Tìm ra 'vũ khí mới' trong cuộc chiến chống kháng kháng sinh

Các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại độc tố có nguồn gốc thực vật có thể được sử dụng để tạo ra một loạt kháng sinh mới giúp tiêu diệt vi khuẩn một cách mạnh mẽ. Triển vọng phát triển các loại thuốc kháng khuẩn mới theo cách này đã được các bác sĩ ca ngợi. Các chuyên gia cảnh báo trong nhiều năm rằng, sự gia tăng đều đặn của các mầm bệnh đa kháng thuốc như Ecoli hiện là mối đe dọa nguy hiểm đối với hoạt động chăm sóc sức khỏe trên khắp hành tinh.

Trong một nghiên cứu đăng trên tạp chí Nature Catalysis, một nhóm các nhà khoa học Anh, Đức và Ba Lan cho biết, loại kháng sinh mới có tên Albicidin có thể tấn công vi khuẩn theo một cách thức hoàn toàn khác so với các loại thuốc hiện có. Điều này mở ra một con đường mới để tìm ra phương thức giải quyết các loại bệnh do vi khuẩn gây ra.

Dmitry Ghilarov, người có nhóm nghiên cứu có trụ sở tại Trung tâm John Innes ở Norwich (Anh), cho biết: "Chúng tôi không thể tạo ra bất kỳ sự kháng thuốc nào đối với Albicidin trong phòng thí nghiệm. Đó là lý do tại sao chúng tôi thực sự hy vọng vào loại thuốc mới này vì chúng tôi nghĩ rằng vi khuẩn sẽ rất khó phát triển khả năng kháng thuốc kháng sinh có nguồn gốc từ Albicidin".

Albicidin được tạo ra bởi một loại vi khuẩn gây bệnh tại thực vật có tên là Xanthomonas albilineans gây ra bệnh cháy lá ở cây mía. Mầm bệnh sử dụng Albicidin để tấn công cây trồng, nhưng cách đây vài thập kỷ, người ta cũng phát hiện ra rằng chất này có hiệu quả cao trong việc tiêu diệt vi khuẩn.

Ghilarov cho biết: "Vấn đề là vào thời điểm đó, chúng tôi không biết chính xác cách thức Albicidin tấn công vi khuẩn, vì vậy chúng tôi không thể sử dụng nó làm cơ sở cho các loại kháng sinh mới vì chúng có thể gây ra đủ loại biến chứng trong cơ thể con người. Chúng tôi phải xác định chính xác cách nó tiêu diệt vi khuẩn".

Làm việc với các nhà khoa học tại Technische Universität Berlin (Đức) và tại Đại học Jagiellonian ở Kraków (Ba Lan), Ghilarov và nhóm nghiên cứu đã sử dụng một loạt các kỹ thuật tiên tiến để tìm hiểu cách thức tấn công vi khuẩn của Albicidin.

Ghilarov cho biết: "Bây giờ chúng tôi có thể tạo ra các biến thể của Albicidin để cải thiện hiệu quả và đặc tính dược lý của nó. Chúng tôi tin rằng đây là loại kháng sinh mới thú vị nhất trong nhiều năm. Nó có hiệu quả cực kỳ cao ở nồng độ nhỏ và có khả năng chống lại vi khuẩn gây bệnh cao, ngay cả những vi khuẩn kháng các loại kháng sinh được sử dụng rộng rãi như fluoroquinolones".

Tổ chức Y tế Thế giới đã cảnh báo rằng, tình trạng kháng kháng sinh đã trở thành một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe, an ninh lương thực và sự phát triển toàn cầu. Việc lạm dụng kháng sinh bừa bãi đã khiến vi khuẩn phát triển khả năng kháng thuốc, dẫn đến sự tiến hóa của một số chủng vi khuẩn trở nên khó loại bỏ hơn. Điều này dẫn đến chi phí y tế cao hơn, thời gian nằm viện kéo dài và tỷ lệ tử vong tăng.

Tình trạng này khiến khoảng 3.500 người mỗi ngày, với hơn 1,2 triệu nggười chết vào năm 2019 do hậu quả trực tiếp của việc nhiễm vi khuẩn kháng kháng sinh.

Giáo sư Tony Maxwell, thuộc Trung tâm John Innes cho biết: "Trong điều trị bệnh do vi khuẩn, không có gì tốt hơn thuốc kháng sinh, vì vậy nghiên cứu này mở ra một loạt khả năng các loại thuốc mới dựa trên hiểu biết mới của chúng tôi về cách thức hoạt động của Albicidin. Có thể mất nhiều năm để tạo ra các phiên bản hiệu quả về mặt lâm sàng nhưng điều đó cho thấy trong tương lai, chúng ta có thể có một loại vũ khí mới hiệu quả.”

Đan Thùy