chức tìm kiếm, quy tập, hồi hương hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất Campuchia trong các thời kỳ chiến tranh; phấn đấu quy tập được 20-30 hài cốt liệt sĩ.

Cán bộ, chiến sĩ Đội Quy tập mộ liệt sĩ (Cục Chính trị, Quân đoàn 3) tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trên đỉnh Chư Pao (huyện Chư Păh). Ảnh: Minh Nguyễn

Kế hoạch cũng đưa ra mục tiêu phối hợp với các đơn vị, địa phương, tổ chức, cá nhân thu thập, xác minh, kết luận thông tin mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin bằng phương pháp thực chứng và phương pháp lấy mẫu giám định gen ADN đảm bảo đúng quy định; phấn đấu xác định được thông tin từ 5% đến 10% mộ liệt sĩ chưa xác định được thông tin trong các nghĩa trang liệt sĩ trên toàn tỉnh.

Trước đó, tại lễ xuất quân giao nhiệm vụ tìm kiếm quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia mùa khô 2023-2024, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh nhận định: Công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ hy sinh tại Campuchia ngày càng khó khăn do địa hình có nhiều thay đổi, thời tiết diễn biến phức tạp, thông tin hạn chế…

Tuy nhiên, theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Thanh Lịch: “Chúng ta cần có quyết tâm chính trị cao, trách nhiệm lớn, thực hiện nhiệm vụ bằng cái tâm và lòng nhiệt huyết; chung sức, đồng lòng đề ra chủ trương, giải pháp tối ưu nhất để tìm kiếm, quy tập và đưa hài cốt các liệt sĩ về yên nghỉ tại các nghĩa trang liệt sĩ càng sớm càng tốt. Mỗi cán bộ, chiến sĩ lên đường làm nhiệm vụ lần này cần xác định rõ đây là trách nhiệm và cũng là nghĩa vụ thiêng liêng”.

Thông tin từ Ban Chỉ đạo 515 tỉnh cho biết, được sự quan tâm của Chính phủ 2 nước, sự phối hợp giúp đỡ tận tình của chính quyền và người dân nước bạn Campuchia, những năm qua, cán bộ, chiến sĩ Đội K52 đã tìm kiếm, quy tập, hồi hương 1.468 hài cốt liệt sĩ về nước.

“Phải áp dụng mọi biện pháp, càng sớm càng tốt trong công tác tìm kiếm, quy tập và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ” là chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà-Trưởng ban Chỉ đạo 515 Quốc gia tại hội nghị triển khai phương hướng, nhiệm vụ trọng tâm năm 2024.

Phó Thủ tướng yêu cầu phải chạy đua với thời gian để đưa các liệt sĩ trở về với người thân, gia đình, quê hương; khẩn trương hoàn thiện cơ sở dữ liệu, thu thập thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ để khoanh vùng khu vực tìm kiếm, quy tập; lấy mẫu sinh phẩm, phân tích, lưu trữ thông tin của hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin và thân nhân liệt sĩ, với tinh thần “Những gì làm được phải làm ngay”.

Từng theo chân các đội quy tập hài cốt liệt sĩ tại các địa phương trong tỉnh và một số tỉnh Đông Bắc Campuchia, chúng tôi hiểu rõ giá trị của từng giọt mồ hôi âm thầm đổ xuống để kiếm tìm đồng đội, người thân. Nó minh chứng cho quyết tâm của các tổ chức, cá nhân và toàn xã hội nhằm xoa dịu nỗi đau chiến tranh, là trách nhiệm thiêng liêng, là sự tri ân lớn lao dành cho những người đã lấy ngực mình chở che Tổ quốc.