Tìm lại bầu trời trong xanh cho Thủ đô: Hà Nội quyết ưu tiên mọi nguồn lực

Hướng tới cấm xe máy chạy bằng xăng trong khu vực trung tâm Hà Nội. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Xuân Đại nhấn mạnh cải thiện chất lượng không khí là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài. Là “trái tim của cả nước,” thành phố cam kết sẽ ưu tiên mọi nguồn lực và huy động sự tham gia của cộng đồng để bầu trời sớm trong xanh trở lại.

Với tinh thần đó, thời gian qua, Hà Nội đã triển khai hàng loạt giải pháp thực thi Luật Thủ đô và các kế hoạch quản lý chất lượng không khí, từ vùng phát thải thấp, giao thông xanh đến ứng dụng công nghệ quan trắc hiện đại.

Nỗ lực kiểm soát mọi nguồn thải

Những năm gần đây, Hà Nội liên tục nằm trong nhóm đô thị chịu áp lực ô nhiễm không khí cao nhất cả nước, đặc biệt vào mùa Đông và thời điểm giao mùa. Trước tình hình đó, thành phố đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, trong Kế hoạch quản lý chất lượng không khí đến 2030, định hướng 2035, thành phố đã đặt mục tiêu giảm ít nhất 20% nồng độ bụi mịn PM2.5 so với năm 2024; kiểm soát nghiêm các nguồn thải từ giao thông, công trường, công nghiệp, đốt rác...

Thành phố Hà Nội cũng đã đã thiết lập vùng phát thải thấp (Low Emission Zone) và thí điểm tại 4 khu vực nội thành như Hoàn Kiếm, Ba Đình, Hai Bà Trưng, Tây Hồ và dự kiến mở rộng ra khu vực vành đai 1 và vành đai 3.

Đáng chú ý, thành phố đặt ra lộ trình cấm xe máy chạy xăng trong khu vực trung tâm từ năm 2026 và mở rộng hạn chế ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào 2028-2030. Ngoài ra, thành phố Hà Nội cũng đã phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường ứng dụng công nghệ quan trắc thông minh.

Đó là việc lắp đặt thêm khoảng 50 cảm biến đo chất lượng không khí; sử dụng thiết bị bay không người lái (UAV) để giám sát tình trạng đốt rơm rạ và các nguồn phát thải lớn, đồng thời phát hành bản tin dự báo chất lượng không khí 48 giờ và mô hình dự báo 5-7 ngày.

Thành phố đang triển khai phát triển giao thông xanh bằng cách tăng nhanh đội xe buýt điện, mở rộng mạng lưới đường sắt đô thị và BRT, hỗ trợ tài chính để người dân chuyển từ xe máy, ôtô xăng sang phương tiện điện...

Khẳng định quyết tâm cải thiện môi trường, Giám đốc Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp và môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Ngô Thái Nam nhấn mạnh: “Chúng tôi đang phối hợp chặt chẽ với Sở Xây dựng và các địa phương để kiểm soát mọi nguồn thải, đưa chất lượng không khí về mức an toàn cho người dân.”

Đồng hành cùng ngành môi trường, trong thời gian qua, các sở, ngành khác của Hà Nội cũng đã vào cuộc quyết liệt. Đơn cử, Sở Xây dựng tăng cường kiểm tra công trường, yêu cầu che chắn, phun nước giảm bụi. Công an thành phố cũng tăng cường lực lượng tuần tra, xử lý xe tải cũ, xả khói đen.

Để góp phần cải thiện chất lượng không khí, người dân cũng tích cực hưởng ứng các phong trào vệ sinh môi trường, trồng cây xanh, thu gom rác thải.

Mỗi hành động nhỏ như bỏ rác đúng nơi quy định cũng là cách bảo vệ môi trường, góp phần cải thiện môi trường. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)

“Thành phố đang rất nỗ lực triển khai các giải pháp để góp phần cải thiện môi trường sống cho Thủ đô. Vì vậy, mỗi người dân cũng cần đồng hành, hưởng ứng. Mỗi hành động nhỏ, như bỏ rác đúng nơi quy định, hay tham gia giao thông bằng xe công cộng, cũng là cách chúng ta góp phần cải thiện môi trường,” chị Nguyễn Thị Huyền (người dân ở phường Định Công) chia sẻ.

Kỳ vọng về một Thủ đô xanh

Ông Nguyễn Xuân Đại - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cho rằng cải thiện chất lượng không khí là nhiệm vụ cấp bách và lâu dài. Vì vậy, thành phố cam kết ưu tiên mọi nguồn lực, đồng thời huy động sự tham gia của cộng đồng để sớm mang lại bầu trời trong xanh cho Thủ đô.

Đơn cử, ngày 29/4/2025, Hội đồng Nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Nghị quyết số 08/2025/NQ-HĐND quy định tăng gấp đôi mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, có hiệu lực từ ngày 1/9/2025.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, việc triển khai quy định trên là một trong những biện pháp để góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường của người dân; đồng thời là biện pháp hữu hiệu để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác bảo vệ môi trường; thể hiện thái độ của chính quyền và nhân dân trong việc bảo vệ môi trường Thủ đô.

Bằng nhiều giải pháp, đến nay, bức tranh môi trường không khí ở trên địa bàn Hà Nội đã có những chuyển biến rõ nét, thông qua kết quả quan trắc.

Bà Lưu Thị Thanh Chi - Phó Trưởng phòng Quản lý môi trường Hà Nội, cho biết trong 6 tháng đầu năm 2025, nồng độ bụi mịn PM2.5 trung bình 24 giờ đã giảm khoảng 9% so với cùng kỳ 2024; chỉ số AQI (chất lượng môi trường không khí) trung bình toàn thành phố ở mức 78 (thuộc ngưỡng Trung bình).

Tỷ lệ ngày có chất lượng không khí ở mức tốt và trung bình đạt 72%, tăng 15% so với cùng kỳ 2024. Đây là dấu hiệu cho thấy các biện pháp cải thiện môi trường không khí đang dần phát huy tác dụng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về việc triển khai thực hiện các giải pháp giải quyết tình trạng ô nhiễm không khí, tập trung cho khu vực thành phố Hà Nội vào các tháng cuối năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đã giao các đơn vị tổ chức thực hiện các nhiệm vụ cấp bách.

Đáng chú ý, Cục Môi trường đang phối hợp với Cục Viễn thám quốc gia (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) triển khai sử dụng các thiết bị phù hợp như thiết bị bay không người lái (drone) nhằm theo dõi, phát hiện tình trạng đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp và bụi phát sinh từ các công trường xây dựng lớn và đưa thông tin trên các phương tiện truyền thông...

Rõ ràng lộ trình và sự quyết tâm triển khai đồng bộ các giải pháp trên của Hà Nội và các bộ, ngành liên quan, đang mở ra triển vọng: Một Thủ đô xanh, sạch và trong lành, không chỉ là kỳ vọng mà đang dần trở thành hiện thực./.

Bài viết có sự phối hợp của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội.

(Vietnam+)